بازخواني پرونده روابط روسيه و اسرائيل؛ تلاش مسكو براي نقش آفريني بيشتر در تحولات منطقه اي

مسئله نظامي اسرائيلي ربوده شده توسط گروههاي فلسطيني نيز دردستور كار ليوني با مقامهاي كرملين قرار دارد.

يك مقام اسرائيلي درباره نقش روسيه درخاورميانه گفته است: روسيه بازيگري جدي درخاورميانه وعضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل است. اسرائيل و روسيه از روابط بسيار خوبي در سطح سياسي و عمومي برخوردارهستند.

وزير امورخارجه اسرائيل قرار است دراين سفر با سرگئي  لاوروف همتاي روسي و ايگور ايوانف رئيس شوراي امنيت روسيه ديدارو گفتگو كند.

اخيرا،ولاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه درگفتگوي تلفني با ايهود اولمرت نخست وزير رژيم صهيونيستي درباره وضعيت خاورميانه ازجمله نظاميان صهيونيستي به نوارغزه و گروگانگيري بحث وگفتگو كردند .

پوتين دراين گفتگو برتلاشهاي روسيه براي حل اين بحران ،عادي سازي وضعيت و ازسرگيري روند صلح تاكيد كرد.

موضع روسيه در قبال مناقشه خاورميانه

روسيه همواره تلاش كرده است تا در عرصه تحولات بين المللي به ويژه در منطقه حساس و سرنوشت ساز خاورميانه فعالانه به ايفاي نقش بپردازد و در كميته بين المللي چهارجانبه صلح خاورميانه نيز به عنوان يكي از اعضاي آن سعي كرده است تا نقش موثري در حل مناقشه خاورميانه ايفا كند.

پوتين ارديبهشت 84 به مصر و فلسطين اشغالي سفر كرده بود كه سفر وي به فلسطين،اولين سفر يكي از رهبران روسيه به اراضي تحت اشغال رژيم اسرائيل به شمار مي رفت.

بررسي تحولات خاورميانه به ويژه فلسطين و اسرائيل و روند صلح،فروش موشكهاي روسي به سوريه، همكاري هسته اي روسيه وايران،چشم اندازهمكاري دوجانبه ميان مسكو و تل آويو درحوزه هاي اقتصادي و نظامي از محورهاي مذاكرات پوتين با مقامهاي رژيم اسرائيل بود.

پوتين در جريان سفر به مناطق فلسطيني تاكيد كرد كه نقش روسيه اهميت بسياري در حل مناقشه ميان فلسطيني ها و اسرائيل پيدا كرده است.

پوتين در آن سفر پيشنهاد داده بود تا كنفرانس بين المللي براي حل مناقشه ميان فلسطيني ها و اسرائيل به ميزباني روسيه با شركت طرفهاي درگير واعضاي كميته بين المللي صلح خاورميانه برگزار شود كه البته اين پيشنهاد با واكنش سرد آمريكا و اسرائيل روبرو شد.

روسيه در كنار آمريكا، سازمان ملل متحد و اتحاديه اروپا، چهار عضو اين كميته را تشكيل مي دهند.

پوتين تاكيد كرده بود كه روند صلح بايد بر اساس قطعنامه هاي سازمان ملل متحد و طرح صلح نقشه راه كه كميته چهارجانبه آن را تهيه كرده است، به پيش رود.

پوتين در سفر به فلسطين اشغالي با ابومازن رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين هم ديدار كرد و اظهار داشت كه اسرائيل و فلسطيني ها نبايد از عمل به توافقات قبلي شانه خالي كنند.

رئيس جمهوري روسيه برعزم كشورش براي ايفاي نقش جدي تر در روند صلح تاكيد كرد و از اسرائيل خواست به تعهدات قبلي خود عمل كند.

پوتين با اشاره به عزم كشورش براي ايفاي نقش در روند صلح خاورميانه و كمك به فلسطيني ها براي تشكيل كشور مستقل، بر تمايل جدي روسيه براي تقويت روابط با فلسطيني ها تاكيد كرده بود.

وي با ضرورت اجراي طرح نقشه راه تحت نظارت كميته چهارجانبه گفته بود: روسيه به عنوان يك عضو فعال در كميته چهارجانبه بين المللي،آمادگي مشاركت فعال در تلاشهاي صلح را دارد و مسكو از فلسطيني ها و اسرائيل مي خواهد، از فرصتهاي موجود براي حل مناقشه و رسيدن به صلح عادلانه استفاده كنند.

بر خلاف رژيم اسرائيل كه در راستاي منزوي كردن بيش از پيش فلسطيني ها در صحنه بين المللي تلاش مي كند، رئيس جمهوري روسيه مخالفت خود را با هرگونه تلاش براي انزواي فلسطيني ها مورد تاكيد قرار داد.

پوتين خاطرنشان كرده بود:هدف نهايي بايد تشكيل كشور مستقل فلسطيني باشد كه همزيستي مسالمت آميزي در كنار اسرائيل داشته باشد.

