به گزارش خبرگزاری مهر، هفتمین کرسی آزاداندیشی دانشگاه ادیان و مذاهب با عنوان «اخلاق دینی؛ اخلاق غرامت‌خواهانه، یا ترمیمی» سه‌شنبه، بیستم بهمن‌ماه برگزار می‌شود.
این نشست با ارائه مهراب صادق‌نیا و نقد محمدحسن محمدی‌مظفر، ساعت ۱۲:۴۵ فردا ۲۰ بهمن در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار می‌شود.
چکیده کرسی آزاد اندیشی «اخلاق دینی، اخلاق غرامت‌خواهانه، یا ترمیمی»
در هر جامعه‌ای صورت‌های اخلاقی خاصی وجود دارد که بسته به شرایط اجتماعی آن جامعه شکل می‌گیرند و ممکن است با جامعه دیگر متفاوت باشند. الزام‌های اخلاقی جوامع، هنجارهایی هستند که وجدان جمعی هر جامعه انتظار دارد افراد به آن‌ها تن دهند.
نافرمانی هر فرد عواطف و احساسات عمومی را جریحه‌دار می‌کند. به همین دلیل در هر جامعه‌ای به‌منظور تأکید بر این الزام‌ها و نیز پاسداشت عواطف جمعی، تضمین‌هایی وضع می‌شود. این تضمین‌ها بیانگر سرشت اجباری اخلاقیات اجتماعی و نیز حساسیت وجدان جمعی در قبال آن‌ها هستند. هرچه وجدان جمعی حساس‌تر باشد، تراکم اخلاقی جامعه نیز بالاتر می‌رود. در نگاه برخی جامعه‌شناسان (ایمل دورکیم) در جوامع سنتی «تضمین‌ها بیشتر غرامتی» و در جوامع مدرن «تضمین‌ها بیشتر بازدارنده» هستند.
در جامعه اسلامی انتظار می‌رود که صورت اخلاق (اعم از الزام‌ها و تضمین‌ها) بیشتر برگرفته شده از قرآن کریم باشد و البته این انتظار باید با شهروندی روزگار مدرن همدل شود. فقیهان و آموزگاران اخلاق دینی همواره کوشیده‌اند تا میان سرشت روزگار (مدرن) و الزام‌های اخلاقی قرآن سازگاری و همدلی ایجاد کنند؛ اما در زمینه تضمین‌های اخلاقی مسئله همچنان باقی است. در این گفت‌وگو مسئله روشن ما بررسی تضمین‌های اخلاقی است. آیا این تضمین‌ها بازدارنده و ترمیمی هستند و یا غرامت‌خواهانه؟ در صورتی که باور داشته باشیم تضمین‌های قرآن غرامت‌خواهانه هستند، چگونه می‌توان این خصلت را با اعتقاد به فراگیری انسانی و تاریخی اسلام و آموزه های قرآن کریم جمع کرد؟
نظر شما