خبرگزاری مهر - گروه استانها: چالش پیش آمده میان اعضای انجمن هنرهای تجسمی و اداره فرهنگ و ارشاد خوزستان به سرانجام نرسیده است. پس از اینکه موزه هنرهای معاصر به بخش خصوصی واگذار شد اعضای انجمن هنرهای تجسمی استان نارضایتی خود را به شیوه‌های مختلف و هنرمندانه ابراز کردند.
این هنرمندان اخیراً نیز در اقدامی شبه اعتراضی در ساحل غربی رود کارون بر روی کشتی سوزیانا در سه طبقه، نمایشگاهی حرفه‌ای با آثاری از ۹۰ هنرمند برپا کردند تا نارضایتی خود را به عمارت موزه هنرهای معاصر که دقیقا در آن دست رود کارون یعنی ساحل شرقی قرار دارد، برسانند.
همه هنرمندان هنرهای تجسمی استان در اردوگاه ساحل غربی کارون متفق القول هستند که ارشاد استان باید موزه را به شخصی واگذار می‌کرد که از خانواده هنرهای تجسمی باشد؛ اما اردوگاه دیگر که در ساحل شرقی کارون است می‌گوید هیچ قانونی مبنی بر هم‌خانواده بودن بخش خصوصی وجود ندارد.
دور خوردیم
جلال خراسانی هنرمند خوزستانی در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر توضیح می‌دهد: تابستان امسال به‌صورت رسمی انتخابات انجمن هنرهای تجسمی در محل اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تشکیل شد. اساسنامه جدیدی توسط دولت نوشته و دستورالعملی صادر کرد که انجمن‌های هنری تشکیل شوند و فعالیت حرفه‌ای خود را ادامه دهند. این بار نیز انجمن با برنامه‌ای پنج‌ساله روی کارآمد.
وی می‌افزاید: مقرر شد تمام برنامه‌ریزی موزه هنرهای معاصر به انجمن واگذار شود و حتی انتصابات موزه نیز با مشورت انجمن باشد که ناگهان خبر واگذاری موزه هنرهای معاصر اهواز سبب شد هنرمندان از این رخداد دلگیر شوند و به این حرکت غیرتخصصی اعتراض کنند.
این هنرمند همچنین می‌گوید: اگر به دستورالعمل دولت مراجعه کنیم، می‌بینیم که مکان‌های فرهنگی بخش خصوصی که قرار است واگذاری در آن صورت گیرد باید از لحاظ فنی و تخصصی مورد تائید قرار بگیرد. متأسفانه پس از بررسی هنرمندان می‌بینیم که کارهای غیرتخصصی در موزه در حال انجام است.
خراسانی بابیان اینکه «آیا اقتصاد هنر یعنی پول گرفتن از هنرمندان است؟»، می‌افزاید: روشی که اداره کل باهدف اقتصاد هنر پیش‌گرفته است به نظرم بسیار غیر کارشناسانه و ناشیانه است.
وی ادامه داد: با توجه به صحبت‌ها و جلساتی که داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که افراد شاخص می‌توانند مشاور و کارشناس خوبی برای چگونگی اداره موزه هنرهای معاصر باشند اما کسانی که مسئول اداره موزه و واگذاری آن بودند، از مشورت سر باز زدند و در ادبیات‌شان هنرمندان خوزستان را «غُر زن» معرفی کردند که به‌صورت غیرکارشناسی اظهارنظر می‌کنند.
این هنرمند خوزستانی همچنین بیان می‌کند: طبق قانون، اگر قرار است مکان دولتی به بخش خصوصی واگذار شود، اداره آن باید برعهده فردی باشد که از لحاظ فنی و تخصصی مورد تأیید باشد. سؤال اینجاست کسی که برای اداره موزه انتخاب شده را چه کسی تأیید کرده است؟ موزه کاملاً رایگان در اختیار این فرد قرارگرفته تا هزینه‌هایی را برای استانداردسازی موزه انجام بدهد اما متأسفانه این فرد تخصصی در اداره یک مکان هنری ندارد. اعتراض هنرمندان این است که وقتی می‌شد با مشورت هنرمندان و کارشناسان این کار را انجام داد، چرا باید این‌قدر غیرتخصصی و شتاب‌زده جلو برویم.
امین بختیاری، نقاش و هنرمند خوزستانی نیز درباره دلیل برگزار نشدن نمایشگاهشان در موزه توضیح می‌دهد: هنرمندان تجسمی در ارتباط با مدیریت فرهنگی و هنری موزه با اداره ارشاد اسلامی به نتیجه نرسیدند و اداره ارشاد استان هنرمندان تجسمی را در برنامه‌ریزی فرهنگی و هنری موزه هیچ دخالتی نداد.
