به گزارش خبرنگار مهر، هنگامی‌که اقدامات و فعالیت‌های پاپ از منظر دیپلماسی عمومی بررسی می‌شوند، شاید این مسئله اهمیتی نداشته باشد که پاپ درباره موضوعات خاص چه عملکردی داشته است. اما آنچه که اهمیت دارد راهبرد و تاکتیک‌های او درخصوص این نکته است که مردم دنیا چگونه دیدگاه مثبتی نسبت به واتیکان پیدا کنند و به‌تدریج و با گذشت زمان او بتواند قدرت نرم کلیسای کاتولیک را افزایش دهد. برای این‌که یک رهبر بتواند به نفوذ کلام و تأثیرگذاری دست پیدا کند، نه تنها مواضع و دیدگاه‌های او درباره موضوعات مختلف از دیدگاه مخاطبانش باید اخلاقی و درست باشند، بلکه وی باید بتواند این مواضع و دیدگاه‌ها را به‌گونه‌ای اتخاذ کند که «همسو» با مردم باشد. همسو بودن رهبر با مردم و مخاطبانش سبب واکنش‌های مثبت از سوی آنها می‌شود و بدین ترتیب نفوذ و تأثیرگذاری او در سطح جهان افزایش می‌یابد. مواضع و دیدگاه‌های پاپ فرانسیس درباره موضوعات مهم جهانی، همسو با مردمی است که وی قصد دارد با آنها ارتباط برقرار کند.
عدالت اقتصادی و اجتماعی
مهم‌ترین و اصلی‌ترین محور فعالیت‌ها و سخنان پاپ فرانسیس انتقاد شدید از بی‌عدالتی بوده که از موضوعات اقتصادی تا اجتماعی را شامل می‌شود، بی‌عدالتی‌هایی که علت آنها جهانی شدن و نظام سرمایه‌داری است. او لحن سیاسی به دین افزود و بی‌عدالتی را این‌گونه تقبیح کرد: «بی‌عدالتی ریشه تمام بدی‌هاست». همان‌گونه که در سخنان او درباره حقوق مهاجران (عمدتاً در آمریکا) آمده و نیز درخواست او از مسیحیان برای اسکان دادن به مهاجران سوری مشاهده می‌شود، مبارزه با بی‌عدالتی مضمونی است که همواره بر آن تأکید می‌گردد. پاپ حتی در وساطت برای توافق صلح آمریکا و کوبا تأکید زیادی بر پایان دادن به محاصره اقتصادی داشت که به‌صورت ناعادلانه‌ای سبب وارد شدن خسارت بر مردم کوبا می‌شد.
تغییرات آب و هوایی
پاپ در ژوئن ۲۰۱۵ حکمی صادر کرد که در آن به‌صورت مستقیم موضوع تغییرات آب و هوایی مورد توجه قرار گرفته بود. پاپ تغییرات آب و هوایی را «مشکلی جهانی با پیامدهای مهم و خطرناک» دانست که «چالش اصلی پیش روی بشریت در عصر کنونی» به‌شمار می‌رود. پاپ در این حکم خود به منابع علمی زیادی استناد نمود و به‌صورت تلویحی اشاره کرد که مسیحیت مخالف علم و فناوری نیست. او صراحتا اقدام عملي را در اين زمينه از پیروان خود خواستار شد و گفت: «تأثیرات برهم خوردن تعادل در جهان کنونی فقط می‌تواند با اقدام قاطع ما، همین‌جا و همین الآن، کاهش پیدا کند. ما باید درباره مسئولیت خودمان در برابر کسانی که باید این پیامدهای خطرناک را تحمل کنند، بیندیشیم». این حکم پاپ نیز همانند بیشتر احکام او با بیان این نکته به پایان رسيد که چگونه مشکلات زیست‌محیطی سبب بی‌عدالتی اجتماعی می‌شود.
حقوق دگرباشان جنسی
جمله پاپ با این عبارت که «من که هستم که قضاوت کنم؟» شاید معروف‌ترین جمله او درباره حقوق دگرباشان جنسی و اقلیت‌های جنسی است. پاپ تاکنون در موضوع اقلیت‌های جنسی، در مقایسه با پیشینیان خود و به‌ویژه پاپ بندیکت شانزدهم، مواضع کاملاً متفاوتی اتخاذ کرده است. پاپ بندیکت شانزدهم همجنس‌گرایی را نوعی «اختلال جنسیتی» و نوعی تمایل به سوی غرایز شیطانی برشمرده بود.
