۲۲ دی ۱۳۹۴، ۱۲:۳۷

تحلیل بین الملل؛

سه ضلعی ایران، پاکستان و عربستان/«نه» عملی اسلام آباد به سعودی

سه ضلعی ایران، پاکستان و عربستان/«نه» عملی اسلام آباد به سعودی

سفر « عادل الجبیر» وزیر خارجه و «محمد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان سعودی به اسلام آباد نتوانست تاثیری بر روابط ایران و پاکستان بگذارد.

 گروه بین الملل- علی کاوسی نژاد: ایران اولین کشوری بود که پس از استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷ میلادی به رهبری «محمد علی جناح» این کشور را به رسمیت شناخت. رهبران سیاسی و دینی پاکستان بویژه مردم پاکستان بخوبی با این موضوع آشنا هستند که ایران از لحاظ فرهنگی، ادبی و سیاسی در منطقه دارای اهمیت بسزایی است. «علامه اقبال لاهوری» شاعر و فیلسوف نامی پاکستان که خود یکی از رهبران سیاسی و معنوی استقلال پاکستان بشمار می رود و سه چهارم از اشعار این شاعر به زبان فارسی است. افکار علامه اقبال نشات گرفته از افکار و عقاید مولانا جلال الدین رومی و سایر شاعران فارسی زبان است و وی خود یکی از حامیان و اندیشمندان شکل گیری اتحاد دنیای اسلام است.

با بوجود آمدن تنش بوجود آمده بین ایران و عربستان  شاهزاده های سعودی کشکول بدست به اسلام آباد آمدند تا بتوانند نظر مساعد پاکستان را در رابطه با موضع گیری علیه ایران اسلامی بدست آورند و با فشار بر سران سیاسی و نظامی اسلام آباد این کشور همسایه را بر علیه ایران بشورانند و بتوانند تنها قدرت اتمی کشورهای مسلمان را بر علیه ما بسیج کنند. اما این شاهزاده های سعودی از این امر غافل هستند که مهر ایران و ایرانی از قرنهای متمادیست که در قلوب مردم شبه قاره نفوذ کرده است و فرهنگ ایران را جزو از گذشته تاریخی خود می دانند. شاید «محمد بن سلمان» شاهزاده جوان سعودی و وزیر دفاع عربستان از این موضوع غاقل است که اسلام و تصوف از راه ایران به شبه قاره نفوذ پیدا کرده است، ایران شاهراه گسترش اسلام در شبه قاره بوده و هست و این امریست غیر قابل انکار.

«پرويز مشرف» رئیس جمهور اسبق پاکستان و نیز رئيس اسبق ستاد مشترك ارتش پاكستان در ۱۲ اكتبر ۱۹۹۹م در كودتايى بدون خون‌ريزي، «محمد نواز شريف» نخست‌وزير وقت اين كشور را خلع نمود و قدرت را در دست گرفت. اين كودتا زماني صورت گرفت كه يك روز پيش از آن، نوازشريف، مشرف را كه براي ديداري رسمي به بنگلادش سفر كرده بود، از كار بركنار كرد. نواز شريف پس از بازداشت شدن توسط كودتاچيان، به فساد مالي، ناتواني در برقراري امنيت و توطئه براي ربودن هواپيماي حامل مشرف متهم شد. نخست وزير بركنار شده پاكستان چند ماه بعد در دادگاه، محاكمه و به اتهام هواپيما ربايى، به حبس ابد محكوم گرديد. اما چندي بعد به درخواست مقامات عربستان سعودي، آزاد و به آن كشور تبعيد شد. مشرف در اقدامي ديگر، رئيس جمهور قانوني پاكستان را از كار بركنار نمود و خود را رئيس جمهور ناميد. وي هم‌چنين در نبودِ مجالس ملي و ايالتي، تمام اختيارات حكومت پاكستان را در امور لشكري و كشوري به دست گرفت. مشرف در آخرين اقدام خود در انتخابات سراسري درمی ۲۰۰۲  به عنوان رئيس جمهور اين كشور برگزيده شد.

