خبرگزاری مهر- گروه استانها: استان اردبیل یکی از قطب‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود که درحوزه های مختلف گردشگری طبیعت، میراثی، تاریخی، مذهبی، کشاورزی و فرهنگی آثار قابل‌طرحی در گستره جغرافیایی خود دارد.
توزیع المان‌های گردشگری در تمامی شهرستان‌های ۱۰ گانه این استان قابل‌مشاهده است و برخی قابلیت ثبت جهانی نیز دارد.
تمامی جذابیتی که می‌تواند به‌مانند برخی استان‌های موفق اقتصاد گردشگری اردبیل را رونق دهد به دلیل ضعف زیرساخت‌ها راه به جایی نبرده و هنوز که هنوز است سهم گردشگری در درآمد سالانه استان حتی قابل‌طرح نیست و در صادرات استان نیز صنایع‌دستی رقم بسیار جزئی را به خود اختصاص داده است.
ازجمله اینکه مراکز اقامتی با مشکلات عدیده مواجه بوده و نه در تعداد بلکه در کیفیت خدمات نیز پاسخگو نیستند و این موضوع نه صرفاً از سوی مشتریان هتل‌ها و خانه مسافرها طرح می‌شود، بلکه از سوی برخی مسئولان نیز به تائید رسیده است.
تا جایی که این مشکلات به حدی در سال‌های اخیر آن هم به‌موازات برجسته کردن قابلیت‌های گردشگری اردبیل رشد یافته که برخی هتل داران و به‌ویژه مالکان مسافرخانه‌ها به دلیل نبود سود اقتصادی، ضعف حمایت‌ها، حمایت‌های شعارزده و درخواست‌های غیرمعقول بخش دولتی متمایل به ادامه کار نیستند و حاضرند با تغییر کاربری مرکز اقامتی خود شغل دیگری برای امرار معاش دست و پا کنند.
عوارض شهرداری کمرشکن است
مالک یکی از مسافرخانه های اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با ابراز ناراحتی از برخوردهای شعارزده و سلیقه‌ای مسئولان تصریح کرد: بنده برای یک داربست زدن باید عوارض ۳۰ میلیون ریالی پرداخت کنم؛ درحالی‌که شهرداری حمایت از گردشگری را مطرح می‌کند.
وی تصریح کرد: علاوه بر این به حدی هزینه‌های تعمیر و نگه‌داری بالا است که به سمت بهسازی مسافرخانه نزدیک نمی‌شویم و همین که بتوانم هزینه امرار معاش را تأمین کنم برایم کافی است.
این فعال حوزه اقامتی و پذیرایی اردبیل افزود: اگر موافقت کنند حاضرم تغییر کاربری بدهم و با این مشکلات و خرج و مخارج‌ها وقتی حمایت نیست ادامه دادن سخت شده است.
این گله‌مندی‌ها در وضعیتی است که تعدادی از هتل داران در سرعین به‌عنوان کانون گردشگری استان اردبیل از ضعف حمایت‌ها می‌گویند و اینکه برای دریافت یک تسهیلات ارزان‌قیمت میراث فرهنگی و هیچ نهادی برایشان پیش‌قدم نشده است.
از سویی حمایت از هرگونه پروژه مرتبط با گردشگری به کررات از سوی شهرداران و شوراهای شهر مطرح شده و در خود اردبیل پروژه‌های توسعه گردشگری اردبیل در وضعیتی اجرا می‌شود که صاحبان مراکز اقامتی مقداری انصاف و حمایت را از شهرداری درخواست دارند.
پشت گوش انداختن خطرآفرین مقاوم‌سازی
نیاز به نوسازی و بهسازی مراکز اقامتی که از سوی هتل داران به دلیل کمبودهای مالی اجرا نمی‌شود، در وضعیتی است که بر اساس آخرین بررسی‌های صورت گرفته از سوی میراث فرهنگی استان چهار مهمان‌پذیر نیازمند مقاوم‌سازی در مقابل زلزله بوده و ۱۰ مورد در مقابل بار ثقلی مقاوم است اما لازم است در مقابل زلزله مقاوم شود.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: پنج مهمان‌پذیر نیازمند بازسازی است و نزدیک به ۱۷ مورد نیز نیازمند ارائه گواهی استحکام بنا هستند.
بر اساس آخرین بررسی‌های صورت گرفته از سوی میراث فرهنگی اردبیل چهار مهمان‌پذیر نیازمند مقاوم‌سازی در مقابل زلزله بوده و ۱۰ مورد در مقابل بار ثقلی مقاوم است اما لازم است در مقابل زلزله مقاوم شود بعد از احصای این نتایج به دلیل نگرانی از بی‌توجهی به مقاومت مراکز اقامتی مراتب به شهرداری‌ها، معاون امور عمرانی استانداری اردبیل، سازمان نظام مهندسی ساختمان در استان اردبیل و حتی سازمان میراث فرهنگی کشور انتقال‌یافته است.
