اين نويسنده معاصردر گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : اصطلاح ادبيات ملي در موضوع داستان و رمان ، تعبير متداولي نيست ، از اين رو هر پاسخي درباره آن منوط به تعريفي است كه اراده مي شود ؛ بنده به دلايلي طرح اينگونه مسائل را در حوزه ادبيات داستاني كم فايده، غير ضروري وغير علمي مي دانم ، اگر منظور از ادبيات ملي، و بحث درباره آن، تعيين راهبردهاي اصلي براي غناي ادبيات باشد ، بهتر است مسائل عمده اين حوزه شناسايي شده و سپس درباره آن انديشه شود.
احمد شاكري ياد آور شد : پيش از اين به جاي ادبيات ملي ، اصطلاح ادبيات بومي بارها مورد سئوال قرار گرفته است ، كساني كه به ادبيات بومي اعتقاد دارند، آن را نوعي از ادبيات مي دانند كه در شيوه بيان، نگاه زيبايي شناسانه وموضوعات و مضامين مورد استفاده قرار گرفته و بر ويژگي هاي بومي تاكيد مي ورزد . چه بسيار بهترين كارهاي داستاني كه حتي جنبه بين المللي پيدا كرده اند و با گذار از خواستگاه هاي بومي خود زبان مشتركي را با تمامي مخاطبان پيدا كرده و نقطه ايده آلي در ادبيات يافته اند .
وي تصريح كرد : اگر ادبيات ملي محدود به جغرافيا يا فرهنگ و مليت خاص باشد ، نويسندگاني كه با دغدغه هاي انساني والهي موضوع داستانشان را در فراتر از مرزهاي ايران مي يابند ، جزو نويسندگان ادبيات ملي نيستند از اين رو بهتر است به ماهيت ادبيات توجه شود.
اين نويسنده ادامه داد : اگر ادبيات را نوعي وجود ذهني بدانيم كه در شكل گيري اش نيازمند به جهان خارج است وجهان داستان را همانند جهان خارج ، قانونمند ، هدفمند و داراي حقايق ثابت بپنداريم ، با اين وجود ، ديگر نمي توان آن رامقيد به قيدي ساخت كه خارج از ماهيت وذات آن است .
شاكري اضافه كرد : اگر درعالم خارج انسان با قيد مليت ارزشگذاري نشود داستان نيزكه جزئي از عالم ذهني نويسنده است نبايد با اين قيد شناخته و ارزشگذاري گردد. قيد مليت قيدي اعتباري وناظر بر تفاوتهاي ارضي و نه ذاتي است ، پس بايد به قيودي روي آورد كه ذات آن ماهيت موجود را تعيين كنند و واقعيات موجود در عالم خارج داراي حقايقي هستند.
اين نويسنده در ادامه افزود : اين حقايق ، هنگامي كه در دايره صلاح و فساد وبايد و نبايدها تعريف مي شوند، شريعت را بنيان مي نهند . پس همان طور كه شريعت در تعيين ملاك هاي حقيقي بازشناسي و ارزش گذاري انسان عمل مي نمايد بايد معيارداستان - كه بود كوچكي از موجودات عالم است - نيز قرار گيرد ؛ ازاين رو به جاي تعبير ادبيات ملي مي توان ادبيات توحيدي را به كار برد كه هم به حقيقت ادبيات و هم به حقيقت عالم اشاره كرده و به عنوان يك قيد ، پشتوانه فلسفي مقتضي نيز دارد . البته توحيد به عنوان يك قيد ، جامع تمامي مفاهيمي است كه زندگي، انسان و جهان را معني دار مي كند.
احمد شاكري در پايان گفتگو با مهر خاطرنشان كرد : مشكل اساسي كه ادبيات امروز ايران و جهان با آن مواجه است مساله مليت يا غير مليت نيست ، چنانچه اگر برتري هم براي ايراني بتوان فرض كرد، باز به شاخصه هاي ديني و در نهايت توحيدي باز مي گردد؛ مشكل اساسي ادبيات عدم درك درست از جهان وانحراف در معني بخشي به آن است .
نظر شما