وی می‌افزاید: بودجه‌ای که باید در این زمینه از طرف دولت تعیین شود، هدر می‌رود و هنرمندان باید متوجه باشند که حق خودشان را از مسئولان و اداره مربوطه طلب کنند تا این بودجه به مصارف دیگری نرسد. در سیستمی که ما کار می‌کنیم شاهد بوده‌ایم اگر بودجه در جای خودش مصرف نشود سریعاً به‌جاهای دیگر تزریق می‌شود.
این نقاش معتقد است که حق و بودجه هنرمندان تجسمی همیشه در جاهای دیگر مصرف می شود و موجب شده تا هنرمندان هنرهای تجسمی از لحاظ کاری و اقتصادی، ضعیف و گوشه‌گیر شوند.
بختیاری عنوان می‌کند: سیستم ارشاد بیمار است و هنرمند نزد آنها هیچ حق و حقوقی ندارد. در موزه، غیر از نمایشگاه‌های غیر مرتبط چه کار مفیدی انجام شده است؟ هیچ وقت ارشاد به ما نگفته که بودجه سالانه ما چقدر است. همیشه می‌گویند «کار کنید، هزینه کنید و بعد فاکتور بیاورید.» یک هنرمند از کجا چنین پول کلانی بیاورد؟
مهمان ناخوانده
فرزاد موسوی از دیگر هنرمندان منتقد نسبت به واگذاری موزه به پیمانکار می‌گوید: آیا به خاطر ۶ میلیون تومان باید موزه را به بخش خصوصی آن هم به یک رستوران‌دار بدهند؟ ارشاد باید بداند که هنرهای تجسمی یک خانواده است و پیمانکار جدید هیچ سابقه هنری نداشته است. چرا هیچ‌کدام از کارکنان و مسئولان ارشاد از این مناقصه بی‌خبر هستند جز مدیرکل؟
وی می‌افزاید: در دو مناقصه‌ای که در روزنامه چاپ شده تنها به «تریا» اشاره کردند و هیچ نامی از واگذاری کل موزه به میان نبوده است. اداره کل ارشاد باید پاسخگو باشد. ما سال‌ها درگیر فعالیت فرهنگی هستیم و بسیاری از موضوعات برایمان شفاف است. نهادهای غیردولتی در این داستان کجا قرار دارند؟ بودجه خرید آثار هنری کجاست؟
این هنرمند با اشاره به گنجینه آثار هنرمندان تصریح می‌کند: مشخص نیست متولی گنجینه آثار موزه چه کسی است. آثار بر اساس روابط از گنجینه خارج می‌شوند و این خلاف قانون است.
گنجینه محفوظ
درحالی‌که هنرمندان از نابسامانی در وضعیت گنجینه هنرمندان می‌گویند اما مدیر موزه هنرهای معاصر اهواز خروج چند اثر از گنجینه این موزه را تکذیب می‌کند.
محمد منوچهری، مدیر موزه هنرهای معاصر اهواز پیش از این توضیح داد: هیچ اثری از موزه هنرهای معاصر اهواز خارج نشده است بلکه کلیه آثار در گنجینه هستند.
وی با اشاره به ضوابط خروج آثار از گنجینه موزه می‌افزاید: دلیلی برای خروج آثار وجود ندارد. در میان همه موزه‌ها مرسوم است که مراودتی با یکدیگر دارند. همه آثار گنجینه موزه صورت برداری شده‌اند و اگر اثری بخواهد به‌عنوان‌مثال با موزه تهران تبادل شود صورت‌جلسه می‌شود.
مدیر موزه هنرهای معاصر اهواز ادامه داد: اصلاً این‌گونه نبوده است که اثری از موزه خارج شود و بازنگردد. اینها اغلب شایعاتی است که آن را تکذیب می‌کنم.
نقدهای بی‌پایه
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان درباره انتقادات هنرمندان می‌گوید: نقدهای مطرح شده پایه و اساس ندارند. موزه، فعالیت هنری خود را دنبال می‌کند و اگر کسی نقدی دارد و می‌خواهد مسائل را حل کند، می‌تواند گفتگو کند.
همایون قنواتی با اشاره به واگذاری مراکز فرهنگی به بخش خصوصی و واکنش‌های ایجاد شده در این زمینه اظهار می‌کند: واگذاری موزه به بخش خصوصی یک قانون بود که باید اجرا می‌شد. یکی از مسیرهای توسعه کشور که باید طی شود و سختی‌های فراوانی را نیز پیش رو دارد این است که بخش خصوصی و مردم در حوزه‌های فعالیت مختلف کشور حضور پیدا کند. هر قدر که این نقش افزایش پیدا کند و دستگاه‌های حاکمیتی فقط بخش‌های نظارتی و هدایتی خودشان را انجام دهند به روند توسعه در ایران کمک مؤثری می‌کنند.
