دانشجويان هنر از كمبودها و نواقص نظام آموزشي گلايه دارند

به گزارش خبرگزاري "مهر"، در پرديس هنرهاي زيباي تهران انواع هنرهاي تجسمي تدريس مي شود، از معماري و نقاشي و مجسمه سازي گرفته تا گرافيك و طراحي صنعتي. در اين مجموعه هنري نواقص آموزشي زيادي به چشم مي خورد. نارسايي هاي سيستم آموزشي حاكم بر دانشگاههاي هنر علاوه بر استادان، صداي دانشجويان را هم درآورده است.

بر اساس گفته هاي دانشجويان رشته نقاشي، نحوه برنامه ريزي دروس در اين رشته بسيار ضعيف است. چگونگي ورود دانشجو به دانشگاه و وجود نداشتن يك سيستم آموزشي دقيق اين حوزه را با مشكل مواجه كرده است. برخي دانشجويان اين رشته معتقدند در دانشگاه بر ارتقاء سطح سواد بصري و تصويري دانشجويان نظارت كلي نمي شود. در واقع دانشجوياني كه بعد از چهار سال تحصيل در دانشگاه فارغ التحصيل مي شوند، بينش بصري و تصويري چنداني ندارند. همچنين در رشته نقاشي، مجموعه اي از واحدهاي درسي گنجانده شده كه اگر هم نباشد، آسيبي به پيكره آموزشي وارد نمي كند.

نمايي از دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران

اين طور به نظر مي رسد كه دانشگاه هاي هنر بيشتر سعي كرده اند دروس را مبتني بر پايه هاي نظري تدريس كنند. در حالي كه رشته هايي چون نقاشي، معماري و مجسمه سازي بيش از هر چيز نيازمند فعاليت هاي تجربي و فضا هستند. كارگاه نقاشي يكي از مهم ترين واحدهاي درسي دانشجويان اين رشته است. اما بنا به گفته دانشجويان، اين واحد درسي در طول هفت ترم هنوز تعريف نشده و هر استاد بنا به سليقه خود به تدريس اين واحد درسي مي پردازد. شواهد امر نيز حاكي از آن است كه دانشجويان در كارگاههاي نقاشي خود به آن شكلي كه بايد پيشرفتي حاصل نمي كنند. دروسي مثل تاريخ نقاشي كه درسي نظري محسوب مي شود نيز خوش اقبال تر از دروس عملي نيستند. اين دروس به گفته دانشجويان، همواره با بي توجهي مواجه بوده اند.

دانشجويان رشته مجسمه سازي نيز به همان اندازه از چرخه آموزش هنر گلايه مندند. آنها مي گويند دانشگاه مجسمه سازي تنها به چند استاد محدود شده است. با اين حال به نظر مي رسد وضع دانشجويان رشته مجسمه سازي با آن نگاهي كه از بيرون به وضعيت آنها مي شود، زياد هم بد نيست. حتي چند نفري از آنها متفق القول مي گويند در سال 15 دانشجوي مجسمه سازي به اين دانشكده راه مي يابند و زياد هم از نظر فضا در مضيقه نيستند. برخي دانشجويان رشته مجسمه سازي نيز از نداشتن واحدهاي خاصي گلايه مي كنند.

با دو دانشجو همراه مي شوم و با آنها روي پله هايي كه به آن پله هاي راهرويي لقب داده اند مي نشينم. يكي از آنها دانشجوي سال چهارم رشته معماري است و ديگري طراحي صنعتي مي خواند. دانشجوي رشته معماري مي گويد در سال هاي اول و دوم همه جور امكانات رفاهي براي دانشجويان فراهم مي شود، اما هر چه سال ها از پي هم مي گذرند، به همان نسبت امكانات نيز كاهش مي يابد. وجود واحدهاي كم اهميت در اين رشته، ضعف دانشجويان در گذراندن زبان و پائين بودن سطح برخي آموزش ها از بزرگترين مشكلات اين حوزه است. گذشته از اين كه بازديد از بناهاي معماري در سطح محدودي در دانشگاهها انجام مي شود.

