به گزارش خبرنگار "مهر"، بررسي وضعيت علمي و مطالعاتي اساتيد علم سياست در ايران امري مشكل و پيچيده به نظر مي رسد. بويژه اينكه دو گانگي دانشگاههاي دولتي و دانشگاه آزاد اين مسئله را سختتر مي كند. اساتيد دانشگاههاي اصلي كه به نوعي به عنوان ركن علمي اين رشته ناميده مي شوند به دليل ثابت بودن اعضاي هيئت علمي شناخته شده هستند. دانشگاه تهران با اساتيدي مانند سيد حسين سيف زاده ،احمدي نقيب زاده ، عميد زنجاني ، حسين بشيريه، صادق زيبا كلام ، احمد ساعي ، ابراهيم متقي ، نسرين مضما ، سعيد لطفيان ، حميد احمدي و الهه كولايي قويترين و وسيعترين كادر هيئت علمي را دارد. دانشكده علوم سياسي دانشگاه تهران با گستردگي و گرايشها در سطح كارشناسي ارشد و دكترا به عنوان مركز اصلي رشته سياست به حساب مي آيد. حوزه روابط بين المللي ، مطالعات منطقه اي و مطالعات ايران از جمله گرايشهايي هستند كه در دانشگاه تهران تدريس مي شوند. اما دانشگاه شهيد بهشتي كه به عنوان قطب علوم سياسي از سوي وزارت علوم معرفي شده است با اساتيدي از قبيل دكتر سيد عبدالعلي قوام، محمد رضا تاجيك، محمود سريع القلم ، امير محمد حاجي يوسفي ، عليرضا ازغندي و محمد باقر حشمت زاده دومين جايگاه را پس از دانشگاه تهران دارد. دانشگاه علامه طباطبايي ، تربيت مدرس، امام صادق و واحد علوم و تحقيقات دانشگاه آزاد از جمله مراكزي هستند كه به نوعي از اين رو دانشگاه تغذيه مي شوند و داراي اساتيدي هستند كه به نوعي از شاگردان اساتيد دانشگا تهران و شهيد بهشتي به حساب مي آيند به علاوه كساني كه در سالهاي دهه 70 از خارج مدرك اخذ كرده اند.
در مورد دپارتمان دو نوع شيوه آمريكايي و اروپايي ( فرانسوي ) وجود دارد. در شيوه آمريكايي دانشكده علوم سياسي با اقتصاد در يك دپارتمان است و در سبك اروپايي با حقوق. در اين مورد شهيد بهشتي داراي مدل آمريكايي است و به تقليد از دانشگاههاي ملي آمريكا مانند هاروارد، ييل و كلمبيا تاسيس شده است اما دانشگاه تهران براساس نمونه فرانسوي است .
ريشه اصلي عدم موفقيت دانش آموختگان علم سياست در ايران اين است كه در مراكز علمي با مطالبي ارائه مي شود كه اولا درخيلي از موارد هيچ رابطه اي با مسائل سياسي و جتماعي و فرهنگي ايران ندارد و ثانيا اساتيد با تكرار نوشته هاي اروپاييان و آمريكاييان آنهم به صورت ترجمه اي ناقص و مبهم كه نشان از درك نادرست خود مترجم مي دهد و با تاخيري دو سه دهه اي مطالبي را ارائه مي دهند كه به كارهيچ دوره اي از سياست در ايران و حتي اروپا و آمريكا نمي آيد. به روز نبودن اطلاعات علمي اساتيد، تمركز بيش از حد بر مطالب تئوريك و غير كاربردي ، ترجمه و ارائه ناقص تئوري هاي دهه هاي گذشته تاريخ سياست در اروپا و آمريكا بي توجهي به مشكلات سياسي وتوسعه اي در ايران ، ارتباط بسيار كم اساتيد با مراكز علمي دنيا و عدم آشنايي آنها با تحولات علمي ، عدم ارزيابي دقيق اساتيد و ثبات جايگاه شغلي آنها با داشتن ضعف علمي ، بي تاثير بودن نظردانشجو در مورد وضعيت اساتيد و مديريت دانشكده ها و دانشگاهها ، بي هدفي در ارائه دروس و مطالب از جمله مشكلات آموزش علم سياست در حوزه اساتيد هستند.
يكي از مشكلات اساس علوم سياسي درگيري و اشتغال چند جانبه اساتيد در سازمانهاي اجرايي است؛ به طوري كه خيلي از اساتيد به صورت موقت در دانشگاه حضور مي يابند و بيشتر از چند ساعت حضوري درمحيط دانشگاه ندارند. اين امر در دانشگاه تهران و شهيد بهشتي به صورتي درد آور مشاهده مي شود كه دانشجو در پايين ترين حد مورد توجه استاد قرار مي گيرد و گويي آنچه اهميت و جايگاه ندارد دانشجو وضعيت علمي آن است. اساتيد دانشگاه با چند شغله بودن اولا فرصت مطالعه و به روز كردن خويش را ندارند و ثانياً به دليل در آمد بيشتر درخارج از دانشگاه توجهي از روي اجبار به دانشگاه دارند.
به گزارش "مهر"، آنچه در مورد علوم سياسي به عنوان سخن نهايي مي شود گفت اين است كه انتظار مي رود نظام آموزش و بويژه اساتيد خود را از ضعفهاي علمي و آموزش برهانند و با توجه به گسترش و وسيع شدن آموزش علم سياست در ايران به جايگاه علمي در خور فرهنگ و تمدن ايراني برسند و بتوانند با استفاده درست از تجربيات و مطالعات غرب به يك وحدت رويه و سازمان بندي درست از علم سياست برسند. اين امر با تمركز بر ايران منافع ملي و مباحث توسعه اي مرتبط با آن امكان پذير است.
مدرسان علم سياست بايد در فضايي آكادميك با جدا كردن خويش از دولتمردان به نقد و مطالعه سياستمداران و نخبگان ابزاري بپردازند. رسالت اصلي علماي علم سياست اين است كه با نگاهي مسئولانه و انتقاد آميز شيوه سياستمداري و مديريت سياسي را بررسي كنند و با ارائه تحقيقات كاربردي به بهبود شرايط سياسي و اقتصادي كمك نمايند . جدا كردن رسالت فكري با رسالت اجرايي و پذيرش اينكه عده اي بايد صرفا در جايگاه انديشمند باشند و عده اي بايد اجرا كننده قوي باشند مسئله اي مهم در توسعه يك كشور است.
نظر شما