وی توضیح می‌دهد: برای واگذاری نیز فراخوان داده شد و مستنداتش موجود است و این آگهی فقط برای تریا نبوده بلکه برای کل موزه بود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان بیان می‌کند: یکی از بخش‌هایی که سال‌های سال موردتوجه قرار گرفته این است که حوزه‌های فرهنگی و هنری با حفظ نظارت، هدایت و حمایت که جزو وظایف اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است بخشی از کارهای ستاد و اجرایی‌شان را واگذار کنند. در استان خوزستان این اتفاق افتاد و ما در مصاحبه‌ها، رسانه‌ها و روزنامه‌ها اعلام کردیم و به‌صورت رسمی و قانونی نیز فراخوان مزایده‌ها اعلام شد.
قنواتی تصریح می‌کند: نباید به شایعات دامن زد و هر سخنی را نباید بر اساس ذهنیات تفسیر کرد.
وی اظهار می‌کند: اکنون کارهایی چون تعمیر، تجهیز و بهسازی موزه انجام‌شده و نمایشگاهی برای اولین بار در این موزه برگزار می‌شود که نمایشگاهی معتبر در سطح ایران است و کسانی نسبت به برگزاری این نمایشگاه پیام داده‌اند و اظهار خوشحالی کرده‌اند که جزو هنرمندان تجسمی و معتبر کشور هستند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان ادامه می‌دهد: متأسفانه برخی هر مدت یک بهانه می‌گیرند. مدتی گفتند قرار است موزه تالار عروسی شود. حالا نیز بهانه‌های جدیدی مطرح کردند. هیچ قانونی وجود ندارد که بگوید پیمانکاری که متولی موزه می‌شود باید شخصی هنرمند باشد. همین که پیمانکار سرمایه‌گذار باشد، کافی است و باید کارهای فرهنگی انجام دهد.
قنواتی می‌گوید: عنوان این نمایشگاه «آبی ایرانی» است. در واقع این نمایشگاه بخشی از فرهنگ ایرانی است. ما در جهان سه رنگ آبی مطرح داریم. یکی از آنها آبی لاجوردی ایرانی است که در مساجد، قالی ایرانی و مینیاتورهای ایرانی به وفور دیده می‌شود. ما از هنرمندان خواسته‌ایم تابلوهایی که با این رنگ کار شده‌اند را برای ما ارسال کنند.
وی عنوان می‌کند: تولید اثر هنری توسط هنرمند صورت می‌گیرد و نمایش توسط موزه انجام می‌شود اما چه کسانی خریدار آثار هنری هستند؟ آیا دولت باید آثار هنری را خریداری کند؟ تا چه زمانی باید این کار را انجام دهد؟ باید فرهنگی را در جامعه ایجاد کنیم که مردم آثار هنری را بخرند. ما باید به‌گونه‌ای کارکنیم و برنامه‌ریزی داشته باشیم که خرید آثار هنری جزئی از سبد خرید خانواده شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان عنوان می‌کند: هدف اصلی ما این است که گردش مالی در حوزه هنرهای تجسمی در درجه اول برای هنرمندان استان خوزستان اتفاق بیفتد. هنرمند باید بتواند اثری را که تولید می‌کند، بفروشد.
قنواتی با اشاره به سال همدلی و هم‌زبانی اظهار می‌کند: اولین شرط همدلی گفتگو کردن است. ما باید با هم صحبت کنیم، گفتگو کنیم و حرف بزنیم. هرکسی نقدی دارد آن را بیان کند. ما مقابل کسی نیستیم بلکه همراهیم و قرار است که در کنار هم به فکر توسعه فضاهای فرهنگی و هنری استان باشیم. منتقدان باید بیایند گفتگو و تبادل‌نظر کنند تا بتوان به ارتقای سطح هنرهای تجسمی استان کمک کرد.
جدال غرب و شرق کارون
هنرمندان همچنان در اردوگاه ساحل غربی کارون در انتظار واکنشی از طرف مقابل هستند. این هنرمندان معتقدند اعتبار هنری‌شان زیر سؤال رفته و ارشاد آنها را دور زده است اما در آن سوی کارون، ارشادی‌ها می‌گویند درهای موزه همچنان به روی هنرمندان باز است و هیچ نقدی وارد نیست.
خبرنگار: قاسم منصور آل کثیر
نظر شما