به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد، رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم در دومین دور گفت‌وگوی دینی مركز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اندیشمندان اسلوونی در سخنانی از خشونت به عنوان پدیده ای به درازای عمر انسان یاد كرد و گفت: متون مقدس ادیان ابراهیمی تاریخ پیدایش نخستین خشونت را به زمان خلقت آدم و زندگی او بر روی زمین و رویداد درگیری دو تن از فرزندان او نسبت می‌دهند.
وی در ادامه سخنان خود گفت: صرف نظر از نمادین یا راستین بودن این رویداد، گزارش آن در متون مقدس دینی نشانگر این نكته است كه خشونت و پرخاشگری همزاد انسان است.
رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم افزود: نكته دیگری كه در این داستان برجستگی دارد این است كه هم استعداد خشونت‌ورزی و هم نیروی خشونت‌پرهیزی هر دو در نهاد انسان از بدو آفرینش به ودیعه گزارده شده است.
وی ادامه داد: قابیل كه آزمندانه و حسدورزانه برادرش را به مرگ تهدید می‌كند و نهال زندگی‌اش را از گستره هستی بر می كند، نماد استعداد خشونت‌ورزی است ولی درمقابل هابیل كه مداراجویانه از كاربرد منطق زور دوری می‌گزیند، نمود ظرفیت خشونت پرهیزی وی می‌باشد. بنابراین، این داستان ثابت می‌كند كه بشر استعداد هر دو نهاد را دارد؛ در واقع بستگی به تربیت و محیط پرورش و طرز تفكر و فرهنگ او دارد.
آیت‌الله محقق‌داماد بیان كرد: با نگاهی به تاریخ نوین و كهن، نمونه‌های عینی فراوانی را برای هر دو استعداد انسان در می‌یابیم؛ از یك سو انسانی را در می‌یابیم كه خصلت‌های مداراجویانه و مهرورزی را در پیش گرفته و از سویی دیگر افرادی را می‌بینیم كه مانند حیوانات درنده پنجه در روی دیگران افكنده و از هیچ خشونتی فروگذار نكردند.
وی ادامه داد: در خور یادآوری است كه پیدایش گفتمان خشونت‌پرهیزی در ادبیات حقوق بشر و ناروا اعلام شدن هر گونه تبعیض علیه انسان‌ها هیچگاه به معنای تسلط انسان مدرن بر خشونت‌ورزی و پرخاشگری نیست؛ بلكه در عصر نوین پرخاش و خشونت كه با دو جنگ جهانی اول و دوم آغاز شد ادامه دارد.
رئیس گروه اسلام فرهنگستان علوم افزود: اما آنچه قابل تأمل است این است كه گفتمان خشونت‌پرهیزی برای نخستین بار در تاریخ حیات انسان بر پایه‌های نظری مستحكمی بنا شده است و به نگرش عقلانی بدل گشته است.
آیت‌الله محقق‌داماد در ادامه مطرح كرد: آنچه خلاف انتظار و جای تأسف است اینكه در قرن معاصر انگیزه‌های دینی مورد خشونت قرار گرفته است؛ ما پیروان ادیان به خصوص ادیان الهی و ابراهیمی باید با بازنگری و مطالعه در تاریخ جوامع دینی یك سوال را برای خویش مطرح كنیم و بدان پاسخ دهیم كه اگر ادیان برای آرامش انسان‌ها هستند چه باید كرد كه به جای خشونت‌آمیزی، دوستی را جایگزین آن كنیم.
وی در پایان خاطرنشان كرد: تمام خشونت‌گران دینی در سایه جهل به سر می‌برند و این گونه خشونت‌ها را برای رضایت خدا و ورود به بهشت می‌دانند؛ آن خدایی كه من می‌شناسم هرگز كسانیكه زندگی دنیایی دیگران را جهنم می‌سازند را به بهشت خویش راه نخواهد داد و بوی بهشت به مشام آنان نخواهد رسید.
نظر شما