به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفت‌وگوی فرهنگی با موضوع جهاد فرهنگی و ضرورت های آن و با حضور حجت الاسلام والمسلمین نورالدین زندیه عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه امام صادق، دکتر امید عبدالهی پژوهشگر شورای عالی انقلاب فرهنگی و حمید دهقانیان پژوهشگر فرهنگی و دکتر محمد فنایی اشکوری استاد فلسفه تطبیقی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) روانه آنتن شد.
حجت الاسلام والمسلمین نورالدین زندیه با بیان اینکه جهاد فرهنگی از دو کلمه با بار معنایی مستقل تشکیل شده است، اظهار داشت: اگر بخواهیم معنی دقیق آن را تعریف کنیم، هم باید خود کلمه جهاد را معنی کنیم و هم معنی فرهنگ را بیان کنیم.
عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه امام صادق به ارائه تعریف عمومی از جهاد فرهنگی پرداخت و گفت: از میان عرصه های مختلف در جامعه مانند، اقتصاد و سیاست و اجتماع، یک بخش مهمی که رهبر انقلاب می فرمایند، مانند هوا برای جامعه است، فرهنگ حاکم بر جامعه است که حاوی سنت ها، ارزش ها و ذهنیت های حاضر در جامعه است که آن را به سمت مطلوب حرکت می دهد و این را رهبر انقلاب جهاد فرهنگی قرار داده اند.
وی افزود: به دلیل دشمنانی که این فرهنگ دارد، عنوان جهاد را به آن داده اند زیرا باید در این عرصه کار ویژه ای صورت بگیرد.
حجت الاسلام والمسلمین نورالدین زندیه جهاد را دارای سه معنا دانست و عنوان داشت: جهاد یعنی جهد، جد و تلاش باید در آن وجود داشته باشد. جهاد در برابر یک دشمن رخ می دهد و اگر بخواهیم این عمل عنوان جهاد داشته باشد، حتما باید برای رضای خدا باشد زیرا بار ارزشی و دینی دارد.
عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه امام صادق عنوان داشت: جهاد حتما در برابر یک دشمن که در اینجا تهاجم فرهنگی است، رخ می دهد و در مقابل آن جهاد فرهنگی معنا پیدا می کند. نمی توان با تنبلی و سستی و رخوت این کارها را انجام داد.
وی با بیان اینکه با حرمت عادی نمی توان، کار جهادی انجام داد، بیان داشت: حتما اگر بخواهیم فرهنگ یک کشور با سرعت مناسبی جلو برود باید با تعبیر جهاد همراه باشد. در واقع از یک حالت عادی به سمت تحول حرکت کنیم.
در ادامه دکتر امید عبدالهی، فرهنگ را روح هر حرکت دانست و گفت: اگر نگاهی به میدان های جنگ در زمان دفاع مقدس بیاندازید، جوانانی را می بیند که به دلیل فرهنگ جهادی که در روحشان شکل گرفته است، به میدان آمده اند.
وی تصریح کرد: آن عاملی که برانگیزاننده حرکت و انگیزه جوانان است، فرهنگ است. درتعاریف کتابی، فرهنگ را مجموعه از ارزش ها و رفتارها و باورها می دانند ولی در واقع آن چیزی که فرهنگ را تشکیل می دهد، باورها و ارزش ها است، همان باورها و ارزش هایی که موتور محرک بودند.
عبدللهی ادامه داد: حال فکر کنید در این جبهه، دشمن نقطه ای را هدف بگیرد که نام آن باورها و انگیزه ها است. اگر در باورهای جوان تشکیک ایجاد کنند، تبدیل به جوانی می شود که سست است و دیگر انگیزه ای برای حرکت نخواهد داشت. آن چیزی که باعث حرکت در یک جامعه پویا می شود، عوامل انگیزشی است که با عنوان عوامل فرهنگی می شناسیم، است.
پژوهشگر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی در بحث مهندسی فرهنگی، فرهنگ جدیدی را ایجاد نمی کند، گفت: در حقیقت این شورا هدایت فرهنگی را بر عهده دارد. در گام اول در شورا، رصد فرهنگ را داریم که یک گروه در این زمینه فعال است.
در ادامه حمید دهقانیان پژوهشگر فرهنگی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب گفت: ایشان می فرمایند، هر جا سخن از فرهنگ می کنم، ذهنیاتی است که بر رفتار تاثیر می گذارد. جالب است که در ادبیات مدرن نیز معمول است ولی تعبیر رهبر انقلاب فراتر از تعبیر رایج یعنی فرهنگ به مثابه ارزش و سنت ها است، می باشد.
