تعرض به یک تپه باستانی متعلق به عصر آهن در مازندران

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مهدی عابدینی عراقی سرپرست گروه باستان شناسی گفت: شیشارتپه در شهرستان میاندرود استان مازندران و در حاشیه روستای قاجارخیل خورندین قرار داردکه از نظر شرایط جغرافیایی و زیست محیطی در میان جلگه‌ای هموار، سرسبز و مستعد دیده می‌شود. میزان آب فراوان و حاصلخیزی زمین، به سبب نزدیکی این منطقه به رود دائمی موجب شده که در حوالی روستای قاجار خیل بیش از ۵ تپه باستانی مهم و با نهشته‌های فرهنگی چشمگیر جلب توجه کند.

این باستان شناس افزود:به کمک بررسی سطحی هیات باستان شناسی مشخص شددر میان این تپّه‌ها، شیشار تپّه از وسعت و قدمت بیشتری برخوردار بوده و متأسفانه طی دو دهه گذشته به دلیل ایجاد خط لوله گاز و آب حاشیه غربی اثر مورد تعرض قرار گرفته و در آینده نه چندان دور نیز به دلیل ساخت مسیر لوله آب  این تخریب وسعت بیشتری به خود می گیرد.

وی افزود: هیأت باستان‌شناسی گمانه‌زنی شیشار تپّه درراستای عقد قرارداد بین شرکت آب و پژوهشکده باستان‌شناسی کشور و باکسب مجوز‌های لازم از پژوهشکده باستان‌شناسی اقدام به حفر گمانه‌های آزمایشی در مسیر خط لوله آب کرده است.

او بااشاره به حفر گمانه های آزمایشی در مسیر خط لوله آب هدف از گمانه‌زنی راسنجش داده‌های موجود در این قسمت اعلام کرد و گفت: گمانه‌ای نیزبه منظور لایه‌نگاری و شناخت از ضخامت نهشته‌های فرهنگی در این محدوده حفر شد و کاوش مابقی گمانه‌ها به محض برخورد با آثار حائز اهمیّت به پایان رسید.

این باستان شناس افزود: نمونه‌ سفال‌های بدست آمده از کاوش، بیانگر استقراری از عصر آهن II بوده است. همچنین تعدادی سفال مشکوک به عصر آهن I نیز از کاوش بدست آمد که برای آزمایش سالیابی مطلق، در روند مراحل تحقیقاتی است. در صورتی که این نمونه‌ها متعلق به عصر آهن I باشند از آن جهت مهم و با ارزش تلقی می‌شوند که تاکنون در جلگه مازندران شواهدی قوی و علمی مبنی بر وجود این برهه زمانی بدست نیامد.

مهدی عابدینی عراقی با اشاره به اینکه سه دوره معماری شاخص از گمانه‌زنی این تپه محرز شده است افزود: دوره سوم و جدیدتر مربوط به سطح فوقانی تپه بودکه به دلیل نزدیکی به سطح تپّه بسیار آسیب دیده است. دوره دوم در بیشتر گمانه‌ها به دست آمده که شامل چندین دیوار چینه‌ای، اجاق‌های خانگی و یک فضای نیمه صنعتی آهنگری بوده که تحقیقات قوم باستان‌شناسی منطقه این موضوع را تأیید می‌کند و نشان از فعالیّت‌های آهنگری بصورت پیشه‌ای دوره‌گرد و نیز یکجانشین دارد.

این باستان شناس گفت:پایان کاوش در گمانه لایه نگاری در مسیر خط لوله گاز بیانگر نهشته‌های فرهنگی با ضخامت ۴ متر است و با توجّه به اینکه به دلیل رطوبت بالای خاک و چسبناک شدن آن ادامه کاوش مقدور نبود؛ احتمالاً ضخامت لایه‌های باستانی در این محدود بیشتر از ۴ متر باشد.

وی تصریح کرد: داده‌های فرهنگی متنوع و جالبی همچون چند تکه فلز، حجم چشمگیری از نمونه سفال‌های متنوع، پیکرک‌های حیوانی، سردوک‌های سنگی و سفالی، توکن، دیسک سفالی، ابزار استخوانی و... از این تپه بدست آمده که قابل توجه است.

سرپرست گروه باستان شناسی شیشار تپه تاکید کرد:پس از اتمام گمانه‌زنی به منظور سنجش اهمیّت داده‌های باستانی شیشار تپّه مشخص شدکه این تپّه در دوران عصر آهن II مورد سکونت بوده و شواهد بدست آمده نشان از جامعه‌ای پویا همراه با تولیدات کشاورزی و صنعتی و نیمه صنعتی دارد.

وی گفت: با در نظر گرفتن ضخامت بیش از ۴ متری نهشته‌های فرهنگی در قسمتی که قرار است لوله انتقال آب دریای خزر به فلات ایران از آن بگذرد و همچنین اهمیت بالای آثار مکشوفه از دوران پیش از تاریخ در این تپه پیشنهاد می‌شود قبل از هر گونه دخل و تصرف‌های عمرانی، این قسمت از تپه مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گیرد تا ضمن جلوگیری از تخریب آثار، تحقیقات و مطالعات باستان‌شناسی نیز بصورت علمی صورت گیرد و نتایج قابل قبولی برای عرضه به جامعه علمی باستان‌شناسی در بر داشته باشد.