*** ايجاد كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه قم به ابتكار دفتر آيت الله سيستاني در قم
معراجي - رئيس كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه قم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت : مجموعه كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه قم، با هدف ارائه كتاب هاي موضوعي ادبيات، علوم قرآني، حديت، كلام و فلسفه، فقه و اصول و تاريخ به محققين به همت موسسه "آل البيت" وابسته به دفتر آيت الله سيستاني و با تلاش آيت الله "شهرستاني" - نماينده اين مرجع تقليد در قم ايجاد شد.رياست مجموعه كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه افزود: اغلب اين كتابخانه ها به صورت روزآمد، جديدترين كتابهاي منتشر شده در هر موضوع را تهيه كرده و در دسترس محققين قرار مي دهند. اختصاص فضاي مجازي به تمامي كتابخانه هاي تخصصي، همچنين سفرهاي مختلف مديران اين كتابخانه ها براي خريد كتاب از نمايشگاه هاي مختلف كشورهاي عربي و غيرعربي نيز با تلاش نماينده آيت الله سيستاني صورت گرفته است.
وي اضافه كرد: يكي از اقدامات مهم، ايجاد خوابگاه براي محقيين حوزوي و دانشگاهي است كه براي استفاده از اين كتابخانه ها به قم مسافرت مي كنند، زمين اين مجموعه نيز تهيه شده است و اميدواريم با اختصاص اعتبار مناسب، اين فضاي نيز آماده بهره برداري شود.
حجت الاسلام "محمد مهدي معراجي" در گفتگو با خبرنگار حوزوي "مهر" افزود : مجموعه كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه قم، با هدف ارائه كتاب هاي موضوعي ادبيات، علوم قرآني، حديت، كلام و فلسفه، فقه و اصول و تاريخ به محققين به همت موسسه "آل البيت" وابسته به دفتر آيت الله سيستاني و با تلاش آيت الله "شهرستاني" - نماينده اين مرجع تقليد در قم ايجاد شد.
رياست مجموعه كتابخانه هاي تخصصي حوزه علميه افزود: اغلب اين كتابخانه ها به صورت روزآمد، جديدترين كتابهاي منتشر شده در هر موضوع را تهيه كرده و در دسترس محققين قرار مي دهند. اختصاص فضاي مجازي به تمامي كتابخانه هاي تخصصي، همچنين سفرهاي مختلف مديران اين كتابخانه ها براي خريد كتاب از نمايشگاه هاي مختلف كشورهاي عربي و غيرعربي نيز با تلاش نماينده آيت الله سيستاني صورت گرفته است.
معراجي گفت: يكي از اقدامات مهم، ايجاد خوابگاه براي محقيين حوزوي و دانشگاهي است كه براي استفاده از اين كتابخانه ها به قم مسافرت مي كنند، زمين اين مجموعه نيز تهيه شده است و اميدواريم با اختصاص اعتبار مناسب، اين فضاي نيز آماده بهره برداري شود.
*** كتابخانه تخصصي علوم حديث
مدير كتابخانه تخصصي علوم حديت افزود: حديث، پس از قرآن مهمترين منبع معرفتي در نشر معارف اسلامي است و متون حديثي اهل سنت و تشيع صدها هزار حديت را در خود جاي داده است كه براي استفاده بهتر محققين، گردآوري اين مجموعه ضروري به نظر مي رسيد با همين هدف از سال 75 تاسيس كتابخانه تخصصي حديت مدنظر قرار گرفت و در سال 77 با نزديك به پنج هزار جلد كتاب فعاليت خود را آغاز كرد.
"معراجي" افزود: هم اكنون تعداد كتاب هاي اين كتابخانه نزديك به 20 هزار عنوان است كه در آن كليه كتاب هاي حديثي يا مرتبط به آن به زبان هاي فارسي، عربي، انگليسي ، اردو ، تركي ، روسي ، فرانسوي ، ايتاليايي، آلماني و ... به صورت "قفسه باز" در كنار مجلات تخصصي علوم حديت از كشورهاي مختلف عربي مانند عربستان ، امارات و مراكش نيز به مراجعه كنندگان ارائه مي شود.
وي گفت: با توجه به كمبود فضا و تخصصي بودن مكان، استفاده از كتابخانه تنها با ارائه معرفي نامه از مراكز علمي ممكن است. استقبال از اين كتابخانه توسط آقايان به حدي است كه نتوانسته ايم زماني را براي استفاده خانم ها اختصاص دهيم. بيش از 45 عنوان سي دي حديثي از كشورهاي مختلف نيز فراهم شده است كه فضاي موجود امكان ارائه آن را فراهم نكرده است.