وي با اعلام آمادگي روسيه براي مشاركت در بازسازي مناطق فلسطيني كه براثر حملات روزافزون اسرائيل متحمل خسارتهاي سنگيني شده است، بر ضرورت حل مشكل هزاران اسير فلسطيني در بازداشتگاههاي اسرائيل تاكيد كرد.

روزنامه الخليج امارات در آن زمان نوشته بود:آريل شارون(نخست وزير وقت اسرائيل كه در ادامه به علت اصابت به سكته مغزي از صحنه قدرت اين رژيم كنار رفت) در آن موقع گفته بود كه اسرائيل حاضر است از ايفاي نقش روسيه در منطقه خاورميانه حمايت كند به شرطي كه مسكو نيز قطعنامه هايي را كه اسرائيل را محكوم مي كند، و در خدمت اعراب است،راي ندهد و رهبر روسيه نيز آنچه را وي يهودي ستيزي روزافزون در روسيه ناميده است، محكوم كند.

اسرائيل،داشتن روابط ويژه با روسيه را به نفع اين كشورمي داند،زيرا يك چهارم ساكنان اسرائيل،روسي الاصل هستند،كه به زبان روسي تكلم مي كنند ومشتركات فكري و رواني با روسيه دارند و هر مشكلي مي تواند عامل تيرگي روابط ميان مسكو و تل آويو باشد،از جمله اين مسائل مي توان به تصميم روسيه براي صادرات سلاح به سوريه يا تعميق گفتگو با دمشق و يا پناه دادن اسرائيل به شماري از بازرگانان يهودي روسي الاصل اشاره كرد كه روسيه خواستار تحويل گرفتن آنها است،تا در دادگاههاي اين كشور به اتهام سرقت اموال دولتي و كلاهبرداري از ديگران وارتكاب مسائل جنايي محاكمه شوند.

برخي اركان لابي يهودي در مسكو معتقدند كه موقعيت "ژئوپليتيكي" روسيه براي اين كشور اين زمينه را فراهم مي كند كه مانع رويارويي ايران و اسرائيل شود و در راستاي جلوگيري از هرگونه درگيري ميان آن دو تلاش كند.

عصبانيت اسرائيل از دعوت رهبر حماس به روسيه

به گزارش مهر، خالد مشعل رئيس دفتر سياسي جنبش حماس پس از پيروزي قاطع اين جنبش درانتخابات مجلس فلسطين در 25 ژانويه(5 بهمن 84) رسما به روسيه دعوت شد.

مقامهاي رژيم اسرائيل به صراحت خشم و عصبانيت خود را از اين اقدام روسيه ابراز كردند و با تروريست توصيف كردن حماس خواستار قطع هرگونه تماس ميان مسكو و اين گروه شدند،اما روسيه در واكنش به اين انتقادها بر ضرورت احترام به انتخاب ملت فلسطين كه حماس را برگزيد، تاكيد كرد.

روسيه با توصيف اين انتخابات به عنوان يك حادثه بزرگ در راه دمكراسي درجامعه فلسطيني تاكيد كرد: به گزينه دمكراتيك ملت فلسطين احترام مي گذارد.

ولاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه تصريح كرده بود كه ديپلماسي مسكو، حماس را يك گروه تروريستي نمي داند؛وي قطع كمكهاي مالي غرب به منتخبان ملت فلسطين را اشتباهي بزرگ خواند و پيروزي حماس درانتخابات فلسطين را ضربه اي بزرگ به آمريكا درمنطقه خاورميانه قلمداد كرده بود.

پوتين درعين حال گفته بود: اما اين به اين معني نيست كه ما حماس را قبول داريم و با تمام فعاليت هايش و با تمام اظهارات اعضاي آن، موافق باشيم.

رئيس جمهوري روسيه در عين حال،حماس را به دست برداشتن از اظهارات تند و به رسميت شناختن اسرائيل و بهبود روابطش با جامعه بين المللي فراخوانده بود.

كميته چهارجانبه براي پيگيري تحولات خاورميانه كه شامل اتحاديه اروپا،سازمان ملل متحد،روسيه و آمريكا است، در نشستي در لندن،ادامه كمك هاي اين كميته را به فلسطيني ها، منوط به خلع سلاح حماس،به رسميت شناختن اسرائيل و پذيرفتن تمام توافقات وتعهدات موجود ازجمله نقشه راه دانستند.

جنبش حماس،درانتخابات پارلماني 25 ژانويه( 5 بهمن) توانست ازمجموع 132 كرسي پارلماني 74 كرسي را به خود اختصاص دهد. درمقابل جنبش فتح 45 كرسي را كسب كرد.

خشم اسرائيل از روابط روسيه و ايران

به گزارش مهر، اسرائيل به تصميم روسيه براي فروش 29 فروند موشك ضد موشك از نوع تور ام – 1 به جمهوري اسلامي ايران،‌به شدت اعتراض كرد.