وی با بیان اینکه تعریف رهبر انقلاب از فرهنگ پیشرفته تر است، بیان داشت: اگر نگاهی به موضوع فرهنگ و تعریف ذهنیت بیاندازیم، متوجه می شویم، دقیقا مطابق با فضای امروزی است. در حقیقت اگر فرهنگ را درست کنیم، خود به خود رفتارها نیز صحیح می شوند.
عبداللهی با اشاره به عفاف و حجاب، سیاست های فرهنگی اتخاذ شده را ناکارآمد دانست و افزود: در بحث عفاف و حجاب کارهای فرهنگی ما، کارهای ضعیف و اثربخشی نبوده است. اگر ما تابع سیاست خاصی از اول بودیم، فرض کنیم از سال ۵۷ علاوه بر اقدامات اجبار و فشاری که در بحث فشار و عفاف داشتیم در کنار این مباحث فرهنگی را هم می گنجاندیم و این سیر مشخصی را از اول تا الان داشت، شاید اثربخش تر بود.
وی ادامه داد: به واسطه اینکه سیاست هایی که در دولت های مختلف اتخاذ می شود، سیاست های فرهنگی مشخصی نیست که در یک خط دنبال شوند، این سیاست ها یک جاهایی به بن بست می خورند، یک جاهایی قدرت اجرایی ندارند و یک جاهایی هم متوقف می شوند.
حجت الاسلام والمسلمین زندیه در خصوص الزاماتی که باید جهاد فرهنگی در آن رعایت شود، گفت: اگر فرهنگ را در دو عرصه حاکمیت و مردمی تفکیک کنیم که هم وظایف مهمی را برای خود مردم مشخص کنیم و هم وظایف حاکمیت و این دو را از هم جدا که نمی داند بله اینها را محافظ همدیگر هم می داند. یعنی حاکمیت فرهنگ مرد را اصلاح می کند و مردم مراقب و ناظر فرهنگ و کارهایی است که خود دولت و حاکمیت در این مسیر دارند انجام می دهند.
در ادامه دکتر محمد فنایی اشکوری با اشاره به بنیان های فرهنگ، گفت: منظور ما از فرهنگ مجموعه ای از باورها و فرهنگ ست، مجموعه ای که از حقایق عالم داریم از جمله باوری که به خدا و جهان پس از مرگ و باوری که درمورد انسان داریم که به عنوان خلیفه خدا روی زمین است و همین طور آکوزه های اخلاقی و ارزشی که در دین ما است، مجموعه اینها بنیان های اصلی فرهنگ ما را تشکیل می دهد.
وی در رابطه با ضرورت جهاد فرهنگی خاطر نشان کرد: از نگاه اسلامی، فرهنگ و باور فقط یک ابزار برای زندگی نیست آنگونه که در جوامع سکولار یا غربی مطرح است بلکه باورها و ارزش ها مقدس هستند و محور و اساس و مبنای زندگی هستند و هدف و آرمان هستند و نه فقط ابزار.
وی به تهاجم فرهنگی اشاره کرد و اظهار داشت: ما در مقابل تهاجم فرهنگی قرار داریم و دشمن هم تشخیص داده که از چه ناحیه ای اگر به ما صدمه وارد کند، آن صدمه کاری خواهد بود از همین رو فرهنگ ما را با همه ابزارهایی که در اختیار دارد، نشانه گرفته است. طبیعی است که ما نسبت به جهد فرهنگی دغدغه داشته باشیم و آن را در سطوح مختلف در اولویت قرار دهیم.
استاد فلسفه تطبیقی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی اقدامات صورت گرفته در کشور را ناچیز خواند و متذکر شد: کوشش های خوبی صورت گرفته و نمی توان آنها را نادیده گرفت ولی کارها و اقداماتی که ما انجام داده ایم در مقابل حجم فعالیتی که دشمن در این زمینه دارد ناچیز است. هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی خیلی ساده است و پیچیدگی کار فرهنگی که امروزه زمان اقتضای آن را دارد را ندارد و ما راه درازی را در پیش داریم.
شایان ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" هر شب از ساعت ۲۰ به مدت ۷۵ دقیقه از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود. علاقمندان می توانند برای شنیدن فایل صوتی به سایت شبکه مراجعه نمایند.
نظر شما