خبرگزاری مهر – گروه استانها: پل اورگان نماد پایداری و استقامت قومی خودساخته و اصیل، یادگار همتی بلند در سایه محرومیت و نشانی از بختیاری‌های نامدار مرکز ایران است.
حدود یک قرن پیش‌ازاین اهالی روستایی در غرب چادگان در رنج و مشقت برای تردد به روستاهای همجوار به‌اجبار تن به رودخانه‌ای می‌زدند که بیشتر سال آب و تکه‌های یخ باهم در آن جاری بودند.
سرمای آن روزهای این روستا جان و اندک سرمایه مردم که همان دام و احشامشان بود را از بین برد اما گرمای همت و تلاششان را نه.
ریش سپیدان و بزرگان روستا دست‌به‌کار شدند با کمک استادکاران و مردان نیرومند روستا، کوره آجرپزی در حاشیه رودخانه ساختند و شروع به پخت آجر کردند.
ارابه‌های چوبی‌شان را به دل کوه‌های سخاوتمند رشته‌کوه‌های زاگرس رساندند، تخته‌سنگ‌هایی عظیم‌الجثه که حتی بعضی از آن‌ها وزنشان بیش از یک‌تن می‌رسید را تراشیدند و با هر زحمتی بود به‌پای رودخانه زاینده‌رود که آن روزها خروشان بود کشاندند.وقت تهیه ملات بود که خردمندان آن زمان روستا نسخه‌ای سخت و طاقت‌فرسا پیچیدند، قافله‌ای از جوانان را برای تهیه خاک مناسب به معدنی در ۷۰کیلومتری روستا فرستادند، مأموران تهیه خاک مناسب در طول تابستان خاک ملات سازی را به روستا رساندند.
پل به دلیل ساخته‌شدن از مرغوب‌ترین مصالح آن زمان و با یک مهندسی سنتی دقیق راه مقابله با حوادث طبیعی را خوب می‌دانست و هیچ‌گاه از نامهربانی‌های رودخانه و یخبندان‌های فصلی کمر استقامت خم نکرد و هنوز هم بانی گذر رهگذران است
کار شروع شد، بزرگ و کوچک، پیر و جوان دست‌به‌دست هم دادند و با استفاده از ابزار ابتدایی و حیوانات اهلی برای حملونقل مصالح و با هر زحمتی بود ساخت یک پل بزرگ که هم ارتباط‌دهنده مردم روستا با روستاهای همجوار باشد و هم استان چهارمحال و بختیاری را به استان اصفهان متصل کند را آغاز کردند.
درنهایت، پلی به طول ۹۰ متر، عرض و ارتفاع پنج‌متر در قوس میانی، با ۱۲ پایه و ۱۱ دهانه معبر آب و حتی تعبیه مخفیگاهی درون پل، برای اقامت چندساعته مسافرانی که باید از شر حیوانات وحشی و راهزنان در امان می‌بودند، ساخته شد.
پل تاریخی اورگان ساکن زاینده رود و همجوار کوهرنگ
مردم این روستا پس از مدت زیادی تلاش بالاخره موفق شدند پلی بزرگ را احداث کنند که هم زیبا و باشکوه بود و هم باعظمت خود آسایش و رفاه را به اهالی هدیه می‌داد. ضمن اینکه از این پل، برای برگزاری مراسم‌های شادی و بومی استفاده می‌شد.
همچنین این بنا به لحاظ قرار گرفتن بروی رودخانه زاینده‌رود در کنار جاده اصلی اصفهان کوهرنگ و دشت‌های زیبا و مناظر دل‌انگیز به تفرج‌گاهی برای دوستداران طبیعت و مسافران تبدیل شد.
سال‌ها گذشت، آن زمان که حال‌وروز زاینده‌رود این‌گونه کساد و بی‌رمق نبود، این پل شاهد طغیان‌های بعضاً بی‌رحمانه این رودخانه بود و حتی چهار بار هم به زیرآب رفت که آخرین بار آن، اسفندماه ۱۳۸۳ بود.اما این پل به دلیل ساخته‌شدن از مرغوب‌ترین مصالح آن زمان و با یک مهندسی سنتی دقیق راه مقابله با حوادث طبیعی را خوب می‌دانست و هیچ‌گاه از نامهربانی‌های رودخانه و یخبندان‌های فصلی کمر استقامت خم نکرد و هنوز هم بانی گذر رهگذران است.
