خبرگزاری مهر- گروه استانها: نخود در ۴۴ کشور جهان کشت می شود و هند بزرگترین کشور تولیدکننده این محصول در دنیا است و کشور ایران نیز از لحاظ سطح زیرکشت در جایگاه سوم و از نظر تولید هم رتبه ششم را در میان کشورهای تولیدکننده نخود دارد.
استان های کرمانشاه، لرستان، آذربایجان غربی و شرقی به ترتیب رتبه های اول تا چهارم تولید نخود در ایران را دارند و کردستان هم پنجمین استان تولیدکننده این محصول در کشور است.
در کشوری هم چون ترکیه که سومین تولیدکننده نخود در دنیاست ۳۲ رقم این محصول در اراضی کشاورزی آنها کشت می شود و این در حالی است که در کشورما تنها ۵ رقم این محصول مورد کشت قرار می گیرد.
محققان مرکز تحقیقات کشاورزی همواره اقدام به فعالیت های پژوهشی درخصوص معرفی ارقام جدید می کنند ولی آنچه در این میان حائز اهمیت و تعیین کننده است اختصاص اعتبارات بیشتری برای انجام کارهای تحقیقاتی است.
اواخر سال ۹۱ کار تحقیقاتی در خصوص اصلاح و معرفی نخستین رقم نخود مقاوم به سرما در کشور به پایان رسید که مجری این طرح یکی از اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان است.
در سی و چهارمین جلسه کمیته انتخاب و نامگذاری رقم سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی لاین۹۳TH۲۴۴۶۰ SEL که مراحل دو رگ گیری آن در مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک(ایکارد) انجام شده بود، به نام «سارال» نامگذاری و برای کشت پاییزه در مناطق سردسیر کشورمعرفی شد.
لازم به ذکر است که این طرح به عنوان طرح برگزیده بیست و هشتمین جشنواره خوارزمی در سال گذشته نیز انتخاب شد.
افزایش عملکرد ۲۵ درصدی رقم نخود سارال نسبت به ارقام دیگر
همایون کانونی، عضو هیئت عملی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان ومجری طرح «اصلاح و معرفی اولین نخود مقاوم به سرما و یخبندان در ایران» در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در نواحی معتدل و سردسیر کشت نخود معمولا در بهار و پس از بارندگی فصلی صورت می گیرد که چنین زراعتی با تنش خشکی انتهای فصل مواجه شده و تا حدزیادی از عملکرد محصول می کاهد.
وی یکی از راه های مقابله با مسئله مذکور را کشت نخود در پاییز ذکر کرد و ادامه داد: ژنوتیپ مناسب برای کشت پاییزه نخود بایستی به سرما و بیماری برق زدگی مقاوم باشد.
وی اظهار داشت: یکی از مشکلات کشت پاییزه خسارت های ناشی از یخبندان است و تلاش کردیم رقمی را بیابیم که بتواند تحمل یخبندان را داشته باشد.
کانونی با بیان اینکه رقم نخود سارال از تحمل قابل ملاحظه ای در برابر دماهای زیر صفر برخوردار است، افزود: سرمای منفی ۱۶ درجه سانتیگراد را در شرایط مزرعه به خوبی تحمل کرده و این در آزمایش تحقیقی – تطبیقی (آنفارم) برتری آن به اثبات رسیده است.
براساس پژوهش های این محقق اگر به واسطه رقم جدید، حدود دو دهم میلیون هکتار از اراضی مرتفع دیم کشور که همه ساله به صورت آیش باقی می مانند زیرکشت بروند با فرض ثابت ماندن قیمت فعلی نخود (کیلویی ۲۲۰۰ تومان) و میانگین عملکرد ۱۳۰۰ کیلوگرم در هکتار ارزش محصول تولیدی بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان خواهد بود.
کانونی اعلام کرد: این لاین در مقایسه با ارقام شاهد آن (جم، آرمان و ILC۴۸۲) به طور میانگین ۲۵ درصد افزایش عملکرد به همراه دارد که صرف نظر از مزایای کشت پاییزه توجیه اقتصادی قابل قبولی را برای آزادسازی و معرفی لاین جدید در برداشته و می تواند به افزایش در آمد کشاورزان کمک شایان توجهی کند.
