خبرگزاری مهر- گروه فرهنگی: وقتی تنها در فاصله یک روز مانده به اختتامیه هشتمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد و به ناگهان اعلام شد که مبلغ نقدی جایزه ادبی جلال آل‌احمد با کاهش هشتاد سکه ای، به ۳۰ سکه تقلیل یافته است، به نظر می‌رسید جراحی این بزرگترین رویداد ادبی کشور توسط بهارستان‌نشینان به پایان راه رسیده و جایزه تازه جراحی شده فعلا یکسالی را می‌تواند در نقاهت به سر ببرد .
اما این نقاهت کمتر از یک ماه دوام یافت و طی روزهای گذشته بار دیگر پیکر این جایزه زیر تبغ جراحی رفت و عنوان شد که میزان جوایز این جایزه شکل شناور به خود گرفته است.
تعبیر شناور را شاید برای نخستین بار است که دولت در ادبیات جوایز ادبی منتسب به خود وارد می‌کند. تعبیری که به گفته سخنگوی وزارت ارشاد به دلیل سهولت در تامین آن بر حسب شرایط برگزاری اتخاذ شده است و البته تعبیر دیگرش نیز این است که وزارت فرهنگ و ارشاد دولت تدبیر به این نتیجه رسیده که نمی‌تواند قول بدهد هر ساله به حداقل سه برگزیده برای سه بخش مهمترین جایزه ادبی کشور هدیه مشخصی بدهد و بسته به زمان و بودجه و هزار مساله دیگر تصمیم می‌گیرد که به آنها چه جایزه‌ای پرداخت شود و در این میان کف و سقفی نیز تعیین شده که سکه های شانس برگزیدگان این جایزه را در حول و حوش آن ضرب خواهند کرد.
تصمیم گیری برای اهالی ادب بدون حضور آنها
جدای از اینکه این اتفاق تاکنون درباره هیچ رویداد فرهنگی در ایران و تا جایی که حافظه یاری می‌کند در دنیا نیز بی سابقه بوده و به نظر می‌رسد قبل از هر چیز شان برگزارکننده این جایزه و نیز سابقه هشت دوره برگزاری آن را زیر سوال می‌برد؛ به طور مشخص هرگز اعلام نشده که این تصمیمات برای بدنه نویسندگان و فعالان ادبی کشور با چه اندازه از نظرخواهی از آنان محقق شده است.
چرا کم و چرا زیاد؟
از سوی دیگر چندی قبل در نشستی که خبرگزاری مهر با هیئت علمی این جایزه داشت نیز یکی از اعضا هیئت علمی که دو سال سابقه حضور در این جایگاه را داشت عنوان کرده بود که به هیچ روی در جریان تغییر میزان جایزه نبوده‌اند.
حجت الاسلام محمد رضا زائری همچنین عنوان داشته بود: ما ابتدا باید بدانیم که چرا مبلغ جایزه ۱۱۰ سکه تعیین شده و مبنای استدلالی آن چیست تا در نهایت به این سوال پاسخ دهیم که چه استدلالی می‌توان برای کاهش آن در نظر داشت و در ادامه تصریح کرده بود که اگر میزان این جایزه با پاداش پایان سال تنها یکی از اعضا هیئت مدیره یکی از شرکت‌های دولتی مقایسه شود آنگاه متوجه خواهیم شد که آیا این جایزه برای اهالی ادب شایسته است یا باید کم شود.
میزان جایزه مهم نیست؛ شناوری آن دون شان است
عباس پژمان عضو هیات داوران این دوره هشتم از جایزه ادبی جلال آل احمد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با تقبیح شناور شدن میزان این جایزه گفت: مبلغ نقدی چنین جایزه‌ای هر چه که می‌خواهد باشد اما باید ثابت بماند. بالاخره هیچ گروهی در کشور به شکل ثابت یک سمت را نخواهند داشت نمی‌توان گفت که در یک دوره داوران تشخیص دادند که یک جایزه بدهند و در دوره‌ای بعد تصمیم بر چیز دیگر باشد.
وی ادامه داد: من با جایزه ۱۱۰ سکه‌ای برای این رویداد موافق نیستم اما اینکه چقدر پرداخت شود باید رقمی ثابت باشد.
قرار نبود دولت اینقدر دخالت کند
جواد جزینی دیگر داور این دوره از جایزه ادبی جلال‌آل احمد نیز به خبرنگار مهر در این زمینه می‌گوید: به باور من وقتی یک جایزه رسمی با عنوان «کتاب سال» در کشور اهدا می‌شود منطقا نباید جایزه بزرگتری از آن در کشور وجود داشته باشد. اما صحبت اصلی من این است که دولت کی قرار است دست از اینهمه دخالت در کار فرهنگ بردارد.
وی افزود: قبل از این هم گفته بودم دولت اگر بودجه‌ای برای برگزاری این دست از جشنواره‌ها دارد باید آن را به بخش خصوصی بسپارد و اجازه دهد سلائق غیر دولتی و نهادها و تشکل‌های غیر دولتی وارد عرصه شده و به کار انتخاب آثار ادبی برتر بنا بر نظرشان بپردازند.
جزینی تاکید کرد: دولت اگر بودجه‌ای دارد و نمی‌خواهد هر سال برای تامین مبلغ یک جایزه ادبی دست به سوی نهادهای دیگر دراز کند باید به جای تغییر در آیین نامه این جایزه اجازه دهد تا نهادهای غیر دولتی وارد کار شوند نه اینکه دست به تغییر میزان جوایز بزند و کارهایی از این دست.اگر صدای همه اهالی ادبیات آنها در این چنین اتفاقاتی شنیده شود بدون شک کمک بیشتری به تعالی ادبیات خواهد شد.
با وجود تمامی این انتقادات به نظر می‌رسد نهادهای دست اندرکار برگزار کننده این جایزه اعم از وزارت ارشاد و معاونت فرهنگی آن و نیز بنیاد شعر و ادبیات داستانی بدون پاسخ به افکار عمومی و یا حداقل بدنه فعالان ادبی کشور ، پس از دو جراحی عمیق این جایزه دست نگه داشته اند تا ببینند سکه روزگار به کدام سو به روی زمین می‌افتد و در نهایت تکلیف این رویداد چه می شود.
نظر شما