به گزارش مهر، " جاته كه " در لغت به معني تولد است و به مجموعه داستان هايي گفته مي شود كه زندگي هاي پياپي " بودا ساكياموني " را توصيف مي كند و با هر قصه گوشه اي از سلوك وي را به نمايش مي گذارد.
بنا بر آنچه كه در ميان بودائيان رواج دارد اين قصه ها را شخص بودا ساخته و پرداخته است تا همچون راهنماي اخلاق ، فراراه مردمان باشد. اين مجموعه اخلاقي، بودا را چون سرمشقي براي ديگران قرار مي دهد تا در مسير پرخطر " نيروانا " يعني جايي كه تسلسل وجود فردي به پايان مي رسد و درد و رنج از ميان مي رود بي پناه نمانده باشد.
جاته كه، اگرچه از جمله نوشته هاي مقدس بودائيان به شمار مي رود كه در ميان پيروان اين آئين احترام و محبوبيت فراواني دارد و در سراسر سرزمين هاي بودايي مذهب اثرات ژرفي بر ادب و هنرهاي محلي گذاشته است اما بيش از آن كه تنها گنجينه اي بودايي باشد، يكي از آثار ادبي و روايي هند باستان است كه به اغلب زبان هاي دنيا ترجمه شده است.
در بيان تاثيرگذاري هاي پراكنده اي كه از قصه هاي بوداي و به ويژه " جاته كه " در ادب فارسي قابل ذكر است مي توان به ردپاي يكي از داستان هاي آن در مرزبان نامه اشاره كرد و آن حكايت " هنبوي با ضحاك " است كه با ظرافت در چارچوب فرهنگ ايراني جاي گرفته و رنگ و بوي محلي به خود گرفته است.
با وجود اين كه بسياري از داستان هاي جاته كه از نوع متل و حكايات جانوران است بايد يادآور شد كه در تاريخ مذاهب، اسطوره اگرچه از نظر ظاهري شباهت به داستان هاي جانوران دارد اما از نوع متل نيست بلكه روايتي است كه به اصل پديده ها بازمي گردد و اين ويژگي در مورد جاته كه نيز آشكار است.
جاته كه چيزي نيست مگر گزارش داستان واره يك دستورالعمل در جهت گذار مرحله به مرحله براي رسيدن به مقام غايي و نهايي " هوشياري " . اين گزارش چه متل گونه باشد چه در قالب تمثيل، به مخاطب مي آموزد كه حتي براي بوداي اسطوره اي اين تسلسل زندگي ها و تجلي متواتر در قالب هاي گوناگون اتفاقي نبوده بلكه نتيجه تمام كردارهايي است كه در طي زندگي انجام گرفته و در طول زندگي هاي پي در پي روي هم انباشته مي شود.
كتاب " گزيده جاته كه " ترجمه حسين اسماعيلي با سرايش اشعار از محمد جلالي چيمه به تازگي از سوي نشر هرمس در سه هزار نسخه روانه پيشخوان شده است.
نظر شما