دكتر احمد وكيليان پژوهشگر فرهنگ و ادبيات عامه- در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب "مهر"، ضمن بيان اين مطلب افزود : سنگ نوشته هاي متعلق به دو هزار و پانصد سال پيش نشان مي دهند كه نوروز، جشن و آئيني ديرپا در ايران بوده است ؛ جشني فصلي، كه گذر از زمستان به بهار و وضعيت تعادل طبيعت و رونق كشاورزي و دامداري و زندگي رو به رفاه مردم را يادآور بوده و به هيچ وجه تنها به پادشاهان و ثروتمندان تعلق نداشته است.
وي در تشريح ويژگيهاي با اهميت نوروز در ميان ايرانيان گفت : از آن جا كه مردم پس از طي دوره رخوت و بيكاري و مشقت در زمستان، به فصلي تازه قدم مي گذاشتند، آن را جشن مي گرفتند. اين جشن البته به نام حكومت آن زمان ثبت شده ولي كاملاً مردمي و مطابق با نيازهاي جامعه بوده است.
مؤلف كتاب " رمضان در فرهنگ مردم " ، سازگاري طبيعت با مردم را مايه سعادت و نيكبختي دنيايي آنها دانست و اضافه كرد : جشن در زبان پهلوي به معناي نيايش و ستايش پروردگار است كه به انگيزه بهروزي و سعادت بشر انجام مي شده است و به هيچ عنوان، زائد و بي مصرف و تشريفاتي نبوده است.
وكيليان ادامه داد : در خرده فرهنگهاي ايراني، اعمال و رفتارهايي چون ستايش پروردگار، پاك كردن محيط خانه و فضاي دل از آلودگي ها و تيرگي ها و ... ، ديد و بازديد آشنايان، دفع كدورتها و دوئيتها و تبديل شدن آنها به مهر و آشتي، جزو آداب پايدار نوروز به شمار مي روند.
وي برداشتهاي ارتجاعي و گذشته گرا از نوروز و سنتهاي آن را مورد انتقاد قرار داد و گفت : پايبندي به آداب و رسوم نوروز، گرايش به مهر و عاطفه و پاكيزگي است كه دل و جان انسانها را بيش از هر زمان ديگري به يكديگر نزديك مي سازد.
دكتر احمد وكيليان تبديل شدن نوروز را به جشني جهاني، موجب بروز مهرورزي و صميميت در ميان همه جوامع خواند و افزود : ما اكنون در موقعيتي قرار داريم كه مي توانيم نوروز را به جشني جهاني تبديل كنيم. يونسكو پيشنهاد اين امر را داده است و مي توان با اعطاي صبغه جهاني به آن، مفاهيم عميق و انساني نوروز را در سطح جهان گسترش داد.
اين پژوهشگر فرهنگ عامه با اشاره به فراموش شدن برخي كاركردها و پيامهاي جشن نوروز در ميان نسل امروز ، تأكيد كرد : اگر جشنهاي ملي و بومي را پاس نداريم و نياز جوانان و جامعه را به جشن و شادماني ، انكار كنيم و ناديده بگيريم، آن وقت آنان به جشنهاي ديگر فرهنگها نظير ولنتاين و ... مراجعه مي كنند تا نياز خود را به شادي و طراوت رواني برطرف كنند.
وي به جشنهاي ايراني مربوط به زنان و ساير جشنها و شادماني هاي ملي و تاريخي كشور اشاره كرد و ادامه داد : اگر از فرهنگهاي مثبت خود پاسداري نكنيم، فرهنگهاي ديگر از طريق وسايل ارتباط جمعي و رسانه ها جايگزين مي شوند. اين خطر هم در مورد فرهنگ اسلامي ما صادق است و هم فرهنگ ملي. بايد مراقب باشيم. فرهنگ، موجودي زنده است ، رشد مي كند و اگر به آن رسيدگي نكنيم نابود شده و به دنبال جايگزين مي گردد.
احمد وكيليان در پايان تصريح كرد : هر فرهنگ تا زماني دوام دارد كه نياز جامعه را رفع كند و بايد بدانيم كه اگر فرهنگ و خرده فرهنگها از بين بروند، جامعه بي هويت شده و در بحراني عميق، در ساير فرهنگها به جستجوي منابعي براي رفع احتياجات خود مي گردد.
نظر شما