مدير كتابخانه تخصصي علوم حديت افزود: با تهيه يك ساختمان جديد، فضاي مناسب براي تمامي اين فعاليت ها فراهم شده است و اميدواريم تا چند ماه آينده بتوانيم تمامي اين مشكلات را برطرف كنيم. همچنين سايت كتابخانه نيز تا چند ماه آينده فعاليت خود را آغاز خواهد كرد.
"معراجي" گفت: تاكنون شخصيت هاي مختلفي از كشورهاي عربي از اين كتابخانه ديدار داشته اند و بارها با تاكيد بر تنوع و گستردگي منابع دراين مجموعه، اين كتابخانه را از كتابخانه هاي نادر حديثي در سطح خاورميانه معرفي كرده اند.
وي با اشاره به برنامه هاي سال جاري اين كتابخانه گفت: با انتقال كتابخانه به مكان جديد، ارائه خدمات بيشتر و متنوع به محققين در نظر گرفته شده است. انتشار فصلنامه اي با موضوع احيا ميراث حديثي شيعه با هدف انتشار مجموعه آثار خطي شيعي در موضوعات حديثي، ايجاد كتابخانه اماني و استفاده از ابزارهاي پستي جهت ارسال كتابهاي تخصصي براي محققين درسراسر كشور نيز از برنامه هاي اين كتابخانه خواهد بود.
*** كتابخانه تخصصي تفسير و علوم قرآن
معاون مدير كتابخانه تخصصي تفسير وعلوم قرآن گفت: 20 هزار جلد كتاب و 2 هزار عنوان پايان نامه قرآني به زبان انگليسي و نشريات قرآني جهان اسلام در كتابخانه تخصصي تفسير و علوم قرآن ارائه مي شود.
حجت الاسلام "فرج الله غلامي" در گفتگو با خبرنگار حوزوي مهر گفت: كار مقدماتي براي تاسيس اين كتابخانه از سال 74 شروع شد ولي آغاز به كار رسمي آن در سال 76 بود. اين كتابخانه با هدف جمع آوري كليه آثار منشتر شده در علوم قرآني فعاليت خود را آغاز كرد.
معاون مدير كتابخانه تخصصي تفسير و علوم قرآن افزود: در اين كتابخانه 20 هزار جلد كتاب در 13 هزار عنوان به زبان هاي مختلف فارسي، عربي ، اردو، انگليسي و ساير زبان ها جمع آوري شده و در انتخاب آثار براي خريد نيز زبان اثر ملاك نبوده است. حتي آثار غير اسلامي يا غير شيعي نيز در كتاب ها ديده مي شود.
غلامي يادآور شد: اين كتاب ها در كنار 2 هزار پايان نامه قرآني به زبان لاتين و نشريات تخصصي قرآني از كشورهاي مختلف اسلامي مانند عراق ، اردن ، مغرب ، سوريه و ساير كشورها به محققين ارائه مي شود.
وي گفت: استفاده از اين كتابخانه شرايط خاص ندارد ولي با توجه به تخصصي بودن كتابخانه، افرادي از آن استفاده مي كنند كه از دانشجويان رشته هاي مرتبط با تفسير و علوم قراني يا حوزويان محقق در اين زمينه باشند. ساعات كار اين كتابخانه از ساعت 30/7 تا 22 است كه صبح ها اختصاص به خانم ها و بعدازظهرها مختص آقايان است.
"غلامي" افزود: ارائه نرم افزارهاي قرآني و ايجاد سايت كتابخانه از امكانات در دست تهيه براي مراجعه كنندگان است كه تاكنون به علت كمبود فضا امكان در دسترس قرار دادن آن مهيا نشده است و اميداريم با تهيه مكان مناسب، اين امكانات نيز در اختيار محققين قرآني كشور قرار گيرد.
معاون مدير كتابخانه تخصصي تفسير و علوم قرآن گفت: اين كتابخانه تاكنون يك عنوان كتاب با موضوع كتاب هاي خطي مرتبط با علوم قرآني به نام " تراث قرآني الشيعه" منتشر كرده است و در حال جمع آوري جلدهاي ديگر اين اثر است. اين كتابخانه انتشار ميراث قرآني شيعه به زبان فارسي را نيز در دست تهيه دارد كه در آن آثار خطي قرآني كه به زبان فارسي تاليف شده است، منتشر مي شود.
