۳۱ مرداد ۱۳۹۴، ۱۰:۰۶

یادداشت مهمان

حفظ نمایش آیینی به شکل موزه‌ای/ به دوسالانه بسنده نکنیم

حفظ نمایش آیینی به شکل موزه‌ای/ به دوسالانه بسنده نکنیم

کیوان نخعی نمایشنامه نویس و منتقد در یادداشتی ضمن اشاره به ویژگی های نمایش های آیینی و سنتی بر حفظ این آثار به شکل موزه ای و همچنین بهره گیری از تکنیک های آن در نگارش نمایش های امروزی تاکید کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، کیوان نخعی نمایشنامه نویس، منتقد و مدیر روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی در یادداشتی با اشاره به ویژگی های نمایش های آیینی و سنتی و لزوم حفظ آنها به شکل موزه ای به استفاده از تکنیک‌های این آثار جهت استفاده در نمایش های امروزی اشاره کرد و با تاکید بر اینکه این نمایش ها جزو هویت و فرهنگ کشور ایران هستند مسئولان را به مشکلاتی و کمبودهایی که در تولید و اجرای این آثار وجود دارد، توجه داده است.

در یادداشت نخعی آمده است:

«اگر بخواهیم در تئاتر آن سوی مرزهای کشورمان حرفی برای گفتن داشته باشیم، یکی از راه‌ها استفاده صحیح از تکنیک‌های نمایش‌های آیینی و سنتی و اجرای این‌گونه نمایش‌هاست. هنرمندان تئاتر باید قدر این نوع نمایش‌ها را بدانند و مسئولین باید توجه بیشتری به آن داشته باشند.

در این نوع نمایش‌ها باید به دو رویکرد عمده توجه داشته باشیم؛ یکی نگاه داشتن شکل موزه‌ای این نوع نمایش‌ها برای جلوگیری از خطر نابودی آنها و دوم استفاده از تکنیک این آثار جهت بهره‌مندی در خلق نمایش‌های امروز است.

اجرا یا استفاده از تکنیک‌های این نوع نمایش‌ها می‌تواند تاثیری شگرف روی مخاطب داشته باشد. مثلا شبیه‌خوانی یا نقالی که به جرات می‌توان گفت تئاتری یک نفره است، می‌تواند جذابیت و تاثیر بسیاری روی مخاطبش داشته باشد. بسیاری از کارگردانان بزرگ دنیای تئاتر مانند گروتفسکی، شومان و ... از نمایش‌های چین، ژاپن و شرق و غرب استفاده کرده‌اند تا از این طریق سعی در خلق فضایی آیینی داشته باشند، فضایی که ما بارها و بارها در همین نمایش‌های شبیه‌خوانی خودمان تجربه کرده‌ایم.

فرض کنید کسانی که از اقصی نقاط جهان به کشورمان می‌آیند تا چه اندازه دیدن این‌گونه نمایش‌ها می‌تواند برای آنان جذاب باشد. درواقع این‌ نمایش‌ها که کاملا ایرانی هستند بخشی از هویت و فرهنگ ما را تشکیل می‌دهند. پس همان‌گونه که میراث فرهنگی یک بنای تاریخی را حفظ می‌کند، باید شکل موزه‌ای این نوع نمایش‌ها هم حفظ شود.

متاسفانه طی این سال‌ها هنرمندان گران‌بهایی را در این نوع نمایش‌ها از دست داده‌ایم که تا حد زیادی جبران‌ناپذیر است. در همین یکی، دو دهه اخیر هنرمندانی چون هاشم فیاض، سعدی افشار، مرشد ترابی و ... تا همین چند روز پیش که احمد علامه دهر را از دست دادیم.

از سوی دیگر باعث خشنودی است که کارهایی پژوهشی توسط افراد دلسوز و اساتید خودمان روی این نوع نمایش‌ها شده است و گاه شاهد اجراهایی از این نوع نمایش‌ها هستیم اما عقیده دارم نباید تنها به جشنواره‌ای که هر دو سال یکبار برگزار می‌شود، بسنده کرد. اساسا برخی از سالن‌ها به صورت تخصصی آن هم با همیاری دیگر مراکز چون شهرداری و ... در طول سال به این نوع نمایش‌ها اختصاص داده شود و به طور هفتگی یا ماهانه پژوهشگران، استادان، علاقمندان و هنرمندانی که در این زمینه کسب تجربه کرده‌اند، مباحث تخصصی، نشست‌ها و کارگاه‌هایی برگزار شود.

ذکر این نکته ضروری است که خوشبختانه امروزه نمایش‌های تحت حوضی که توسط افراد تحصیلکرده و یا باتجربه اجرا می‌شود برای خنداندن، نه تنها از واژه‌ها و حرکات زشت استفاده نمی کنند بلکه علاوه بر حفظ جنبه سرگرمی طرح معضلات اجتماعی و مشکلات امروزی تماشاگرانش را به تفکر وا می‌دارند و بر این عقیده نادرست برخی افراد که تنها راه خنداندن مخاطب را استفاده از چنین واژه‌ها و حرکاتی می‌‌دانند، خط بطلان می‌کشد.»

نخعی که فارغ‌التحصیل کارگردانی تئاتر است مسئولیت مدیریت روابط عمومی اداره برنامه‌های تئاتر، مدیریت تماشاخانه سنگلج و مدیریت کتابخانه تخصصی تئاترشهر را در کارنامه دارد. او که عضو هیات موسس انجمن نویسندگان و منتقدان خانه تئاتر است، تا سال ۱۳۸۱ در نشریات گوناگون نقد تئاتر و سینما می‌نوشت.

نگارش نمایشنامه‌های «هپروت»، «جایی که پیاده‌رو تموم می‌شه»، «سفر سه نفره سرهنگ»، «سر شاخ»، «پارازیت»، «غریب طوس»، «تنگنا»، کارگردانی نمایش «خشم» نوشته ماکس فریش و نمایش «غریب طوس»، مدیریت اجرایی نمایش «پنجره‌ها» به کارگردانی فرهاد آییش، نگارش فیلمنامه سینمایی «نامه‌های باد»، تله‌تئاتر «جاده باریک می‌شود» و ساخت فیلم کوتاه «آسمان سربی» از دیگر فعالیت‌های هنری نخعی است.

کد خبر 2889477

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha