خبرگزاری مهر- گروه استانها: کمبود منابع آبی در سراسر کشور و از جمله استان قزوین موجب شده تا مسئولان به فکر ارائه طرح‌هایی برای کاهش مصرف در بخشهای مختلف ازجمله حوزه کشاورزی باشند تا بتوان ضمن تولید محصولات کشاورزی در حد نیاز نسبت به مدیریت و صیانت از منابع آبی اقدام کرد.
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد آب استان قزوین در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که با اجرای طرح‌های نوین آبیاری در سال‌های اخیر تلاش شده تا در زمینه توسعه کشاورزی مدرن و کاهش مصارف آبی گام برداشته شود.
استان قزوین در کنار داشتن قابلیت‌های کشاورزی شاخص در محصولات مختلف با داشتن ۳۰ هزار و ۵۳۸ هکتار تاکستان و با تولید ۵۰ هزار تن کشمش در رتبه اول و ۲۹۶ هزار و ۵۲۴ تن انگور به‌عنوان سومین تولیدکننده انگور کشور محسوب می‌شود.
همچنین متوسط عملکرد انگور آبی کشور ۱۱ هزار و ۸۵۰ کیلوگرم و در استان ۱۰ هزار و ۲۹ کیلوگرم است که متوسط عملکرد در هکتار نیز ۱۰ تن است که با شرایط کنونی باید ضمن کاهش میزان مصرف آب به افزایش عملکرد سطح نیز دست‌یافت.
سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین با تهیه و تدوین طرح مدیریت یکپارچه استفاده از سامانه باغات انگور شهر نرجه از توابع تاکستان که از مناطق مستعد کشاورزی با بیش از چهارهزارهکتار باغ انگور است را به‌عنوان پایلوت کشوری برای تجمیع چاه ها برگزیده و به‌صورت الگو یک هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهر را تحت پوشش طرح قرار داده است.
روز گذشته در تور رسانه‌ای جمعی از خبرنگاران رسانه ملی، خبرگزاری‌ها، مجلات تخصصی کشاورزی و روزنامه‌های سراسری به همراه روئین‌تن مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری وزارت جهاد کشاورزی، ابراهیمی پاک رئیس سازمان جهاد کشاورزی و رجب رحمانی نماینده تاکستان در مجلس شورای اسلامی در سفری به استان قزوین از طرح الگویی اجرای متمرکز طرح آبیاری قطره‌ای و داربستی کردن و اصلاح باغات انگور شهر نرجه بازدید کردند و در جریان ویژگی های اجرای این طرح قرار گرفتند.
طرح فراز در یک هزار هکتار اراضی نرجه
علی‌اکبری معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در این سفر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: طرح مدیریت یکپارچه بهره‌برداری و طرح فراز شامل داربستی کردن انگور، آبیاری قطره‌ای و اصلاح باغات در سطح شهرستان تاکستان در سطح سه هزار هکتار از اراضی اجراشده و در فاز اول یک هزار هکتار از اراضی شهر نرجه تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرد.
وی افزود: شهر نرجه بیش از چهار هزار هکتار باغ انگور دارد که پس از نشست‌های متعدد و جلسات توجیهی با کشاورزان برای اولین بار در کشور مشارکت کشاورزان حاصل‌شده تا در یک کار دسته‌جمعی با بستن چاه‌های آب کشاورزی و اجرای سیستم هوشمند آبیاری زمینه مدیریت سیستماتیک در این باغات اجرا شود.
اکبری در خصوص مزیت‌های اجرای طرح تصریح کرد: افزایش عملکرد و مکانیزاسیون، بالا رفتن کیفیت محصول، تحقق درآمد بیشتر کشاورزان، کاهش هزینه تولید، راندمان بالای ۹۰ درصد آبیاری از دستاوردهای اجرای طرح فراز است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین اظهارداشت: افزایش راندمان از ۴۰ درصد به ۹۰ درصد، افزایش سه برابری محصول از ۱۰ تن به ۳۰ تن در هکتار، کاهش ۵۰ درصدی مصرف آب، با اجرای طرح در استان محقق خواهد شد.