قادر تقی زاده تأکید دارد که در بخش گواهی استحکام بنا مراکز اقامتی خوب عمل کرده‌اند اما آنجا که با بازسازی و مقاوم‌سازی مواجه می‌شویم به دربسته و سؤالات بی‌پاسخ می‌رسیم که لازم است در سطح کشور چاره‌اندیشی شود.
ازجمله این مشکلات را مالک یکی از مراکز اقامتی مرکز استان با ما درمیان گذاشت و آن اینکه نه تنها تسهیلات ارزانی برای بازسازی در اختیار نیست، بلکه به‌عنوان‌مثال در مقاوم‌سازی تغییر ستون‌ها به دلیل اینکه طبقه تحتانی اغلب مسافرخانه‌ها فروشگاه است امکان‌پذیر نیست.
وی تأکید دارد که باید فکر اساسی برای این موضوع شود و معاون گردشگری میراث فرهنگی استان نیز معتقد است ما بدون اینکه حمایت کنیم نباید انتظار داشته باشیم مرکز اقامتی برای بهسازی و بازسازی اقدام کند و یا باید تسهیلات بدهیم یا با تغییر کاربری آن‌ها که وضع مطلوب ندارند موافقت کنیم.
علاقه‌مندی به خانه مسافر از سر ناچاری
در حال حاضر ۲۸ هتل، ۸۷ هتل‌آپارتمان، ۹۹ مهمان‌پذیر، سه کمپینگ و دو پانسیون کل مراکز اقامتی استان اردبیل را شامل می‌شوند.
این تعداد که به تعبیر مسئولان میراث فرهنگی بسیار اندک بوده و پاسخگو نیست به نسبت سال گذشته تنها با افزایش دو هتل‌آپارتمان تغییر داشته و در تعداد مراکز اقامتی تغییر محسوسی حاصل نشده است.
این کمبودها موجب شده طی سال‌های اخیر تعداد خانه مسافرها با افزایش همراه شود و ازقضا در شهرهایی که گردشگر داخلی و خارجی بیشتری دارند بیشترین تعداد را شامل است. بطوریکه از ۱۹۰ خانه مسافر در استان ۱۷۰ مورد در سرعین و ۱۵ مورد در بیله سوار فعالیت دارند؛ یک مورد در اردبیل و چهار مورد نیز در نیر فعال شده‌اند.
گرایش به خانه مسافر تنها به دلیل کمبود مراکز اقامتی درمان موقتی بوده که مدیران میراث فرهنگی استان حتی از آن استقبال می‌کنند. در وضعیتی که تلاش برای جذب گردشگر خارجی در استان تأکید می‌شود نه مراکز اقامتی پاسخگوی این نیاز است و نه تمهیدات مطلوب تفریح و سرگرمی برای این گروه از گردشگران پیش‌بینی می‌شود.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان گفت: خانه مسافرها بر اساس نیاز مجوز داده می‌شوند و در حال حاضر در بیله سوار ما مسافران خارجی داریم و به دلیل محدودیت مراکز اقامتی ۱۵ مجوز صادر کردیم.
تقی زاده تصریح کرد: در خود سرعین نیز هرچند بیشترین تعداد مراکز اقامتی را دارد اما همچنان به دلیل نیازی که وجود دارد مجوزهای شش‌ماهه صادر می‌شود.
وی تأکید کرد: در هر شهرستانی اگر مسئولان محلی احساس نیاز کنند و درخواست بدهند مجوز صادر می‌کنیم.
وی افزود: ما با کمبود مراکز اقامتی مواجه ایم و تا زمانی که نتوانیم خود را به سطح مطلوبی از استانداردها برسانیم نباید انتظار داشت گردشگر ما را به‌عنوان مقصد انتخاب کند.
ضرورت رعایت ضوابط استانداردسازی
ساخت هتل‌های پنج ستاره در مجاور دریاچه شورابیل به‌عنوان نیاز مبرم اسکان مسافران به‌ویژه مسافران خارجی همچنان پادرهوا است. نهایت درجه‌ای که هتل‌های اردبیل کسب کرده‌اند چهار ستاره است و هرچند در دو سال اخیر ساخت هتل پنج ستاره به کررات تأکید شده اما این تأکیدات هیچ کلنگی را به روی زمین نیاورده است.
شهردار اردبیل در خصوص چرایی آن به خبرنگار مهر گفت: تنها مشارکت شهرداری در احداث هتل تأمین زمین وصدور مجوزها و عوارض رایگان است؛ دو شرکت برای احداث هتل اعلام آمادگی کردند که متأسفانه منجر به نتیجه نشده است و قرار بود میراث فرهنگی استان و شرکت توسعه گردشگری طرف اجرا باشند.