نخود ناجی بخش کشاورزی کردستان
علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان، نخود چون گیاهی کم توقع از نظر میزان آّب مورد نیاز است محصولی ارزشمند در شرایط کم آبی و خشکسالی که در چندسال اخیر کشورما با آن مواجه شده، محسوب می شود.
و از آنجا که همواره مُهر بیشترین مصرف کننده آب کشور بر پیشانی بخش کشاورزی است و عده ای از کارشناسان هم معتقدند که این بخش مزیت اقتصادی خود را از دست داده، کشت محصولاتی که نیاز آبی کمتری داشته باشند، بسیار حائز اهمیت است و به عبارتی می توان گفت تولید چنین محصولاتی ناجی بخش کشاورزی خواهند بود.
علاوه بر مزیت های مذکور، نخود دارای ۲۶ درصد پروتئین است و سهم عمده ای در تامین پروتئین رژیم غذایی افراد گیاه خوار و اقشار کم درآمد در جوامعی که قادر نیستند از پروتئین گران قیمت حیوانی استفاده کنند، دارد.
میانگین تولید نخود در ایران ۳۲۰ هزار تن در سال است
رئیس شورای ملی نخود ایران در گفتگوی تلفنی با خبرنگار مهر اظهارداشت: از لحاظ سطح زیرکشت نخود رتبه سوم و از نظر میزان تولید رتبه ششم را در دنیا داریم.
ناصر مرادی میانگین تولید ۱۰ ساله نخود در کشور را ۳۲۰ هزار تن درسال خواند و بیان کرد: سال هایی که قیمت نخود مناسب باشد تا ۳۵۰ هزار تن هم در کشور تولید می شود ولی در یکی دو سال گذشته شاهد افت تولید این محصول بودیم.
وی با اشاره به اینکه قیمت خرید تضمینی نخود در سال زراعی جاری ۲۲۰۰ تومان است، ادامه داد: این میزان قیمت صرفه اقتصادی برای کشاورز ندارد و بارها پیشنهادات خود را از طرق مختلف به ویژه نمایندگان مجلس عنوان کردیم که براساس ۳ هزار تومان قیمت گذاری شود ولی تاکنون نتیجه ای نگرفته ایم.
کشت نخود سارال توسط سه کشاورز پیشرو در کرمانشاه
وی با اشاره به اینکه نخود سارال سال زراعی گذشته در مراکز تحقیقاتی کشاورزی به صورت آزمایشی کشت شد و جواب هم داده بود، گفت: در سال زراعی جاری این رقم نخود توسط سه کشاورز پیشرو در کرمانشاه کشت شده است.
به گفته رئیس شورای ملی نخود ایران کشت رقم نخود سارال امسال در سطح ۱۵ تا ۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی کرمانشاه انجام شده است.
مرادی عنوان کرد: برداشت این محصول هنوز انجام نشده است و در صورتیکه بعد از برداشت نتیجه مطلوب و مدنظر حاصل شود قطعا برای سال زراعی آینده در سطح وسیع تری کشت خواهد شد.
نخود سارال پس ازطی پروسه سه ساله به کشاورزان استان عرضه می شود
رئیس سازمان جهادکشاورزی کردستان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه یکی از سیاست های وزارت جهادکشاورزی معرفی ارقام مقاوم به سرما، خشکسالی و کم آبی در کشور است، گفت: خوشبختانه توسط مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تاکنون اقدامات ارزنده ای درخصوص معرفی ارقام مقاوم صورت گرفته است.
کریم ذوالفقاری گندم تک آب، جو انصار و نخود سارال را از جمله ارقامی خواند که در سال های اخیر در استان معرفی و رونمایی شده اند.