وی اضافه کرد: در اجرای طرح ساخت بارگاه بهداشتی و صنایع فرآوری هم پیش‌بینی‌شده که در شهر نرجه احداث یک هزار بارگاه و دو واحد صنایع تبدیلی در طرح دیده‌شده که با مشارکت کشاورزان اجرا خواهد شد.
شهر نرجه پیشگام در تجمیع آبیاری مزارع
اکبری اظهارداشت: تجمیع اراضی و چاه‌ها، کنترل برداشت آب در شهر نرجه موجب شده تا این شهر به‌عنوان پایلوت انتخاب شود و در فاز اول یک هزار هکتار و در سه سال آینده تمامی چهار هزار هکتار از باغات منطقه تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرد.
۲۵ درصد باغات انگور اصلاح می‌شوند
رمضان روئین‌تن مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری وزارت جهاد کشاورزی هم گفت: در حال حاضر ۲۹۰ هزار هکتار باغ انگور داریم که ۲۲۰ هزار هکتار آن آبی و ۷۰ هزار هکتار آن دیم است که ۲۵ درصد باغات در برنامه ششم با تلفیق آبیاری و داربستی کردن باغات انگور با طرح فراز و مدیریت مزرعه زمینه افزایش سه برابری تولید فراهم خواهد شد.
مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: در استان قزوین با اجرای طرح فراز میزان تولید از ۳۰۰ هزار تن در سال به ۹۰۰ هزار تن افزایش خواهد یافت.
وی گفت: میزان تولید انگور در کشور دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن است که سرانه تولید انگور در جهان با تولید ۷۷ میلیون تن حدود ۱۱ کیلو و در ایران ۳۴.۵ است.
روئین‌تن بیان کرد: در حال حاضر هر چهار کیلو انگور به یک کیلو کشمش تبدیل می‌شود که با اجرای طرح فراز هر ۳.۵ کیلو انگور به یک کیلو کشمش نبدیل خواهد شد
سرانه مصرف کشمش افزایش یابد
مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری وزارت جهاد کشاورزی یادآور شد: سرانه مصرف کشمش در ایران نیم کیلو، قند ۲۰ کیلو، عسل یک کیلو، پسته یک کیلو، چربی ۲۲ کیلو و نمک شش کیلوگرم است که محصولات سالم کمترین میزان مصرف در سبد غذایی رادارند که این روند باید اصلاح شود.
روئین‌تن اظهارداشت: باید بافرهنگ سازی و اطلاع رسانی درست کاری کنیم تا خشکبار و محصول سالم مانند کشمش در مدارس جایگزین قند و شکر و تنقلات غیرمفید و مضر شود تا گامی در سلامت مردم برداشته شود.
وی اضافه کرد: اگر ۱۰ درصد یارانه‌ها به‌جای درمان در امور پیشگیری و ترویج تغذیه سالم استفاده شود می‌توان ۵۰ درصد مشکلات و بیمارهای رایج را حل کرد لذا از رسانه‌ها انتظار داریم با اطلاع رسانی زمینه جایگزینی خوراکی‌های سالم را فراهم کنند.
رئیس شورای اسلامی شهر نرجه: ۱۳ حلقه چاه کشاورزی از چرخه انتفاع خارج می‌شود
اکبر آقاجانی رئیس شورای اسلامی شهر نرجه هم در نشست با خبرنگاران گفت: چهار هزار هکتار باغ انگور در این شهرداریم که درروش سنتی ۷۵ میلیون مترمکعب آب از سفره‌های آب زیرزمینی مصرف می‌کنند درحالی‌که نیاز انگور به آب بسیار کمتر از این مقدار است
وی افزود: در حال حاضر ۲۰ حلقه چاه کشاورزی در شهر نرجه فعال‌شده که با اجرای این طرح ۱۳ حلقه چاه تعطیل‌شده و مصرف آب از ۷۵۰ مترمکعب در ثانیه به ۲۵۰ متر کاهش خواهد یافت.
آقاجانی یادآورشد: در نرجه ۹۰۰ بهره‌بردار در کشاورزی مشغول فعالیت هستند که متعهد شده‌اند در طرح یکپارچه‌سازی مدیریت منابع آبی و بهینه‌سازی باغات و داربستی کردن آن مشارکت کنند.
وی گفت: در اجرای طرح هوشمند آبیاری دیگر لوله انتقال آب از داخل باغات عبور نمی‌کند و کشاورزان با یک تلفن همراه می‌توانند کنترل آبیاری را انجام دهند.
رئیس شورای اسلامی شهر نرجه بیان کرد: اجرای این طرح در هر هکتار حدود ۱۴ میلیون تومان هزینه دارد که درمجموع ۱۳ میلیارد تومان اعتبار لازم است که تاکنون ۱.۵ میلیارد تومان آن تأمین‌شده است.
ابویی مجری طرح هوشمند سازی سیستم آبیاری در شهر نرجه هم گفت: این طرح با استفاده از فناوری کشور آلمان که تجربه خوبی در این حوزه دارد در مدت شش ماه اجرایی می‌شود.
رجب رحمانی: ردیف اعتباری برای داربستی کردن باغات انگور دائمی می‌شود
در این بازدید رجب رحمانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی هم گفت: اقدامات مناسبی برای نجات کشاورزی کشور آغازشده و مجلس در خصوص آبیاری تحت‌فشار حساسیت زیادی دارد.
رحمانی گفت: با کمک دولت ۸۵ درصد هزینه‌های اجرای طرح آبیاری قطره‌ای و تحت‌فشار توسط دولت و ۱۵ درصد توسط کشاورزان پرداخت می‌شود که در مناطق محروم کمک دولت ۱۰۰ درصد است.
نماینده تاکستان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: کشورمان خشک و نیمه‌خشک است و چاره‌ای جز اجرای طرح‌های آبیاری تحت‌فشار نداریم که خوشبختانه با تأکید و حمایت وزیر جهاد کشاورزی در شهر نرجه طرح مهمی به‌عنوان پایلوت اجراشده است که امیدواریم تداوم یابد.
رحمانی اظهارداشت: در برنامه ششم در یک حرکت ارزشمند سیستم‌های آبیاری قطره‌ای در کشور فراگیر خواهد شد تا مدیریت منابع آبی محقق شود.
وی اضافه کرد: در شرایطی که برای ایجاد هر شغل در صنعت باید حدود ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کنیم هر هکتار باغ انگور برای دو نفر شغل مستقیم ایجاد می‌کند که باید موردتوجه بیشتر قرار گیرد.
نماینده تاکستان در مجلس شورای اسلامی اظهارداشت: صادرات غیرنفتی از مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی است و درصحنه رقابت با کشورهای دیگر باید از ظرفیت‌های بخشهای مختلف مانند کشاورزی به‌خوبی استفاده کنیم.
رحمانی تصریح کرد: ردیف اعتباری پیش‌بینی‌شده برای آبیاری مدرن و داربستی کردن انگور از سوی مجلس ۳۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است که نیمی از آن به استان پرداخت می‌شود تا بتوانیم ۳۰ هزار هکتار باغ انگور را داربستی کنیم
ابراهیمی پاک: سال قبل ۲۰ میلیارد تومان برای توسعه مکانیزاسیون پرداخت شد
نیازعلی ابراهیمی پاک رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین هم در این بازدید گفت: طرح مدیریت یکپارچه آب در استان را اجرا می‌کنیم و چند سال است از سوی وزارتخانه برای اجرای طرح مکانیزاسیون کشاورزی اعتبارات خوبی پیش‌بینی‌شده و کارهای خوبی عملیاتی شده است.
وی یادآورشد: از سوی وزارتخانه سالانه یک هزار میلیارد تومان برای توسعه مکانیزاسیون اختصاص می‌یابد که در سال گذشته ۲۰ میلیارد تومان به استان اختصاص یافت که امسال هم همین میزان هزینه خواهد شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین تصریح کرد: از مجموع دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب‌های زیرزمینی در استان سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب به دلیل مصرف بالا کسری داریم و اگر بتوانیم حداقل ۱۰ درصد در مصرف صرفه‌جویی کنیم کمبودها جبران می‌شود.
ابراهیمی پاک یادآورشد: سالانه حدود ۶۵۰ تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب از چاه‌های غیرمجاز برداشت آب‌داریم اما درکشت و آبیاری ۶۰ هزار هکتار از اراضی مصرف می‌شود و برای مدیریت این وضعیت باید طرح تلفیقی را اجرا کرد که برای نمونه در شهر نرجه این کار موجب تعطیل شدن ۱۳ حلقه چاه می‌شود.
