همه ساله ده روز اول ماه محرم ، ايران اسلامي و شيعيان جهان اسلام در مدح حركت تاريخي امام حسين (ع) در قالب رسوم مختلف به عزاداري مي پردازند. از نظرگاه يك ايراني كه در بطن فرهنگ عاشورايي بزرگ شده است ، سوگواري براي شخصيت مقدسي كه 1400 سال پيش شهيد شده است شايد تعجب برانگيز نباشد، اما براي مردمان ملل ديگر چيز غريبي به شمار مي آيد . حتي اين سوگواري براي ساير مذاهب اسلامي قابل پذيرش نيست. به راستي چرا شيعيان جهان همه ساله در مدح امام سومشان مي گريند و اصولا فلسفه قيام عاشورا و زنده داري ياد شهيدان كربلا براي عقلانيت بشري به ويژه ساير ملل جهان چگونه قابل تفسير است ؟
واقعه عاشورا مي گويد : درست است كه بسياري از عقل ها در مسير شناخت فلسفه حركت تاريخي امام حسين (ع) منحرف شدند و بدعتها نمودند، اما از آنجا كه عقلانيت برخلاف احساسات، مسير يكنواختي را طي نمي كند، مي تواند به خطاي خود پي ببرد و آن را جبران كند. واقعه عاشوراي حسيني مي گويد : بشر تا زماني كه مفهوم واقعي قيام را درك نكند، همچنان براي درك اين مفهوم به دامان نهضت حسين و يارانش پناه خواهد برد .
اين واقعه در پاسخ به اذهان متعجب جهان مي گويد : همانطور كه بزرگداشت انقلابهاي بزرگ عقلانيت مدرن بشري همانند انقلاب فرانسه، انقلاب روسيه، انقلاب چين، انقلاب اسلامي ايران و دستاوردهاي آن براي طرفدارانش قابل پذيرش و ارزشگذاري است ، قيام تاريخي حسين بن علي عليه السلام نيز به همان دلايل استنباطي عقلانيت مدرن براي طرفدارانش حاوي نكات آموزنده اي است كه زمينه ايجاد ارزشگذاري و بزرگداشت را فراهم مي كند .
واقعه قيام كربلا پاسخ سوالات انسان مدرن را با طرح سوالات ساده جواب مي دهد، چرا انسانهاي مدعي كشف عقلانيت با وقوع انقلابها و نهضتهاي مدعي آزادي، برابري و عدالت محور باز شاهد بروز انقلابهاي ديگر است؟ چگونه است كه انسانها در هنگام وقوع مصائب طبيعي در نقطه اي از جهان به ياري همديگر مي شتابند، اما در نقطه اي ديگر از جهان در حين فراغت جسم همديگر را مي درند؟ چگونه است كه مخلوق، سخنان خالق خود را آفت و مسموم تلقي مي كند و آن را به كنار مي زند و از خواسته نفساني براي خود خالق مي تراشد؟
همه سوالهاي فوق مي خواهد اين نكته را بگويد كه انسان عصر حاضر فكر مي كند كه به پاسخ نهايي مسير پيشرفت بشري دست يافته است. انسانهاي عصر گذشته، حال و حتي آينده با داعيه داشتن عقل كامل از مصدر حقانيت وعقلانيت و با زور نيزه، شمشير، تفنگ ، هواپيما و موشك براي خود نردبان قدرت و سلطه جويي براي تمام ملل عالم را مي سازند . بشر هنوز به اين پايه از تعريف دست نيافته است كه زندگي چند روزه بشري ارزش اين همه نزاع و كشمكش و استثمار را ندارد .
واقعه قيام كربلا مي خواهد بگويد آنچه را كه بشر امروز در جستجوي آن است يعني آزادي، برابري و عدالت درس نوين بشري نيست و مدتها قبل در بيابان سوزناك كربلا توسط آزاده اي به نام حسين و 72 تن از يارانش دنبال مي شده است. قيام امام سوم شيعيان بيانگر اين واقعيت است كه افعال بشري در هر دوره اي از زمان بيش از زمانهاي متعارف ديگر از مسير صحيح خود به دور مي شود و نياز به بازنگري دارد .
انسانها تا زماني كه از نفس خود بت مي سازند و از مسير صحيح شناخت بشري و حقايق زندگي جدا مي شوند نياز به يك منجي و تحول انقلابي دارند كه مفهوم واقعي حقيقت را به عقلانيت گمراه بشناساند؛ واقعه كربلا و طلايه دار آن حضرت امام حسين (ع) حامل اين پيام به بشريت بوده و است كه دستيابي به حقيقت و آشكار كردن آن مستلزم پرداخت هزينه هايي است كه حتي كشته شدن نزديكترين عزيزان و ياران در بدترين شرايط سخت ، ارزش پرداخت چنين هزينه هايي را دارد.
قيام عاشورا تشنه حقيقتي بود كه درس ايثار و فداكاري در راه خدا و احياي دين خدا را با خود داشت و از آنجا كه ارزشها با كشف حقايق متولد مي شوند، بر همين اساس قيام امام حسين حقايقي را آشكار كرد كه نه تنها گمشده انسان آن زمان، بلكه گمشده انسان عصر معاصر و آينده نيز است و تا زماني كه اين حلقه هاي پنهان سعادت بشري برآورده نشوند همچنان عاشورا و فرهنگ عاشورايي زنده خواهد بود .
نظر شما