وي افزود: يكي از مهمترين فعاليت هاي اين كتابخانه، گردآوري و انتشار مجموع مقالات قرآني از تمامي نشريات ديني جهان است كه در آن، علاوه بر فهرست مقالات قرآني تا حد امكان اصل مقالات نيز انتشار يابد. بديهي است كه اين فعاليت نيازمند ايجاد امكانات مناسب و تقويت توان مالي كتابخانه تخصصي علوم قرآني است.
*** كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران
حجت الاسلام "عليرضا اباذري" - معاون مدير كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران در گفتگو با خبرنگار حوزوي مهر گفت: كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام و ايران با هدف ايجاد مكاني خاص براي محققين تاريخ اسلام و ايران در قم در آبان ماه سال 1374 با چهار هزار عنوان كتاب تاسيس شد. در طول اين سالها با خريد منظم آثار تازه انتشار يافته تاريخي، خريد كتاب از چندين نمايشگاه بين المللي در سوريه ، مصر و مراكش مكه ، مدينه و جده و كشورهاي عربي و غير عربي بر غناي اين مجموعه افزوده است.
وي اضافه كرد: اكنون اين مجموعه داراي 70 هزار عنوان كتاب است. در كنار اين كتابها، مجلات تخصصي تاريخي و منابع مطبوعاتي قبل و بعد از انقلاب نيز در اختيار مراجعان قرار مي گيرد.
معاون مدير كتابخانه افزود: سيستم كتابخانه به دليل تخصصي بودن رشته تاريخ، سيستم خاصي است كه طي آن دوره هاي تاريخي مانند تاريخ تشيع، تاريخ اسلام ، تراجم هاي تك نگاري و گروهي ، تاريخ تصوف، جنگ تحميلي و ساير موضوعات تفكيك شده و به علاوه مباحث حاشيه اي نيز براساس شعبه هاي شناخته شده علمي در درس تاريخ تقسيم شده است.
اباذري گفت: شرايط عضويت در اين كتابخانه به ساده ترين شكل ممكن بوده و تنها با ارائه يك كارت شناسايي امكان استفاده از كتاب هاي و مجلات فراهم خواهد شد.
معاون مدير كتابخانه اضافه كرد: تمامي كتاب هاي موجود در كتابخانه در برنامه رايانه اي كه به صورت اختصاصي براي اين كتابخانه طراحي شده است، قرار گرفته است. در سايت اين كتابخانه به آدرس www.historylib.com مي توان به صورت موضوعي ، نام اثر و نام مولف به جستجوي در كتابها پرداخت.
اباذري افزود: معرفي تازهاي كتاب در زمينه تاريخ به زبان هاي فارسي، عربي و انگليسي، انتشار منظم مجله ديجيتالي "مقاله تاريخي" از فعاليت هاي ديگر اين كتابخانه است كه با استقبال فراوان تاريخ دوستان مواجه شده است.
وي گفت: ساعات كار اين كتابخانه از ساعت 30/7 تا 14 و از 15 تا 21 است و تنها در روزهاي تعطيل اين مركز فعاليت ندارد. اين كتابخانه در نظر دارد در سال 85 با همكاري مراكز مختلف علمي، نشست هاي علمي در زمينه علوم تاريخي تشكيل دهد و هم اكنون در حال برنامه ريزي براي اجراي اين نشست ها در مكان كتابخانه هستيم.
*** كتابخانه تخصصي كلام و فلسفه
كتابخانه تخصصي كلام و فلسفه به عنوان تنها كتابخانه تخصصي كلام و فلسفه در حوزه علميه قم با 15 هزار عنوان كتاب به صورت روزانه پذيراي علاقمندان به علوم عقلي است.
حجت الاسلام "سعيد جهاني فرد" - معاون رياست كتابخانه تخصصي فلسفه و كلام در گفتگو با خبرنگار حوزوي "مهر" گفت : اين كتابخانه از خرداد 80 فعاليت خود را به عنوان تنها كتابخانه تخصصي كلام و فلسفه در حوزه علميه قم با پنج هزار عنوان كتاب شروع كرد و هم اكنون داراي 15 هزار جلد كتاب به زبان هاي عربي و فارسي است. اغلب كتاب هاي فلسفي به زبان فارسي و غالب كتاب هاي كلام به زبان عربي است .
