به گزارش خبرگزاري "مهر"، ايجاد يك سيستم تجارت بين المللي در زمان جنگ دوم جهاني مطرح شد به طوري كه ايالات متحده در مورد نظام اقتصادي بين المللي ، پيشنهاد گسترش تجارت بين المللي واشتغال را جهت طرح در شوراي اقتصادي و اجتماعي ارائه داد. بدين منظور كنفرانس بين المللي درسال 1946 در مورد مسائل اقتصاد بين المللي تشكيل شد و در سال 1947 نيز دو كنفرانس برگزار گرديد در اولين كنفرانس بحث ايجاد سازمان تجارت جهاني مطرح شد.
به دليل مخالفت كشورهاي در حال توسعه اين سازمان تشكيل نشد .اين كشورها به دليل گستردگي مزايا و معافيتهاي مطرح شده درمذاكرات و آزادي وسيع تجاري كشورهاي پيشرفته با تأسيس سازمان تجارت جهاني موافقت نكردند. در كنفرانس دوم، موافقت نامه اي چند جانه در زمينه مسائل گمركي با عنوان " موافقتنامه عمومي تعرفه وتجارت " درسال 1947 به امضاي 23 كشور رسيد.
اين موافقت نامه اهدافي رادنبال مي كرد از جمله رفع موانع و مشكلات موجود درزمينه گسترش تجارت جهاني ، افزايش توليد وتجارت بين المللي ارتقا و بهبود زندگي مردم و حركت به سوي اشتغال بيشتر و در آمد افزون تر در سطح جهان. اين اهداف بر اساس پنج اصل تعميم بدون شرط اصل دولت كامله الوداد، كاهش و لازم الاجرا نمودن تعرفه هاي گمركي از طريق مذاكرات مداوم، ممنوعيت برقراري محدوديتهاي كمي تجاري و اصل تعميم دسترسي رفتار داخلي پيگيري مي شد.
از زمان موافقت نامه گات چند مرحله مذاكرات درزمينه كاهش تعرفه ها ومزايا در سطح جهان صورت گرفته اند كه مهمترين آنها مذاكرات دور اروگوئه است كه منجر به تأسيس سازمان تجارت جهاني شد. بر اين اساس سازمان تجارت جهاني در سال 1995 به عنوان يك سازمان بنيادين جهت فعاليت عرصه تجارت جهاني جايگزين موافقت نامه گات شد. اين سازمان تنها سازماني است كه برتجارت بين المللي نظارت دارد. البته تنها سازمان تخصصي نيست. WTO يگانه شالوده حقوقي ونهادي براي نظام تجاري چندجانبه است. در حقيقت 28 توافق نامه موجود در سازمان نهادي حقوقي ولازم الاجرا را ايجاد كرده است كه سه هدف نهايي راپيگيري مي كند.
به گزارش "مهر"، اولين هدف تجارت آزاد كمك در راستاي بروزهرچه بهتر آن است. دومين هدف مذاكرات طولاني ومداوم در راستاي آزادي تجارت بر محوريت قوانين WTO است و سومين هدف اعمال نقش سازمان به عنون يك مركز بي طرف ، اما محوري است. WTO از طريق شوراها و كميته هاي مختلف در قالب سند نهايي مذاكرات دور اروگوئه اصول پنج گانه ذكر شده را پيگري مي كند. اين سازمان عدم تبعيض ، تجاري ، رقابت آزاد ، كاهش موانع گمركي وبهره برداري از منابع جهاني را تشويق وترويج مي كند.
سازمان در راستاي وظايف خود به عنوان مركزي براي مذاكرات تجاري ، سياستهاي تجاري كشورها و اختلافات آنها رامديريت ونظامند مي كند. WTO در راستاي آزادي تجارت با ديگر نهادهاي اقتصادي بين المللي همكاري مي كند و سعي مي كند به عنوان نگهبان تجارت جهاني يك نظم بين المللي ايجاد كند. WTO اطلاعات و روند اقتصاد كشورها را مطالعه وذخيره مي كند و از كشورهاي عضو مي خواهد سياستها واهداف تجاري خود را به سازمان اطلاع دهند تا بتواند از بروز تعارضهاي تجاري جلوگيري كند.
مهمترين وظيفه WTO اين است كه از بروز تبعيض وتعرفه هاي غير قانوني در سطح كشورهاي عضو جلوگيري كند و اصل رفتار يكسان را در مورد كالاهاي وارداتي وداخلي اعمال كند. WTO همچنين به حوزه خدمات ومالكيت معنوي و فكري وارد شده است و يكسري سياستهاي حمايتي را در اين زمينه اعمال كرده است.
سازمان تجارت جهاني داراي چند ركن است: كنفرانس وزيران ، شوراي عمومي ، ركن حل اختلاف ركن بررسي خط مش تجاري ، شوراها تخصصي ، كميته هاي تخصصي و دبير خانه. بالاترين ركن سازمان كنفرانس وزيران است كه هر دو سال يكبار تشكيل مي شود و درمورد همه مسائل تجاري بر اساس موافقت نامه ها تصميم گيري مي كند و شوراي عمومي سرپرستي ارگان حل اختلاف و بازبيني سياستهاي تجاري را بر عهده دارد وديگرمسئوليتها را به ركنهاي ديگر واگذار مي كند.
آنچه به عنوان سخن پاياني بايد گفت اين است كه WTO به عنوان مركز تجارت بين المللي چنان در سطح جهان گسترش يافته است كه همه كشورها به نوعي از ورود به اين سازمان گريز ندارند يعني اينكه كشورهاي غيرعضو براي تجارت در سطح جهان به عنوان كشورهاي منزوي به حساب مي آيند درتلاش هستند كه به نوعي وارد WTO شوند تا بتوانند بر اساس مزيتهاي نسبي خود به گسرتش صادرات خويش بپردازند.
نظر شما