مارك ريغيف سخنگوي وزارت امورخارجه رژيم اسرائيل با عصبانيت، فروش سلاح توسط روسيه به ايران را سبب افزايش قدرت نظامي اين كشور و به نفع آنچه منافع عناصر بسيار منفي در منطقه ناميده، قلمداد كرده بود.

مقام هاي اسرائيل در مجموع رضايت چنداني از روابط نزديك و مستحكم روسيه و ايران به ويژه در زمينه همكاري هسته اي ندارند و بارها مراتب نارضايتي خود را از اين مسئله ابراز كرده اند.

اسرائيل به فروش موشكهاي ضد هوايي روسيه به سوريه نيز اعتراض كرده بود.

مسكو نيز در واكنش به انتقادهاي آمريكا و اسرائيل، قراردادهاي نظامي با ايران را كاملا در راستاي قوانين بين المللي اعلام كرده است.

رسانه هاي جهان خبر داده بودند كه روسيه به عنوان بخشي از قرارداد تسليحاتي يك ميليارد دلاري با فروش موشك هاي آنتي ايركرافت به ايران موافقت كرد كه اين موضوع بي شك همكاري هاي نظامي تهران، مسكو را افزايش خواهد داد.

منابع خبري در اين زمينه تاكيد كردند كه موشكهاي تور ام - 1 يا "سيستم هاي متحرك موشكي ضد هوايي" در رديف سلاحهاي متعارف طبقه بندي مي شوند وخريدوفروش آنها مغايرتي با موازين بين المللي ندارد،اما يقينا مي توانند ازخاك ايران در برابر حملات موشكي يا بمباران احتمالي محافظت كنند.

نگاهي به تاريخچه روابط روسيه و اسرائيل

روسيه از جمله كشورهايي بوده است كه از همان زمان شكل گيري نامشروع رژيم اسرائيل در سال 1948، روابط توام با افت و خيز، اما رو به رشدي با اين رژيم داشته است.

روابط مسكو و تل آويو را مي توان به واسطه مسائل فيمابين مانند مهاجرت يهوديان از روسيه به اسرائيل،همكاريهاي نظامي و فروش تسليحات، گرم و صميمانه توصيف كرد،اما براي اين منظور نياز به درك روند شكل گيري اين روابط در قالب گاهشمار امري ضروري و مفيد به نظر مي رسد كه اين روند از زمان تشكيل رژيم صهيونيستي در دوره اتحاد جماهير شوروي سابق، شروع شد.

در سال 1945 شوروي بلافاصله پس از آمريكا نخستين كشوري بود كه پس از تشكيل اين رژيم آن را به رسميت شناخت و با توجه به اينكه مسكو و واشنگتن دو قدرت عمده در آن زمان بودند و همچنين فاتحان جنگ جهاني دوم نيز به شمار مي رفتند،اين امر كمك شاياني به تقويت اسرائيل كرد.

در سال 1953 پس از انفجار بمب كوچكي در سفارت روسيه در تل آويو روابط دو طرف رو به تيرگي نهاد،اما در همان سال پس از اينكه اعلام شد،اسرائيل عليه شوروي وارد عمل نخواهد شد، اين تيرگي رو به بهبودي نهاد.

به گزارش مهر به نقل از رويترز،در سال 1967 پس از حمله اسرائيل به كشورهاي عربي، روسيه رابطه خود را با اين رژيم محدودتر كرد و در اين حمله همه همپيمانان مسكو و تجهيزاتشان كه عمدتا روسي بودند،متحمل شكست سنگيني شدند و در سال 1986 در زماني كه ميخائيل گورباچف آخرين رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق، مهاجرت يهوديان به سرزمينهاي اشغالي را آزاد كرد و طي چند سال بيش از يك ميليون يهودي روسي به اسرائيل مهاجرت كرده وسبب رشد 20 درصدي جمعيت يهودي داخل سرزمينهاي اشغالي شدند،روابط آنها مجدداً حسنه شد.

در سال 1991، مسكو موافقت كرد تا روابط كامل ديپلماتيك خود را با اسرائيل به عنوان باني يك كنفرانس صلح خاورميانه برقرار كند.

در سال 2000، اقدامات اسرائيل براي به راه انداختن انتفاضه دوم موسوم به انتفاضه الاقصي، شديدا، مورد انتقاد مسكو قرار گرفت.

در سال 2002 ،به علت همكاري هاي هسته اي روسيه با ايران روابط مسكو و تل آويو اندكي دچار مشكل شد ،اما گرچه دراين بين اسرائيل از مسكو به شدت خشمگين بود،اما مقامهاي تل آويو بر اين عقيده بودند كه ابراز نارضايتي توام با رفتاري احتياط آميز مي تواند مسكو را در همكاريهاي هسته ايش به تامل و تجديد نظر وادارد.

همچنين،همكاري مسكو با دمشق و فروش موشكهاي روسي به سوريه، روابط تل آويو با مسكو، بيش از پيش بغرنج كرد و مقامهاي تل آويو در سفري كه چندي پيش به مسكو داشتند نارضايتي خود را از اين مسئله اعلام كردند.