معاون رياست كتابخانه تخصصي فلسفه و كلام افزود: اين كتابخانه محل مراجعه طلاب و دانشجويان، همچنين محققين كلام و فلسفه است به طوري كه در اغلب مواقع، با كمبود فضا مواجه هستيم. عضويت در اين كتابخانه شرايط خاصي ندارد ولي با توجه به تخصصي بودن ، اغلب مراجعين محققين، دانشجويان رشته فلسفه و كلام يا طلاب علاقمند به اين مباحث هستند.
وي افزود: اين مركز از ساعت 8 تا 13 روزهاي شنبه تا چهارشنبه براي خواهران و از ساعت 15 تا 21 ويژه آقايان است و تمامي ساعات روز پنج شنبه نيز به آقايان اختصاص يافته است.
"جهاني فرد" گفت: كمبود بودجه و امكانات از مهمترين مشكلات اين كتابخانه است اما در نظر داريم كه در سال جاري اين كتابخانه را به مكان بزرگتري انتقال دهيم. مكانيزه كردن سيستم كتابخانه و تهيه رايانه براي مراجعين در كنار ارائه نرم افزارهاي مرتبط با كلام و فلسفه از برنامه هاي سال 85 اين مركز خواهد بود.
وي اظهار اميدواري كرد با تامين بودجه مورد نياز امكانات مورد نياز براي مراجعين اين كتابخانه فراهم شود.
*** كتابخانه تخصصي ادبيات
مدير كتابخانه تخصصي ادبيات در حوزه علميه قم گفت: يكي از بزرگترين كتابخانه هاي ادبي با بيش از 23 هزار عنوان كتاب به زبان فارسي و عربي در حوزه علميه قم ايجاد شده و روزانه پذيراي طلاب، اساتيد و محققين ادبي است.
حجت الاسلام "مهدوي راد" در گفتگو با خبرنگار حوزوي مهر گفت : دفترآيت الله سيستاني در قم ، از چند سال قبل، به ايجاد كتابخانه هاي تخصصي براي بهره برداري محققين اقدام كرده است كه كتابخانه تخصصي ادبيات، دركنار كتابخانه هاي تاريخ، علوم قرآن ، حديث و علوم وابسته، كلام، فلسفه و منطق فعاليت خود را براي ارائه خدمات به محققين ادبيات عربي و فارسي آغاز كرده است.
وي افزود: اين كتابخانه ها با هدف ايجاد مركزي تخصصي براي بهره برداري علاقمندان به علوم مختلف ايجاد شده است تا آنان بتوانند به راحتي به كتابهاي مورد نياز خود دسترسي داشته باشند، به همين دليل نيز اين كتابخانه به صورت " قفسه باز" بوده و محدوديتي براي بهره برداري از كتابها وجود ندارد.
"مهدوي راد" گفت: متاسفانه حتي كتابخانه هاي مهمي چون كتابخانه آيت الله مرعشي نيز رويكردي ادبي نداشته اند و اين موضوع در حالي بوده است كه دروس اصلي طلاب در طول سالهاي اوليه تحصيل، به ادبيات وابستگي كامل دارد. در ضمن وجود دانشگاه در قم، اين نياز را افزايش داده است .
وي افزود: خوشبختانه اين كتابخانه با استقبال فراوان محققين دانشگاهي و حوزوي مواجه شده است به طوري كه اين كتابخانه به صورت پاتوق اصلي ادب دوستان حوزه و دانشگاه در قم تبديل شده است و حتي از برخي از شهرهاي ديگر نيز براي استفاده از اين كتابخانه به اين شهر مسافرت مي كنند.
مدير كتابخانه تخصصي ادبيات گفت: روزانه نزديك به 70 نفر از اديبان و علاقمندان به اين مركز تخصصي مراجعه مي كنند، و در دو نوبت صبح و بعدازظهر از اين مجموعه استفاده مي كنند. نوبت صبح براي خواهران از ساعت 8 تا 13 و بعدازظهر از ساعت 14 تا 21 براي برادران فعال است. عضويت در اين كتابخانه مخصوص محققين بوده و با ارائه معرفي نامه از مراكز حوزوي يا ارائه كارت دانشجويي مقدور است.
