تاملي بر بيانيه چهارمين مجمع استادان زبان و ادبيات فارسي

اگر از آراي انتقادي و پيشنهاد هاي شركت كنندگان و از طرح تجربه هاي فردي هر يك كه در مدت برگزاري مجمع به صورت رسمي در سخنراني ها يا در گفتگو با رسانه هاي ارتباط جمعي يا در نشست هاي د وستانه مطرح كردند، بگذريم ، نا گزيريم براي آشنايي با برآيند نظراتشان به بيانيه نهايي رجوعي  داشته باشيم .
 اين بيانيه كه در يك مقدمه و ده بند توسط تعدادي از استادان ميهمان وميزبان تدوين شده است ، به تقريب تمام مختصاتي را كه مي بايست مورد توجه قرار گيرند ، در بر دارد. البته همين مواد به كرات درگذشته نيز در قالب هاي مختلف بيان شد ه بود ند. متاسفانه به اصولي ترين و ضرورترين مسائل مبتلابه زبان وادبيات فارسي به منظور يافتن حيطه هاي جديد گسترش و تقويت عرصه هاي گشوده از قبل عنايت لازم نشد. گرچه درچند سال اخير جابجايي مختصري در انباشته هاي ذهني مشاهده مي شود اما تورق كارنامه شوراي گسترش در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي و مركز مشابه در وزارتخانه هاي امورخارجه و آموزش ، تحقيقات و فناوري و سرانجام مديريتي كه در سازمان فرهنگ و ارتبا طات اسلامي مسئوليت يافتن پايگاه هاي جديد را در كشورهاي مختلف با همفكري و همكاري   به عهده دارند ، اميد بخش و شوق انگيز نيست . در حالي كه رواج زبان فارسي به سبب بار معنايي و فكري عميق و فرا زماني و مكاني كه حمل مي كند ، خواستاران مشتاق بسيا ر زيادي  در سراسر جهان دارد. كافي است كه متوليان اين زبان امكانات اوليه را فراهم آورند پس از آن رودكي  ، فردوسي ، سعدي ، مولوي ، عبيد زاكاني ، جامي ،  خواجه عبدالله ، ابوالفضل بيهقي ، ميبد ي و 000  به تن خويش ، مجالسانشان را چنان مجذوب مي كنند كه آنان خود را مد يون عالمان و دانشمندا ن و شاعران و اديبان زبان فارسي بدانند و در حد توا ن براي تعميم آن سرمايه گذاري معنوي از راه تحقيق و تاليف و تدريس بكنند. بررسي سابقه تاريخي زبان فارسي در جهان گويايي خود را دارد كه جويندگان آن ، پس از رسيدن به اين كان عظيم و سرشار از گوهرهاي اجلالي ، بي نور عاريتي در ژرفاي انوار معنوي و انساني آن غرق مي شوند .

خواسته هاي استادان شركت كننده هيچ يك شخصي نيست زيرا تك تك آنان عضوي  از خانواده بزرگ زبان و ادبيات فارسي اند كه در حد وسع خويش براي تعميق و گسترش حوزه انساني و جغرافيايي و علمي آن تلاش مي كنند . آنان مي خواهند ؛ كتاب هاي اين زبا ن از قديم  وجديد به همراه نشريات ومطبوعات  در دسترشان باشد . طالبند كه از فناوري هاي جديد در آموزش بهره گرفته شود .  مصرند كه متولي اصلي اين زبان يعني دولت جمهوري اسلامي ايران  امكان كوتاه وبلند مدت  آمدن  دانشجويان و استادان اين زبان را از كشورهاي ديگر به ايران   براي آموزش وپژوهش  فراهم آورد.  جالب توجه اين دغدغه آنان است كه مي خواهند نسل هاي دوم و سوم فارسي زبانان در وراي مرزهاي ايران در مركز دقت نظر باشند تا با زبان مادري خود و زبان فرهنگ و هويت تاريخي خويش قطع ارتباط نكنند . چنين رويكردي به سرمايه گذاري مادي و معنوي بر فراز كشاكش هاي سياسي زود گذر نيازمند است به ويژه اگردر يابيم كه بسياري ميزبانان شان نيز طالبند كه ايرانيان و به طور كلي فارسي زبانان كه به دليل قد مت تاريخي و غناي فرهنگي و تمدني به آساني گرفتار تارهاي عنكبوتي تنيده ديگران  نمي شوند ، از بنيان هاي هويتي  خويش ببرند  و در فرهنگ ديگري  بوته اي  بي ريشه باشند تا با كمترين هزينه در قالب ذوزنقه اي شكل پذير در آيند.

يكي از پيشنهاد هاي برانگيزنده شركت كنند گان  دربيانيه پاياني  چهارمين مجمع بين المللي استادان زبان و ادبيات فارسي ، بنيان نهادن" نشان افتخار فردوسي " است تا " در  مجمع  هاي بعدي به دانشمندان و كساني كه با دلسوزي و تعهد به امر گسترش زبان و ادب فارسي اهتمام مي كنند ،اعطا شود ." متاسفانه موضوع مهمي كه تا كنون مجهول ومغفول ماند . اميد واريم با اين تلنگر چنين خواسته معقولي با آداب تمام و شان در خور ايران ، زبان فارسي و حكيم ابوالقاسم فردوسي ، شاعر شعير و فخر تاريخ ايران اسلامي جامه عمل پوشد .

تحقق اين موارد به حق به مديريتي مد برو آگاه از تاثير ژرف و گسترده زبان فارسي حتي در حوزه هاي غير فرهنگي  در فراسوي مرزهاي آن  نياز دارد كه تا كنون به دليل در آميخته شد ن مسائل غير واقعي و حاشيه اي با اين حيطه و عدم تد بير و

 نا همسويي فكري برنامه ريزان و اهميت ندادن به زبان فارسي درعرصه نمايندگان سياسي و غير سياسي ( در اصطلاح رايج ، نمايند گي هاي فرهنگي ) نتو انسته ايم ازنيروي عظيم اين زبان در جهت معرفي معارف اسلامي ، انساني و ايراني بهره ممكن را ببريم . آيا زين پس شاهد دور تازه اي تلاش براي معرفي فرهنگ جهاني اين زبان خواهيم بود تا عقب ماند گي ها جبران شود ؟ كو آن كي گويد :"  من و گرز و ميدان اسفنديار "!