برخي دانشجويان رشته طراحي صنعتي كه بحث را داغ ديده اند، به تدريج جلوتر مي آيند. آنها معتقدند عمده تمركز آموزش هنر بايد روي ديدن و كاركردن به شكل عملي باشد. دانشجويان رشته طراحي صنعتي با پذيرش اين نكته كه طراحي صنعتي در واقع يك رشته مهندسي هنري محسوب مي شود  و مبناي هنري دارد، عقيده دارند خلاقيت هاي هنري در راستاي دروس صنعتي شكل و انسجام مي گيرد. به گفته آنها امروز بر اساس آمار دانشگاه ماساچوست امريكا، سه رشته طراحي صنعتي، پزشكي و هوا فضا در رديف پرطرفدارترين و كاربردي ترين رشته هاي سطح جهان هستند و حتي آمار علاقمندي به اين سه رشته به هشتاد درصد نيز رسيده است. اين آمار در حالي از جانب دانشجويان رشته طراحي صنعتي ابراز مي شود كه جايگاه اين رشته امروز در دانشگاههاي آزاد و دولتي آنگونه كه بايد نيست.

با اينكه نرم افزارهاي جديدتري در رشته طراحي صنعتي در جهان وجود دارد، اما دانشگاهها همچنان به مجموعه اي از نرم افزارهاي قديمي چسبيده اند و از نرم افزارهاي به روزتر استفاده نمي كنند. شواهد و گفته هاي دانشجويان نشان از آن دارد كه به هر تقدير سير پيشرفتي طراحي صنعتي در ايران كند بوده است. رشته طراحي صنعتي به عنوان پل ارتباطي ميان هنر و صنعت شاخه اي از پديده پست مدرن است كه از دهه هفتاد در ايران رواج يافت. با اين وجود اين طور به نظر مي رسد كه اين رشته هنوز از جايگاهي كه بايد برخوردار نيست. اما به نسبت ساير رشته هاي هنري بازار كار بهتري دارد. وجود اندك فارغ التحصيلان اين رشته از دانشگاهها شايد يكي از دلايل اين مسئله باشد. اما با اين حال وجود 170 گرايش در رشته طراحي صنعتي را نمي توان انكار كرد، در حالي كه در ايران خاصه در دانشگاهها تنها دو يا سه گرايش آن تدريس مي شود.

اما اين گلايه ها و نارسايي ها به حوزه هنرهاي تجسمي محدود نيست. دانشجويان رشته ادبيات نمايشي و بازيگري نيز با مصائبي از اين قبيل دست به گريبانند. جوابگو نبودن فضاي آموزشي براي دانشجويان، كمبود استادان متخصص فنوني چون بدن بازيگر و تمرينات تخصصي بازيگري به دردهاي اين حوزه دامن زده است. دانشجويان اين رشته مي گويند جاي كارگردانان مطرح تئاتر ايران در كرسي دانشگاهها خالي است.

مشكل بازار كار نيز از ديگر مسائل جدي اين حوزه است كه نيازي به پرسش ندارد. دانشجويان بازيگري با ابراز تاسف از اين جريان معتقدند تئاتر شهر در انحصار هنرمنداني است كه از دهه شصت در اين مكان ماندگار شده اند.

به روز نشدن سيستم دانشگاههاي هنر بعد از پيرزي انقلاب اسلامي، نواقص موجود در كتابخانه هاي دانشگاه، مديريت نادرست و وجود واحدهاي درسي كم اهميت، دانشجويان دانشگاههاي هنر را بي انگيزه كرده است. چنانچه خود آنها لابلاي صحبت هايشان مي گويند هر چه ترم ها از پي هم مي گذرند و سال ها در دانشگاه هنر طي مي شود، ترس و اضطراب در مواجهه با دنياي بيرون بعد از فارغ التحصيلي شدت مي يابد.