قضیه فلسطین
رویکرد پاپ در قبال حل و فصل قضیه فلسطین بسیار جسورانه بوده است. او در مناسبت‌های مختلف حمایت خود را از حل و فصل این قضیه ابراز داشته که چندین دهه به طول انجامیده است. کلیسای کاتولیک در ماه می ۲۰۱۵ کشور فلسطین را به رسمیت شناخت و در ماه ژوئن همین سال توافقی که پیش از آن بین واتیکان و سازمان آزادی‌بخش فلسطین منعقد شده بود را به معاهده تبدیل کرد. این اقدام نیز مهر تأییدی بر این مسئله بود که فلسطين يك کشور است و آن را واتيكان به رسمیت می‌شناسد. این موضوع یک‌سال پس از سفر نمادین پاپ به کرانه باختری (به‌صورت مستقیم از اردن و نه از طریق اسرائیل) بود و پاپ در این سفر محمود عباس و شیمون پرز را مردان صلح نامید. پاپ در سال ۲۰۱۵ مدالی به محمود عباس اهدا کرد و او را «فرشته صلح» نامید.
دیپلماسی دیجیتال
در تمامی موضوعات و نمونه‌های ذکر شده، نگرش پاپ، و نه لزوماً اعتقادات او، بر این اساس بوده که او «شبیه» مخاطبانش باشد و از دیدگاه کسانی که قصد تأثیرگذاری بر آنها را دارد، شخصی دوست‌داشتنی به نظر آید. اما باید گفت اتخاذ دیدگاه‌ها و نگرش‌های درست و همسو با مردم، اقدامات نمادین (مانند ورود به ایالات متحده از کوبا) و گفته‌های جذاب، کافی نیست؛ یک رهبر موفق و تأثیرگذار باید رسانه صحیح و مکان درست برای برقراری ارتباط با مخاطب را نیز بشناسد. پاپ فرانسیس اهمیت رسانه دیجیتال و کاربرد آن را در ایجاد ارتباط با مردم جهان به‌خوبی می‌شناسد.
همان‌گونه که دیپلمات‌ها به‌صورت روزافزونی از اهمیت ابزارهای دیجیتال و به‌ویژه رسانه‌های اجتماعی برای ایجاد ارتباط با مخاطبان آگاه می‌شوند، پاپ فرانسیس نیز در عرصه دیپلماسی دیجیتال تبحر خود را نشان داده است. براساس گزارش‌های «توئیپلماسی (که درباره وضعیت حضور رهبران جهان در عرصه توئیتر منتشر مي شود) ، در چندسال اخیر پاپ با داشتن حدود ۲۰ میلیون دنبال‌کننده، جایگاه دوم را در اختیار دارد. به گفته ایلان مانور، نویسنده وبلاگ دیجیتال دیپلماسی «کلیسای کاتولیک جزو نخستین استفاده‌کنندگان از الگوی دیپلماسی شبکه‌ای بود. اسقف‌ها، نمایندگان پاپ (سفیر) و حتی راهبه‌ها شبکه‌ای از دیپلمات‌ها را تشکیل دادند که از طرف سر اسقفِ کلیسای رم اطلاعات را گردآوری و منتشر می‌کردند.» پاپ جدید این سیستم را دیجیتالیزه کرده و سرعت گستره و کارآمدی ارتباطات استراتژیک کلیسای کاتولیک را افزایش داده است. پاپ فرانسیس دکترین بنیادین کلیسای کاتولیک را تاکنون تغییر نداده ولی او چگونگی و نحوه روایت کردن را دگرگون ساخته است. دیپلماسی عمومی وی به این دلیل موفقیت‌آمیز بوده که او شروع به «گوش کردن» نموده است. نورمن تانر، محقق برجسته تاریخ کلیسای کاتولیک درباره چگونگی گوش کردن پاپ این‌گونه می‌گوید: «او به آنچه که جهان امروز و از جمله غیرکاتولیک‌ها و غیرمسیحیان می‌گویند و انجام می‌دهند، گوش می‌سپارد». پاپ با بیان آنچه که مخاطبانش دوست دارند آنها را بشنوند، نگرش مردم نسبت به مذهب کاتولیک را تغییر می‌دهد و آن را برای مخاطبان جذاب می‌کند. تلاش‌های او سبب شده دیدگاه‌های مثبت نسبت به واتیکان افزایش یابد و در نهایت سبب پیشبرد منافع کلیسای کاتولیک در جهان شود.
منبع: سايت دانشگاه كاليفرنياي جنوبی
نظر شما