گروه بین الملل ـ رامین حسین آبادیان: «عادل الجبیر» وزیر خارجه رژیم سعودی چندی پیش از تصمیم این رژیم برای انجام عملیات نظامی زمینی در سوریه خبر داد و مبارزه با داعش را هدف از این عملیات عنوان کرد. با این حال، نگاهی به سلسله تحولات پی در پی در سوریه حکایت از این حقیقت دارد که رژیم سعودی پس از دستاوردهای چشمگیر ارتش سوریه در استان حلب و مناطق استراتژیک آن به ستوه آمده و قصد دارند ورق را به نفع معارضان و تروریست های تکفیری بازگردانند؛ درست به همین دلیل است که ایده عملیات نظامی زمینی در سوریه را مطرح کردند.
با تمام این تفاسیر، سعودی ها که خود را در باتلاق یمن گرفتار می بینند و به هر سو می نگرند، نمی توانند راهی برای خروج بدون سرافکندگی و سرشکستگی از این باتلاق بیابند، عملیات نظامی خود در سوریه را منوط به موافقت رهبران کشورهای عضو ائتلاف بین المللی ضد داعش کردند تا بدین ترتیب با یک تیر دو نشان را زده باشند؛ اول اینکه یک اجماع جهانی برای عملیات نظامی در سوریه به وجود آورده و در ظاهر آن را مشروع جلوه دهند و دوم اینکه دیگر کشورهای شرکت کننده در عملیات نظامی در هزینه هرگونه شکست احتمالی این عملیات سهیم باشند و سعودیها بیش از این متضرر نشوند.
از طرف دیگر، رژیم سعودی به خوبی می داند که توان و قدرت ارتش سوریه قابل مقایسه با ارتش یمن نیست که بتواند یک شبه در خصوص حمله نظامی به آن تصمیم گرفته و این تصمیم را عملیاتی کند. سعودی ها به خوبی می دانند که نظامیان سوری در طول پنج سالی که از بحران این کشور می گذرد به خوبی با شیوه های جنگ شهری آشنا شده اند و قادر به مقابله با هرگونه تهدیدی در این زمینه هستند. بنابراین برای آنها مسجّل است که سربازان سعودی در صورت هرگونه عملیات نظامی زمینی در سوریه کار آسانی در پیش نخواهند داشت.
پر واضح است که سعودی ها نمی خواهند تمامی هزینه های آنها در حمایت های مالی و تسلیحاتی گسترده از گروه های تروریستی ـ تکفیری در سوریه با ادامه پیشروی های ارتش این کشور در استان حلب بر باد رود. به همین دلیل، تمام تلاش خود را می کنند تا هر چند به صورت محدود یک عملیات نظامی فراگیر را با همکاری دیگر کشورها در سوریه انجام دهند تا بدین ترتیب تکفیریهایی را که هم اکنون در لبه پرتگاه قرار دارند از سقوط حتمی نجات دهند. سعودی ها به دنبال آن هستند تا با تشکیل یک «ائتلاف عربی» به مانند آنچه در یمن شاهد آن هستیم، تصمیم خود در قبال سوریه را عملیاتی سازند. در همین ارتباط، «عادل الجبیر» وزیر خارجه رژیم سعودی اعلام کرده بود که عملیات نظامی زمینی در سوریه به رهبری «ائتلاف عربی» انجام خواهد شد.
اما سؤالی که در اینجا به ذهن متبادر می شود این است که آیا رژیم سعودی قادر به زانو درآوردن دولت و ملت سوریه است؟ اگر پاسخ مثبت است پس چرا این رژیم طی حدود یک سال گذشته با حملات ددمنشانه بی وقفه به مردم بی دفاع یمن نتوانسته حتی یکی از اهداف اعلام شده و اعلام نشده خود در این کشور از جمله بازگرداندن «منصور هادی» به کرسی قدرت را محقق سازد؟ رژیمی با در اختیار داشتن بیشترین ثروت در مقایسه با کشورهای جهان عرب که طی حدود یک سال گذشته امتحان خود را در عرصه نبرد با فقیرترین کشور عربی پس داده چگونه می تواند با یک ارتش قوی که از پنج سال گذشته تاکنون در نبرد با تکفیریهای اعزامی از سراسر جهان خم به ابرو نیاورده است، مقابله کند؟ آیا عربستان سعودی نیم نگاهی به قدرت حامیان دولت و ملت سوریه انداخته است؟ آیا رژیم سعودی از میزان قدرت محور مقاومت در سوریه و لبنان، قدرت ایران و همچنین روسیه که تمام قد از دولت دمشق حمایت می کنند، آگاه نیست؟ بدون شک عربستان سعودی، خود پاسخ تمامی این سؤالات را به خوبی می داند اما به گفته «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه هیچ «دیوانگی» از سوی مقامات ریاض بعید نیست.
همانگونه که گفته شد هدف اصلی عربستان سعودی از دخالت نظامی زمینی در سوریه قصد دارد ورق را به نفع تروریست های تکفیری برگرداند. اما با این حال به نظر می رسد سعودها اهداف دیگری را نیز در ورای این تصمیم خود در سَر می پرورانند. عربستان سعودی همواره بر سیاست خود مبنی بر افزایش تنشها با ایران تأکید داشته و علی رغم صبوری مقامات ایرانی نه تنها در راستای کاهش تنش های دو طرف گام برنداشته بلکه در چارچوب تشدید آن نیز تلاش کرده است. بر همین اساس و با توجه به نقش مؤثر ایران در حمایت از دولت و ملت سوریه به نظر می رسد سعودیها قصد دارند استراتژی از پیش شکست خورده خود برای به چالش کشیدن سیاست ایران در حمایت از محور مقاومت و ملت های منطقه را بار دیگر در بوته آزمایش قرار دهند. رژیم سعودی، عملیات نظامی زمینی در سوریه و تضعیف دولت این کشور را تضعیف قدرت منطقه ای ایران می داند. این در حالی است که سیاست های متعدد رژیم سعودی همچون کاهش قیمت نفت و خریدن کشورهای مختلف برای قطع ارتباط با ایران و ... به منظور تضعیف قدرت منطقه ای ایران تاکنون با در بسته مواجه شده و شکست خورده است.
مسأله دیگری که در خصوص تصمیم رژیم سعودی برای عملیات نظامی زمینی در سوریه حائز اهمیت به نظر می رسد، موضع واشنگتن در قبال این موضوع است. مقامات آمریکایی هرچند به سیاست های یک بام و دو هوایی خود در قبال سوریه ادامه می دهند اما برآیند اظهارات ضد و نقیض آنها حاکی از آن است که چراغ سبز حمله زمینی به سوریه را پیش از این ها به رژیم سعودی نشان داده اند.
آنچه بیش از هر چیز دیگری موجب نگرانی شده نقشه ایالات متحده آمریکا برای دامان زدن به هرج و مرج در منطقه است. ایالات متحده آمریکا وقتی به خوبی می بیند که مقامات رژیم سعودی عنان اختیار خود را در کف آنها قرار داده و می توانند این رژیم را همچون عروسک خیمه شب بازی به هر سمت و سویی که تمایل دارند، هدایت کنند، بنابراین دیگر نیازی به دخالت مستقیم در منطقه به منظور ایجاد خاورمیانه جدید نمی بینند. بدون شک عملیات نظامی عربستان سعودی در سوریه آن هم با مشارکت جمعی از کشورهای عربی دیگر تنها به مرزهای سوریه محدود نخواهد شد و به تدریج منطقه را در باتلاق درگیری ها و منازعات نظامی طولانی مدت فرو خواهد برد و این درست همان چیزی است که ایالات متحده آمریکا به دنبال آن است تا از این طریق به رؤیای خود در تجزیه منطقه جامه عمل بپوشاند.
از سوی دیگر، شاید موافقت ایالات متحده آمریکا با عملیات نظامی رژیم سعودی در سوریه حامل پیامی برای مقامات مسکو باشد. گویا مقامات آمریکایی قصد دارند تا پس از عملیات هوایی ارتش روسیه علیه تکفیری ها در سوریه که از قضا ضربات سهمگینی را بر پیکره آنها وارد آورد، نوعی موازنه قدرت میان تروریست های تکفیری و ارتش سوریه به وجود آورد تا منافع واشنگتن در سوریه با خطر مواجه نشود.
آمریکایی ها به دنبال آن هستند تا این پیام را به روسیه برسانند که در صورت به خطر افتادن منافع ایالات متحده در منطقه، واشنگتن میز مذاکرات سیاسی را بر هم می زند!با تمام این ها، هرگونه دخالت نظامی زمینی عربی ـ غربی در سوریه به مثابه ایستادن آنها در مقابل روسیه از یک سو و محور مقاومت از سوی دیگر است. واضح است که نه روسیه و نه محور مقاومت همانگونه که در مقابل منافع توسعه طلبانه آمریکا و غرب در سوریه کوتاه نیامده از این پس نیز کوتاه نخواهند آمد.
نظر شما