«محمد نواز شریف» نخست وزیر حال حاضر پاکستان و خانواده وی سالها در عربستان و انگلیس زندگی کردند و در سال ۲۰۰۷ میلادی پس از اینکه پایه هایی حکومت پرویز مشرف بتدریج متزلزل شد به وطن برگشت و از سویی دیگر «بی نظیر بوتو» نخست وزیر اسبق پاکستان نیر در سانحه تروریستی شهر «راولپندی» پاکستان بدست تروریستها کشته شد و نواز شریف نتوانست دربدو ورود خود به پاکستان قدرت را در پاکستان بدست بگیرد و با روی کار آمدن «آصف علی زرداری» شوهر بی نظیر بوتو بعنوان رئیس جمهور پاکستان روابط تهران- اسلام آباد رونق گرفت و گفتگوهایی برای افتتاح پروژه خط لوله گاز بین ایران و پاکستان نیز صورت گرفت. آمریکا و عربستان که از گسترش روابط ایران و پاکستان ترس داشتند با اعمال فشار به سران دولت اسلام آباد آنها را از عملی کردن این پروژه گازی بازداشتند و با بهانه تحریمهای بین المللی اعمال شده کشورهای غربی علیه ایران دشمنی خود را در عمل به اثبات رساندند.

«عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان که پس از اعدام «شیخ نمر باقر النمر» و ایجاد تنش بین ایران و عربستان برای جلب رضایت سران سیاسی و نظامی دولت اسلام آباد به پاکستان سفر کرد. قبل از سفر عادل الجبیر تظاهرات اعتراض آمیزی در شهرهای مختلف پاکستان در محکومیت اعدام شیخ نمر روحانی مبارز عربستان سعودی برگزار شد و بدلیل شدت تظاهرات اعتراض آمیز علیه عربستان در پاکستان سفر وزیر خارجه عربستان یکبار به تعویق افتاد.

عادل الجبیر با ترس و وحشت در سفری یکروزه به پاکستان در ابتدا با «راحیل شریف» فرمانده ستاد مشترک ارتش پاکستان دیدار و گفتگو کرد اما نتوانست نظر مساعد وی را درباره عضویت پاکستان در ائتلاف به اصطلاح ضد تروریسم سعودی به مرکزیت ریاض جلب نماید و پس آز آن با «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان دیدار و گفتگو کرد اما دست از پا درازتر به عربستان بازگشت.

عربستان که در جنگ با یمن از پاکستان درخواست کمک کرده بود سران سیاسی و نظامی اسلام آباد دست رد بر سینه سعودیهای کودک کش زدند. اینجاست که می توان به قدرت روابط فرهنگی ایران با شبه قاره پی برد. اسلام آباد نمی خواهد با همسایگان خود وارد جنگ و جدال شود چون از طرفی با کشور هندوستان مناقشات مرزی وسیاسی دارد و در حال از سرگیری مذاکرات جامع با دهلی نو است و از سویی دیگر در حال مقدمه چینی برای انجام مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان است و نمی خواهد وارد تنش بوجود آمده بین ایران و عربستان شود.

«عمران خان» رئیس حزب عدالت پاکستان در دیدارهای جداگانه خود با سفرای ایران و عربستان در اسلام آباد خواهان حل و فصل تنش بوجود آمده بین دو کشور از راه سیاسی و مسالمت آمیز است. «شاه محمود قریشی» وزیر امور خارجه سابق پاکستان و یکی از رهبران حزب «عدالت» پاکستان نیر گفته است: دولت اسلام آباد باید موضع مناسبی در رابطه با تنش بوجود آمده بین ایران و عربستان اتخاذ نماید و با تشکیل کمیته امور خارجه اعتماد تمام گروههای سیاسی را جلب کند. وی در ادامه افزوده است ما در باره تنش بوجود آمده بین ایران و عربستان نگران هستیم اما دولت تا کنون در این رابطه اقدام مناسبی انجام نداده است.

علاوه بر این رهبران احزاب سیاسی و مذهبی در پاکستان همگی متفق القول هستند که پاکستان باید بعنوان یک کشور مسلمان و عضو سازمان همکاری اسلامی نقش خود را در برقراری آشتی بین دو کشور مسلمان ایران و عربستان ایفا نماید.

ایران در منطقه خاورمیانه دارای موقعیت جغرافیایی و استراتژیک مناسبی است و پاکستان بدلیل کمبود منابع انرژی از قبیل برق و گاز نیاز شدیدی به ایران حس می کند. ایالت بلوچستان پاکستان مملو از معادن زغال سنگ است اما این کشور تا حال نتوانسته از معادن زغال سنگ خود در جهت تولید انرژی برق بهره برداری کند.