وی در پاسخ به این سوال که این ارقام چه زمانی به مرحله تولید در استان می رسند؟، اظهارداشت: هر محصول تحقیقی چندین مرحله هم چون تحقیقات، ترویج، کشت در مزارع الگو را باید پشت سربگذارد تا به مرحله تولید و عرضه به کشاورزان برسد.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود هم رقم نخود سارال، جو انصار و گندم تک آب در یک پروسه سه ساله به مرحله تولید برسند و بین کشاورزان استان عرضه شوند.
تولید سالانه حدود ۳۳ هزار تن نخود در کردستان
مدیر امور زراعی سازمان جهادکشاورزی کردستان هم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ارقام نخودی که در استان هرساله کشت می شود شامل زرد و سفید محلی، جم، آرمان و ILC۴۸۲ است.
محمد صالح احمدی اظهار داشت: میانگین عملکرد ارقام نخود مذکور در استان ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار است.
وی سطح زیرکشت نخود در سال زراعی در استان را ۸۲ هزار و ۵۰۰ هکتار ذکر کرد و اظهارداشت: پیش بینی می شود از این میزان سطح زیرکشت ۲۸ تا ۳۳ هزار تن نخود تولید شود.
وی عنوان کرد: سال گذشته ۳۵ هزار و ۳۰۰ تن نخود از سطح مزارع زیرکشت این محصول در استان تولید و روانه بازار شد.
کشاورزان نسبت به کشت ارقام جدید مقاومت می کنند
کشاورزان همواره نسبت به کشت ارقام جدید مقاومت نشان می دهند و همین مسئله باعث می شود که مروجان بخش کشاورزی وارد عرصه شوند و بذور ارقام جدید را در اختیار کشاورزان پیشرو که هم از تمکن مالی برخوردارند و هم ریسک پذیر هستند، قرار دهند.
یکی از مشکلاتی که در کردستان و استان های کم برخوردار کشور وجود دارد، تعداد انگشت شمار کشاورزان پیشرو است و می توان گفت همین مسئله منجر به صرف مدت زمان بیشتری برای کشت ارقام جدید می شود.
کشاورزان مناطقی هم چون کردستان که پاییز و زمستانی سرد دارند رغبت و تمایل چندانی به کشت پاییزه نخود به دلیل خسارت های ناشی از یخبندان ندارند و بی شک کشاورزان با اطلاع از تولید رقمی مقاوم به سرما در استان اقدام به کشت آن خواهند کرد.
مدیرهماهنگی ترویج سازمان جهادکشاورزی کردستان به خبرنگار مهر گفت: کار و اقدامات مربوط به مرحله تحقیقی- ترویجی که شامل کشت رقم نخود سارال در ایستگاه های تحقیقاتی استان است، در سنوات گذشته انجام شده است.
حجت الله کوشا با اشاره به اینکه مرحله ترویجی و تبلیغی این رقم هم در استان آغاز شده است، عنوان کرد: در حد آگاه سازی اولیه در گردهمایی ها اقدام به معرفی این رقم به کشاورزان کرده ایم.
وی ادامه داد: تا زمانی که بذر ارقام جدید هم به میزان زیادی تولید و در بازار وجود نداشته باشد نمی توانیم کارهای گسترده ترویجی در این رابطه انجام دهیم.
وی بیان کرد: مرکز تحقیقات کشاورزی باید ۲تا ۳ تن بذر این رقم را در استان تولید کرده باشد تا در بین کشاورزان توزیع کنیم.
مدیرهماهنگی ترویج سازمان جهادکشاورزی کردستان اظهارداشت: در شهرستان سقز و کامیاران سال زارعی جاری به صورت آزمایشی رقم نخود سارال در اختیار کشاورزان قرار داده و کشت شده است.
یکی از دغدغه های موجود در جامعه ما، استفاده از تحقیقات و پژوهش های انجام شده در بخش های مختلف است و از آنجا که بخش کشاورزی در کردستان همواره یکی از مزیت های اقتصادی این استان به شمار می آید لذا بهره مندی از تحقیقات علمی در این خصوص بسیار حائز اهمیت است چراکه در افزایش درآمد مردم این منطقه که بخش قابل توجهی از آن ها از کشاورزی ارتزاق می کنند، نقش تعیین کننده ای دارد.
خبرنگار: چنورصادقی
نظر شما