وی اضافه کرد: با تخصیص سالانه ۱۳۰۰ میلیارد تومان برای اجرای آبیاری‌های مدرن سهم استانها هم مشخص‌شده که امیدواریم با محدودیت منابع آبی اجرای طرح‌های آبیاری قطره‌ای و تحت‌فشار در استان با سرعت بیشتری عملیاتی شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان از استقبال کشاورزان از اجرای طرح‌های مکانیزه و مدرن هم خبر داد و گفت: از سال ۷۰ تاکنون یک هزار و ۴۴۵ هکتار آبیاری تحت‌فشار با ۱۰ میلیارد تومان اعتبار اجراشده و ۱۵۰۰ هکتار دیگر با ۱۰ میلیارد تومان در حال اجراست که تاکنون ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی بیان کرد: در حال حاضر ۴۶۲ نفر متقاضی طرح فراز با سطح درخواست ۱۴۴۰ هکتار و یک هزار و ۴۷۸ نفر با سطح ۲۱۷۸ هکتار متقاضی جدید طرح آبیاری قطره‌ای هستند که با تأمین شرایط لازم نسبت به پاسخگویی به آنها نیز اقدام خواهد شد.
ابراهیمی پاک یادآورشد: مهم‌ترین مشکلات استان در بخش کشاورزی این است که فعالیت‌ها باید اقتصادی شود که برای این کار لازم است عملکرد ۱۰ تن در هکتار به ۳۰ تن برسد
وی بیان کرد: با کمبود آب در غرب استان به‌ویژه در تاکستان که هرسال شاهد افت شدید منابع آبی هستیم برای رسیدن به تولید پایدار نیازمند مدیریت منابع آبی و استفاده از روش‌های مدرن هستیم که توسعه آبیاری قطره‌ای در دستور کار است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین یادآورشد: همچنین تولید سنتی انگور هم ضایعات و هم هزینه‌ها را بالابرده و به کم شدن سود کشاورزان منجر شده و باید از بارگاه‌های بهداشتی برای کیفی سازی محصول استفاده کرد تا راندمان از ۸۵ درصد به ۱۰۰ درصد برسد.
ابراهیمی پاک تصریح کرد: در یک طرح سه‌ساله با حمایت دولت و مشارکت کشاورزان تلاش خواهیم کرد با اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای و مدرن، داربستی کردن باغات انگور، اصلاح باغات، ساخت بارگاه‌های بهداشتی و سردخانه گام مؤثری برای مکانیزه شدن کشاورزی و اقتصادی شدن این فعالیت برداشته شود.
استان قزوین به‌عنوان اولین تولید کننده کشمش و سومین تولیدکننده کشمش در مسیر پویایی در صنعت کشمش گام برداشته و با اجرای طرح فراز که به‌صورت پایلوت از شهر نرجه تاکستان آغازشده تلاش می‌کند تا با داربستی کردن همه باغات انگور خود و اجرای طرح آبیاری قطره‌ای و ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری به اقتصادی شدن کشاورزی در این رشته کمک کند.
این روزها که از تاکستان‌های استان قزوین عبور می‌کنید آثار مدرن و مکانیزه شدن باغات با ایستاده شدن تاک‌ها کاملاً محسوس است و خوشبختانه با درک درست کشاورزان و استقبال از طرح و نیز اعتبارات مناسب دولتی و کمک‌های بلاعوض این امیدواری ایجادشده است تا در سه تا پنج سال آینده شاهد کشاورزی مدرن و باغداری نوین در استان و تحول اقتصادی در درآمد کشاورزان و باغداران باشیم.
باشد تا با فرهنگ‌سازی در مدارس و جایگزین کردن کشمش و فرآورده‌های آن در سبد تغذیه دانش آموزان و نیز سفره‌های مردم ضمن تأمین سلامت خود و خانواده به شکوفایی و اقتصادی شدن بیشتر کشاورزی هم کمک کنیم
خبرنگار: محمدرضا جباری
نظر شما