به گزارش خبرنگار مهر، آسیاب آبی یوسف‌آباد در دوره قاجار ساخته شده و هنوز بعد از حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال از همه ساخت و سازهای شهری منطقه یوسف آباد در امان مانده و به مجتمع تجاری و یا مسکونی تبدیل نشده است. هر چند که مدیران شهری در سال‌های گذشته سعی در تخریب آن داشتند اما مالکان این آسیاب نه تنها آن را حفظ کردند بلکه آسیاب را سال ۸۶ با شماره ۱۹۱۷۰ در فهرست میراث ملی ایران ثبت کردند.
در کنار آسیاب آبی یوسف آباد که به «آسیاب کوچیکه» معروف بود، آسیابی چند برابر بزرگتر از آن به نام «گاومیشی» وجود داشت که هنوز تنوره‌اش با ۱۴ متر عمق در خانه‌ای رو به روی آسیاب یوسف‌آباد باقی مانده است.
آب این آسیاب‌ها از کوه‌های شمیرانات می‌آمده و هر دو آسیاب را می چرخانده و در مسیر خود به دوراهی یوسف آباد و پایین تر به بهجت آباد می رفته و در مسیرش بازهم آسیاب‌های دیگری را می چرخانده تا اینکه دشت‌های پایین تهران را آبیاری می‌کرد.
این آسیاب نمونه‌ای از آسیاب‌های باقی مانده تهران است که می توان آن را در میان فضای سبز ایجاد شده در اطرافش پیدا کرد.
در سال‌های گذشته مدیران شهری وقت قصد داشتند تا در طرح‌های شهری خود نزدیک این آسیاب خندقی ایجاد کنند که موجب به وجود آمدن مشکلات حاشیه ای و برهم زدن محیط زیست منطقه می شد، اما مالکان زمین‌های این اطراف از جمله مالکان آسیاب آبی یوسف آباد مخالفت کردند و گفتند که آسیاب باقی مانده از سال‌های گذشته نماد فرهنگی و میراث ملی است و باید حفظ شود بنابراین از اسکندر مختاری کارشناس میراث فرهنگی تهران خواستند تا آن را بررسی کند.
مختاری نیز وقتی از این آسیاب بازدید کرد گفت که در تعجبم هنوز چنین آسیابی در تهران باقی مانده است و مالکان نگذاشته‌اند تخریب شود. به این ترتیب این آسیاب در فهرست میراث ملی ثبت شد و دیگر مدیران شهری نتوانستند زمین این آسیاب را برای تخریب آن در دست بگیرند و طرج های خود را اجرا کنند.
عده‌ای از مدیران شهری وقت از این موضوع ناراحت شدند. چون آنها قصد تخریب و افزودن زمین این آسیاب به تونل رسالت را داشتند اما با ثبت ملی آسیاب در کار آنها مشکل وارد شد.
مالکان این آسیاب که حق کسب و پیشه در آن را دارند حتی طرح مرمت و احیای این بنای تاریخی را هم تهیه کردند و قصد شروع کار را داشتند اما مدیران وقت شهرداری منطقه جلوی این کار را گرفتند تا امروز که هنوز این طلسم باز نشده است. ولی همچنان مالکان آن قصد احیای آسیاب را دارند اگر مدیران فعلی میراث فرهنگی کمکشان کنند!
آنها سه ماه پیش تقاضای خود را به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران ارائه کردند تا این آسیاب با حدود ۲۵۰ متر مربع مساحت، مرمت شود هرچند اکنون دیگر حریمی برای این آسیاب باقی نمانده و در حریم دو هزار متری آن فضای سبز ایجاد شده است.
هنوز یک نانوایی چسبیده به آن وجود دارد که از همان سال‌های گذشته فعال است اما تغییر شکل داده چون وزارت بهداشت با سنتی بودن فضای این نانوایی مخالفت می کرد و مالک نانوایی مجبور به تغییر شکل ظاهر آن شد.
با این حال مالکان آسیاب یوسف آباد همچنان قصد دارند تا وقتی این آسیاب آبی شروع به کار کرد، نانوایی هم مانند گذشته به کار خود در کنار آسیاب ادامه دهد به این ترتیب یک پکیج گردشگری برای توریست هایی به وجود می آید که می خواهند از نزدیک نحوه کار آسیاب آبی را در کنار نانوایی ببینند.
حتی هنوز هم بسیاری از گردشگران وقتی متوجه می شوند در میان مجتمع های تجاری، ترافیک رسالت و یوسف آباد هنوز بنایی با قدمت ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال باقی مانده، دلشان می خواهد سری به درون آن بکشند و از نانوایی چسبیده به آن بخواهند که در آسیاب را به روی آنها باز کنند. اما این آسیاب هنوز امکان بازدید ندارد و مخروبه است.
اگرچه مالکان این آسیاب هنوز مرمت آن را شروع نکرده اند اما طرح احیای آن را در دست داشته و حتی می دانند که از چه کسانی برای اداره آن استفاده کنند آنها حتی می دانند که چند پرسنل برای این آسیاب نیاز دارند تا دوباره احیا شود.
این آسیاب تا ۵۵ سال پیش کار می کرد و هنوز هم قدیمی های محله یوسف آباد یادشان هست که آردهای خود را به این آسیاب می بردند. آنها ۵۵ سال است که از نانوایی کنار آسیاب نان می‌خرند.
نظر شما