به گزارش خبرنگار "مهر" ، پژوهش علمي به روش هاي مختلفي انجام مي شود كه تعريف هر كدام به صورت خاص و منحصر به فرد امري مشكل است. تداخل روشهاي تحقيقاتي يكي از دلايل قوت فعاليت محقق است. پژوهشگر مي تواند با استفاده همزمان از روشهاي كيفي، آماري (كمي) ، مقايسه اي و ارگانيك، پژوهش خود را علمي تر و مستحكم تر كند. درك علمي و فعاليت تحقيقاتي مؤثر و كاربردي نيازمند سازمان بندي صحيح پژوهش است، در دنياي علم، هيچ سخن يا مطلبي بدون استناد به شواهد قابل درك و تجربه عقلاني، مورد پذيرش نيست. محقق در رئاليسم منطقي با چارچوب حل المسائلي، براي مديريت و كارآمدي زندگي اجتماعي ، سياسي ، اقتصادي و فرهنگي كار خويش را انجام مي دهد.
سياست به عنوان يك علم، قواعد پذيرفته شده تحقيقاتي را مي پذيرد و به مدد همين اصول تلاش مي كند به درك صحيح و نزديك به واقعيت دست يابد. دانشمند علم سياست هيچ وقت ادعا نمي كند كه تمام واقعيت را دريافته است بلكه بر اساس نسبيت علمي، نتايج مطالعات ، تحقيقات و يافته هاي خويش را بيان مي كند. محقق علم سياست و روابط بين الملل اميد دارد به كمك انباشت فكري خويش، عقلانيت و خرد انساني، اصول دقيق مشاهده و آمارگيري ، نسبي گرايي و منطق آكادميك، مطلبي را عنوان كند كه درصد بيشتري از واقعيت را نمايان سازد.
روشهاي تحقيق در علوم بسيار گسترده و پيچيده شده است، علم سياست نيز به عنوان يكي از پيچيده ترين و تخصصي ترين علوم، به طريق اولي به روشهاي علمي تكيه دارد .
بعضي از روشها با كميت در ارتباط هستند كه به روشهاي كمي شناخته مي شوند، كمي گرايي علمي بر خلاف آنچه تصور مي شود صرفا ورود به آمارگيري نيست بلكه توجه به تعداد و حسابگري دقيق است.
روشهاي كمي با جدا شدن از سؤالهاي بنيادين از رياضيات و تكنولوژي استفاده مي كند . در اين روش تئوري بر اساس داده هاي دقيق، بنياد نهاده مي شود . محقق با روش كمي ، هيچ امر آني، يكباره و بدون حساب و كتاب را صرفا بر اساس مشاهدات درونگرايانه نمي پذيرد، كمي گرايي يعني اينكه هيچ جهاني وراي داده ها وجود ندارد.
در روشهاي كمي محقق سعي مي كند رابطه اي بين دقت داده اي، ظرافت و پيچيدگي با عدم انسجام و پراكندگي مواد خام و عوامل مؤثر در پديده ها بيابد دانشجوي علم سياست با تكيه بر روش كمي مي تواند به يك تئوري حسابگرانه و البته ظريف برسد تئوري اي كه با كمك شواهد كمي بدست آمده است سخن گفتن از كميت به معناي تكيه كامل بر اين روش نيست بلكه سخن اين است كه روش كمي با اصول دقيق خويش، تناقض با ديگر روشهاي رسيدن به واقعيت مانند شواهد دروني و الهام ندارد.
يكي ديگر از روشها كيفي گرايي مي باشد در اين روش محقق در رابطه اي نزديك تر پديده را مورد بررسي قرار داده و تلاش مي كند با مشاهده مستقيم، مشاركت فعال، مصاحبه و گفتگو با عوامل انساني مؤثر در وقايع سياسي و بررسي اسناد مرتبط با موضوع، پژوهش خويش را به جلو هدايت كند. دانشمند علم سياست در روش كيفي تمام روابط را در نظر گرفته و به سراغ مبناها و ريشه ها ، فرايند و پيامدها مي رود . مطالعات و تحقيقات كيفي در علوم سياسي به حوزه روانشناسي و جامعه شناسي وارد مي شود اين روش براي درك صحيح جريان سياسي به حكومت ، مردم، نخبگان و ديگر عوامل مؤثر توجه مي كند.
استفاده از روش هاي روانشناسانه مانند مصاحبه، تفسير خبر، تحليل جايگاه اجتماعي و خانوادگي نيروي انساني از ديگر اصول كيفي گرايي در علوم سياسي است. بيرون كشيدن نكات ريز و بزرگ كردن شواهد كلامي و رفتاري و ياري جستن از اصل تصميم نيز در روشهاي كيفي جايگاه خاصي دارد.
استفاده از روش تطبيقي و مقايسه يكي از حوزه هاي اساسي تحقيق در علم سياست است، ما آثار بسياري با نام سياست تطبيقي داريم . روش مقايسه اي ، نوعي تلاش براي مقايسه اصولي و سازمانبندي شده پديده هاي سياسي است، مقايسه بين سياستهاي مختلف كشورهاي گوناگون امري عادي در علم سياست است.
بررسي روشهاي تحقيق در علم سياست نيازمند توجه به اصولي مانند سازمان بندي و چارچوب سازي، مشاهده پذيري، واقعگرايي، آمارگيري و قاعده پذيري است، شد محقق علم سياست بايد نگاهي منطقي و جستجوگرانه داشته باشد و در فضاي آكادميك جدا از عوامل عقيدتي و شخصيتي مسائل را بررسي كند در عين حالي كه خود را در برج عاج علمي خويش حبس نكند.
نظر شما