«اورگان» ذره‌ذره آب می‌شود
اما در طول سالیان طولانی این اثر عمرانی هم مانند بسیاری از آثار ملی از چشمان کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به دور ماند، به‌جای اینکه به فکر مرهمی بر زخم‌های این پل باشند و برای ساخت پلی فلزی جذب اعتبار کنند حتی به فکر تصویب قانون منع عبور و مرور روی این پل قدیمی هم نبودند و سال‌هاست که کامیون‌ها، بارکش‌ها، اتومبیل‌های سواری و ماشین‌آلات سنگین هرروز کمر این پل را می‌سایند و ذره‌ذره مقدمات تخریب و نابودی این بنا را فراهم می‌کنند.
محمد استکی پیرمرد کهن‌سالی که تنها بازمانده زمان ساخت پل است به خبرنگار مهر می‌گوید: شاهد مرارت‌های زیادی برای ساخت این پل در کودکی بوده‌ام، روزگاری تردد مهم‌ترین هدف روستاییان برای استفاده از پل بود، اما امروزه که علم پیشرفت کرده و به‌راحتی می‌توان یک پل فلزی را در کنار این پل ساخت چرا بازهم شاهد عبور و مرور روی این پل هستیم.
با ساخت پل جدید و ثبت این بنادر فهرست آثار ملی تا حدود شش ماه دیگر تردد و حملونقل روی این پل ممنوع می‌شود
کوروش حمیدی از دیگر اهالی این روستا است و به مهر می‌گوید: این پل به یک جاذبه گردشگری تبدیل‌شده و ایام زیادی از سال، بهانه دورهم جمع شدن و آمدن خانواده بزرگ قوم بختیاری است و علاوه بر هویت عمرانی یک اثر فرهنگی تاریخی به شمار می‌رود اما اینکه چرا بااین‌وجود در آمار ثبت ملی سازمان میراث فرهنگی ثبت نمی‌شود، جای سؤال دارد.
چراغ سلیمانی روستایی دیگری هم گفت: در کشور روستای اورگان را به طبیعت پاک و این پل می‌شناسند و باید مسئولان برای جلوگیری از تخریب این جاذبه و میراث گذشتگان تلاش کنند.
«اورگان» در نوبت ثبت ملی
کوروش موگویی بخشدار بخش چنارود چادگان اما خبرهای خوشی برای اهالی دارد و به مهر می‌گوید: مطالعات و رایزنی‌های ثبت این پل انجام‌شده و میراث فرهنگی باید این پل را هرچه زودتر در آمار ملی ثبت کند.
وی همچنین به نیاز تخصیص اعتبارات دولتی برای احداث پل جدید و همچنین بازسازی و مرمت پل قدیمی اشاره و می‌افزاید: با ساخت پل جدید و ثبت این بنا در فهرست آثار ملی تا حدود شش ماه دیگر تردد و حملونقل روی این پل ممنوع می‌شود.
تیمور استکی دهیار این روستا هم به مهر می‌گوید: در سال‌های اخیر در خصوص پل اورگان، توجه جزئی از قبیل کف‌سازی و مرمت انجام‌شده اما نیاز اصلی این پل همکاری سازمان‌ها و ادارات مسئول برای ثبت این بنا است.
تردد روی پل اورگان تا شش ماه دیگر ممنوع می‌شود
حبیب حیدری مسئول دفتر نمایندگی سازمان میراث فرهنگی در شهرستان چادگان هم در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: ثبت این بنای بزرگ در مراحل پایانی مطالعات است و حدود شش ماه دیگر شاهد ثبت، مرمت و اجرایی شدن قانون منع عبور و مرور از روی این پل خواهیم بود.
امید است حفاظت از هر اثر و بنای تاریخی اعم از حفاظت‌های فیزیکی، حفاظتی فنی، قانونی و پیشگیرانه اولویت مهمی برای مسئولان باشد .
نظر شما