به گزارش خبرنگار حوزوي "مهر"، اين كتابخانه تخصصي داراي 18هزار عنوان كتاب فارسي و 8 هزار عنوان كتاب عربي است كه در رده هاي فنون ادبي، نثر، نظم ، زبان شناسي، ادبيات كودك و نوجوان ، هنر ، فرهنگ عامه و كليات تفكيك شده است. همچنين در اين كتابخانه 32 عنوان نشريه ادبي در اختيار مراجعه كنندگان قرار مي گيرد.
اين مركز كه 7 سال از تاسيس آن مي گذرد، تاكنون 15 عنوان نشريه ادبي به زبان فارسي و عربي نيز منتشر كرده است. همچنين احياي ميراث ادبي شيعه را در دستور كار خود قرار داده است.
*** كتابخانه تخصصي فقه و اصول
كتابخانه تخصصي فقه و اصول در حدود 26 هزار جلد كتاب در 20 هزار عنوان ، 250 نشريه تخصصي در زمينه فقه و اصول و حقوق ، 35 پايان نامه فوق ليسانس و دكتري و كتاب هاي نفيس خطي را داراست. همچنين 92 لوح فشرده در موضوعات فقهي و حقوقي از كشورهاي مختلف جهان در اين كتابخانه در اختيار محققين قرار مي گيرد.
حجت الاسلام "مهريزي" در گفتگو با خبرنگار حوزوي "مهر" گفت: با توجه به گسترش علوم و تخصصي شدن دانش ها و انتشار عناوين فراوان كتاب هاي موضوعي، ايجاد كتابخانه هاي تخصصي يك ضرورت در عصر حاضر است. كتابخانه تخصصي فقه و اصول نيز به همت دفتر آيت الله سيستاني در قم از سال 78 با هدف ارائه كتاب هاي تخصصي در زمينه فقه، اصول و حقوق به محققين اين رشته ها تاسيس شد.
وي افزود: در كتابخانه هاي قم، كتاب هاي موضوعي در ميان ساير كتاب ها قرار مي گيرد و امكان بهره برداري متخصصين را به راحتي فراهم نمي كند. از طرف ديگر وجود 8 مذهب اسلامي در جهان معاصر نياز به كتابخانه اي كه در حد امكان بتواند مجموع كتاب هاي مرتبط را در يك زمان به محققين فقه و اصول ارائه دهند احساس مي شد. اين دلايل، ايجاد كتابخانه تخصصي را ضروري مي ساخت.
مدير كتابخانه تخصصي فقه و اصول گفت: كتاب هاي اين كتابخانه در چهار موضوع اصلي فقه، اصول، رجال و حقوق در رده بندي كنگره ترتيب يافته است. اين كتابخانه بسياري از كتاب هاي حقوقي را داراست به طوري كه تقريبا نيمي از كتاب هاي آن در همين زمينه است.
وي گفت : استقبال از اين كتابخانه به حدي است كه برخي از مراجعين ما در زمين مي نشينند، و تقريبا هر روز در حدود 150 نفر از كتاب ها و منابع اين كتابخانه استفاده مي كنند. همچنين با توجه به وجود منابع غير شيعي و غير اسلامي مراجعيني از برخي از كشورهاي ديگر نيز داريم. به گواهي برخي از مراجعين، محققين در اين كتابخانه ديدگاه جديدي نسبت به فقه پيدا مي كند.
مدير كتابخانه تخصصي فقه و اصول افزود: شرط عضويت در اين كتابخانه معمم بودن يا ارائه معرفي نامه از دانشگاه يا حوزه هاي علميه است و هم اكنون يكصد هزار نفر عضو اين كتابخانه هستند كه اغلب آنان از محققين حقوق ، فقه و اصول به شمار مي آيند. ساعت كار نيز از ساعت 30/7 صبح تا 22 به صورت يكسره است، روزهاي تعطيل اين كتابخانه نيز بسيار محدود و در طول سال فقط 8 روز است. در تعطيلات رسمي نيز اين مركز تا ساعت 14 فعاليت دارد.
مهريزي با اشاره به برنامه هاي سال 85 اين كتابخانه گفت :انتشار نشريه ميراث فقه و اصول كه به صورت 6 ماه يكبار انتشار مي يابد، تدوين فهرست نسخه هاي خطي اصول فقه در كتابخانه هاي جهان، فعال كردن سايت كتابخانه كه هم اكنون در مرحله تست نهايي قرار دارد و در آن كليه كتاب هاي اين مركز در دسترس قرار مي گيرند از فعاليت هاي اين مركز درسال جاري خواهد بود.
نظر شما