حمید لطف‌اللهیان افزود: هر زمان سرمایه‌گذار بخش خصوصی اعلام آمادگی کند ما حاضر به ارائه عوارض رایگان هستیم؛ علاوه بر این مجموعه شستا هم پیگیر احداث هتل شده‌اند که بعداً پیگیری نکردند و ما از طریق فراخوان به دنبال جذب سرمایه‌گذار هستیم.
پروژه‌های معلق توسعه مراکز اقامتی در حال حاضر به ضعف استاندارد سایر مراکز گره‌خورده است.
خانه مسافرها بر اساس نیاز مجوز داده می‌شوند و در حال حاضر در بیله سوار ما مسافران خارجی داریم و به دلیل محدودیت مراکز اقامتی ۱۵ مجوز صادر کردیممعاون گردشگری میراث فرهنگی استان عمده مشکل استان در مراکز اقامتی را ضوابط استانداردسازی می‌داند.
تقی زاده بابیان اینکه ضوابط فقط برای هتل‌ها تعریف شده و برای هتل‌آپارتمان و مهمان‌پذیر هیچ ضوابطی در دست نیست، تأکید کرد: بنده بارها به‌ضرورت تدوین ضوابط تأکید داشته‌ام.
وی متذکر شد: به دلیل اینکه در هتل‌آپارتمان‌ها قدمت ۲۵ تا ۳۰ سال است مشکلات جدی نیست اما در مهمان‌پذیرها قدمت‌های بیش از ۵۰ سال را نیز شاهدیم که با عمر مفید یک ساختمان تعارض دارد و استانداردسازی یک ضرورت است.
پذیرش مهمان خارجی با زبان فارسی
مشکل دیگر به تعبیر تقی زاده به ضعف آموزش‌ها برمی‌گردد. اینکه هتل داران و مدیران مراکز اقامتی از بسیاری از الزامات و الفباهای پذیرش مسافر بی‌اطلاع‌اند.
بر همین اساس میراث فرهنگی استان تمدید پروانه فعالیت را منوط به شرکت در دوره‌های آموزشی ساخته و از ابتدای سال نیز دوره‌هایی را برگزار کرده است.
بااین‌وجود هنوز که هنوز است در مسافرخانه‌ها ظاهر مدیر پذیرش، آداب جذب مسافر، نحوه رسیدگی به نیازهای وی و حتی امور بهداشتی، تشریفاتی، بازاریابی و توانمندی برای ترغیب بازگشت مجدد مسافر مفاهیم بسیار جدید و تعریف نشده است.
علاوه بر این واژه گردشگری در حالی از دهانی به دهان دیگر چرخیده و در جلسات طرح شده که بسیاری از اصول نوین هتل داری و مدیریت یک مرکز اقامتی برای مدیرانی با تفکر سنتی محلی از اعراب نداشته است.
مسافرانی که خود نرخ تعیین می‌کنند
کمبود کم و کیف مراکز اقامتی در اردبیل البته چند دستاورد عمده داشته است.
ازجمله اینکه اردبیل در بسیاری از سفرها مقصد نهایی گردشگر نبوده و به‌عنوان استانی جهت عبور و رسیدن به استان دیگر شاهد توقف‌های چندساعته یا نیم روزه مسافران خود بوده است.
هرقدر مسئولان نسبت به افزایش آمار گردشگران و حضورهای میلیونی تأکید داشته باشند با یک حساب سرانگشتی مشاهده می‌شود گردشگری در درآمد سالانه این استان سهمی نداشته و با افزایش چشمگیر همراه نیست.
علاوه بر این تمامی ظرفیت‌های گردشگری استان مغفول مانده و نتوانسته به مرحله درآمدزایی، تبلیغ و معرفی در سطح جهانی و حتی ملی برسد. استان‌های مشابه با آثار به‌مراتب در ابعاد جزئی‌تر بهره‌برداری مطلوب‌تری داشته‌اند.
کمبود مراکز اقامتی و دست‌تنها ماندن مدیران این مراکز موجب شده پدیده جارچی در شهر سرعین سال‌ها به دردسر تبدیل شود و مراکز اقامتی مجبور به رقابت منفی و به‌نوعی ربودن مسافر از دست یکدیگر شوند.
در وضعیتی که جارچیان هر یک تخت‌های شیک و تمیز را وعده می‌دهند مسافران نیز از فضای نامطلوب فراهم استفاده برده و این بار خود برای شب مانی نرخ تعیین می‌کنند.
درآمد حداقلی مراکز اقامتی با چنین آشفته‌بازاری به حداقل رسیده و با غفلت از احیای پتانسیل‌های گردشگری زمستانی نیمی از سال تخت‌های مراکز به قیمت‌های نازل حتی ۱۰ هزار تومان برای یک شب حراج می‌شود تا هزینه آب و برق و گاز ماهانه تأمین شود.
تمامی این مشکلات موجب شده مراکز اقامتی به‌سختی به حیات خود ادامه داده و نتوانند به‌عنوان یکی از ارکان گردشگری موفق عمل کنند.
خبرنگار: ونوس بهنود
نظر شما