چین و پاکستان در حال اجرای پروژه کریدور اقتصادی جنوب تا جنوب هستند که شهر «کاشغر» در چین را به بندر «گوادر» در ایالت بلوچستان وصل می کند و از طریق ایران و افغانستان به آسیای میانه راه پیدا می کند. با این اوصاف پاکستان موقعیت استراتژیک و قدرت نظامی ایران را بخوبی تخمین زده است و هرگز وارد جنگ نیابتی با ایران نمی شود.

پس از آنکه عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان نتوانست سران سیاسی پاکستان را در خصوص عضویت پاکستان در ائتلاف ضد تروریسم سعودی با خود همراه کند نوبت به «محمد بن سلمان» وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان رسید تا در اسلام آباد به بخت آزمایی بپردازد. شاهزاده جوان در دیدار با «راحیل شریف» فرمانده ارتش پاکستان توانست تا حدودی نظر خود را به این فرمانده نظامی دیکته کند اما باید بدرستی دانست فقط راحیل شریف نمی تواند یکته تاز طرفداری از آل سعود بشمار رود و «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان در سیاست بین المللی خود خواهان ارتقای روابط خود با کشورهای جهان بخصوص کشورهای همسایه پاکستان است و خود را براحتی درگیر بازی سیاسی سعودیها نمی کند. نواز شریف سیاستمداری کهنه کار با تجارب فراوانی است. زمانیکه راحیل شریف در ماههای گذشته به عربستان و آمریکا سفر کرد و با پادشاه عربستان و وزیر دفاع این کشور دیدار و گفتگو کرد و بعد از آن راهی واشنگتن شد و با سران سران سیاسی و نظامی آمریکا دیدار کرد نواز شریف بطور پناه از سفر این مقام نظامی پاکستان به دو کشور مذکور اظهار نارضایتی کرد.

«سرتاج عزیز» مشاور امور خارجه نواز شریف بارها در سخنان خود به این موضوع اشاره داشته است که پاکستان خواستار برقراری صلح و آشتی بین ایران و عربستان است و منافع ملی خود را در اولویت قرار می دهد. وی در ادامه افزوده است: اسلام آباد در فرصت مناسبی بین ایران و عربستان میانجیگری می کند و بین آنها دوستی برقرار می کند.

نمایندگان احزاب مخالف در پارلمان پاکستان به ویژه «سید خورشید شاه» یکی از رهبران حزب مردم بر این نکته تاکید دارند پاکستان در موضوع تنش بین ایران و عربستان از کشور خاصی حمایت نکند چون این عمل باعث بروز فرقه گرایی در پاکستان خواهد شد و تروریستها از این موقعیت استفاده لازم را خواهند برد.

از سویی دیگر «طارق فاطمی» دستیار ویژه نخست وزیر پاکستان در دیدار با «مهدی هنر دوست» سفیر حمهوری اسلامی ایران در اسلام آباد تاکید داشت: سفیر جدید ایران در اسلام آباد در گسترش روابط ایران و پاکستان نقش ویژه ای خواهد داشت و روابط با ایران برای پاکستان حائز اهمیت است.  

اینجاست که پاکستان از لحاظ دیپلماتیک در موضوع حمله به سفارت عربستان در تهران، برای همراهی با عربستان لفظاً این عمل را محکوم می کند اما در مقابل ایران موضعی شدید اتخاذ نمی کند. سران سیاسی اسلام آباد بخوبی به این مسئله آگاه هستند که عربستان با همدستی با رژیم اسرائیل مسلمانان منطقه را به شدت سرکوب می کند و گروههای تروریستی چون القاعده، طالبان و داعش را رهبری و سازماندهی می کند.

پاکستان بعلت وجود امکان مذهبی در کشور عربستان سعودی از این کشور دفاع می کند و تعرض به تمامیت ارضی عربستان را محکوم می کند. سران عربستان باید از این امر آگاه باشند که پاکستان هیچگاه با همسایه دیوار به دیوار خود شاخ به شاخ نمی شود و بخوبی می داند که درگیری با ایران چه عواقب خطرناکی برای این کشور دارد.

کد خبر 3022554

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha