از دريچه امروز به روزگار گذشته نگريستن تاريخ را به بيراهه مي برد/ شخصيت هاي تاريخي را نبايد بزرگتر از آنچه بوده اند نشان داد

به گزارش خبرنگار كتاب مهر، عصر ديروز مراسم رونمايي مجموعه "داستان فكر ايراني " با حضور دكتر حسن انوشه ، جمعي از نويسندگان كودك و نوجوان ، منتقدان ، خبرنگاران مطبوعات و جمعي از نوجوانان و جوانان علاقه مند به اين مجموعه در كتابفروشي چشمه برگزار شد.

در اين نشست دكتر حسن انوشه ، نويسنده و پژوهشگر تاريخ به نقد و بررسي اين مجموعه پرداخت و گفت : تا امروز در ايران كتابي استاندارد در حجمي كه نوجوانان ما را به تاريخ سرزمين نياكان شان آشنا سازد در دست نبود و اهتمام برخي تاريخ نگاران در بر آوردن اين نياز تاكنون كارساز نبوده است. كتاب هاي تاريخ رسمي به ويژه آن هايي كه براي دانش آموزان مدارس مي نويسند يكسونگر هستند و تحليل درستي از تاريخ ندارند و به گفته امروزي همه چيز را سياه يا سفيد مي بينند.

وي افزود: اين دشواري از آن جا بر مي خيزد كه مورخان اين دست آثار تاريخ را به شيوه رايج تاريخ نويسي به رشته تحرير در مي آورند و به ضعف ها يا نقاط قوت شخصيت هاي بيش از نقشي كه آنها در تاريخ داشته اند اهميت مي دهند. تاريخ را بايد در جايي كه بوده نگاه كرد و آن را پيش و پس نكرد . از دريچه امروز به روزگار گذشته نگريستن و يا به عكس جهان امروز را از ديدگاه امروز ديدن هم تاريخ را به بيراهه مي برد.

اين نويسنده اضافه كرد: در برخي كتاب هايي كه در احوال كساني مانند ناصرخسرو ، حلاج ، فضل الله استرآبادي ، نسيمي ، نعيمي و ديگران مي نويسند چنان است كه كه گويي آنها انقلابگران رمانتيك دوره هاي اخير هستند و كساني كه آنها را فروماليدند مردمي واپس گرا و مرتجع بودند . حقيقت اين است كه ناصرخسرو نه سفيد سفيد است و نه مثلا محمود غزنوي سياه سياه . چون تاريخ علم ساختن آينده - يا به گفته مورخان مسلمان تاريخ عبرت است - رويداد و شخصيت ها را بايد در متن جامعه اي كه بوده ديد و براي ساختن آينده از آن عبرت گرفت .

وي سپس در مورد مجموعه " داستان فكر ايراني " گفت : من پيش از انتشار اين مجموعه تمامي مجلدات آن و آنهايي را هم كه به چاپ نرسيده است را خوانده ام . انتخاب نام " داستان فكر ايراني " براي اين مجموعه حكايت از آن دارد كه مقصود مولفان، داستان گونه روايت كردن تاريخ و شيرين كردن آن در ذائقه نوجوانان و جوانان است. "داستان فكر ايراني " حدي است ميان رويدادنويسي صرف و گزارش تاريخ ايران فارغ از حوادثي كه بر آن گذشته و معرفي اين و آني كه در مسير آن پيدا شدند و بر آن اثر گذاشتند.

اين پژوهشگر ادبي افزود: مجموعه با سپيده دم ايراني آغاز مي شود و با بر آمدن يعقوب ليث صفاري پايان مي گيرد . چنان كه از نام كتاب پيدا است مولفان به سرگذشت انديشه ايراني نظر داشته اند و نه به حوادثي كه بر اين سرزمين گذشته و در آنجا كه از حوادث سخن گفته اند آنهايي بوده كه برآيند انديشه ايراني بوده است يا بر سير تكامل انديشه ايراني تاثير گذاشته است.

مترجم تاريخ ايران، درباره ويژگي هاي اين مجموعه ادامه داد : نثر كتاب بسيار ساده و بي پيرايه است و خواندن و فهم آن براي نوجوانان هيچ دشواري ندارد. يكدستي ضبط نام ها در سراسر كتاب رعايت شده و فصل بندي هاي بسيار خوب انجام گرفته است. منابعي كه مولفان از آن بهره بره اند - اگرچه همه از منابع دست اول نيست - همه كتاب هايي هستند كه از منابع دست اول نوشته شده اند و شايد اصلا نوشتن كتاب هايي از اين دست نيازي به منابع دست اول هم نداشته باشد.

دكتر انوشه تصريح كرد : البته خطاهايي هم در متن اين كتاب راه يافته و اغلاطي هم در آن وجود دارد مانند اشتباهي كه در مورد قلمرو طاهريان ، كاربرد واژه دوگانگي ايراني به جاي ثنويت كه بهتر مي بود به جاي آن - همانند آنچه كه داريوش آشوري پيشنهاد كرده - "دوگانه باوري ايراني" به كار برده شود و برخي از اغلاط چاپي هم در متن وجود دارد كه نيازمند اصلاح است.

پس از سخنان دكتر انوشته علي اصغر سيد آبادي ، دبير تحريريه مجموعه داستان فكر ايراني در سخنان كوتاهي به توصيف نحوه تدوين اين مجموعه پرداخت و در ادامه جلسه پرسش و پاسخ در مورد اين كتاب برگزار شد كه نويسندگان اين مجموعه مانند شكوه حاجي نصرالله و هاشمي نژاد ناشر اثر، به برخي از انتقادات پاسخ گفتند.

هاشمي نزاد مدير نشر افق نيز در پايان اين برنامه از حضور مشترك اعضاي باشگاه كتاب افق در كتابفروشي چشمه و شركت در اين برنامه خبر داد و افزود: از اين پس برنامه هاي نقد كتاب افق هر سه ماه يك بار براي رونمايي و بررسي يكي از آثار منتشر شده از سوي ناشر برگزار مي شود.

به گزارش مهر، مجموعه نه جلدي داستان فكر ايراني به كوشش گروه نويسندگان از ابتداي سال 1385 و پس از چند سال تحقيق و پژوهش توسط نشر افق براي مخاطبان نوجوان و جوان وارد بازار كتاب شد. تاكنون سه مجلد از آن منتشر شده و به زودي مجلدات بعدي آن هم به چاپ مي رسد. ناشر اين اثر قصد دارد از اين پس با ايجاد بنيادي ويژه ، انتشار " داستان هنر ايراني" و مجموعه هاي ديگري را نيز دنبال كند.