فقر سينماگر مؤلف در سينماي ايران مشهود است

به گزارش خبرگزاري "مهر"، مصطفي جمشيدي در بخش ديگري از اين نشست تاكيد كرد: "ما در بخش سينماي اقتباسي فارابي هزينه خريد رايت كتاب را براي اقتباس ادبي مي خريم و سعي مان هم اين است كه بخش هاي واقعي سينما را درگير اين برنامه كنيم تا ساخت فيلم جنبه عملي داشته باشد. در شورايي كه براي انتخاب آثار داريم، نماينده اي هم از نويسندگان سينمايي هم حضور دارند. وقتي كتابي تصويب مي شود، براي آن كارگردان و تهيه كننده قطعاً انتخاب مي كنيم."

جمشيدي افزود: "در زمينه سينماي مولف ما نيازمند فرهنگسازي هستيم. ذات سينما تهاجمي است و خودش را تحميل مي كند. در صورتي كه رمان شرايط مخاطبش را تحمل مي كند. خواننده هر وقت خواست ادامه رمان را مي خواند. اگر يك كتاب توقيف شود، ضرري كه به وجود مي آيد محدود است، اما اگر يك فيلم توقيف شود ضررهاي هنگفتي معطوف تهيه كننده مي شود. پس متوجه مي شويم سينما و ادبيات تفاوت هاي عمده اي با هم دارند. البته سينما و ادبيات نيازمند تعاملات بيشتري هستند. اكثر كارگردان هاي ما تمايلي به خواندن رمان هاي روز ايراني و خارجي ندارند."

فرزاد موتمن هم درباره بحث سينماي مؤلف گفت: "من خيلي به قضيه مولف بودن در ايران اعتقاد ندارم. روشنفكري در ايران از دوره قاجار شكل گرفت و يك روند ضعيف و بدون هويت است. در كشوري نظير ايران كه سينماگر روشنفكر كم داريم و بيشتر تكنيسين داريم، ديگر بحث تاليف محلي از اعراب ندارد. اصلاً سينماي ايران را روشنفكران به وجود نياوردند. كسي كه سينماي ايران را به وجود آورد يك تكنيسين بود كه در استوديو پارس فيلم آثار عمده اي در سينماي ايران توليد كرد و او و آدم هاي دور و برش اصلاً روشنفكر نبودند."

وي تاكيد كرد: "فيلمسازاني كه در جريانات روشنفكري اواسط دهه پنجاه كارشان را شروع كردند در مقايسه با قبلي ها فيلمسازان بهتري نبودند. البته روشنفكران بهتري بودند و كتاب بيشتر خوانده بودند. مهرجويي فلسفه خوانده بود. گلستان نويسنده بود. فرخ غفاري سينما خوانده بود و تقوايي از ادبيات و مستند آمده بود. آثار اول اين افراد به لحاظ تكنيكي از فيلمفارسي هاي ما ضعيف تر بود. "گاو" واقعاً دكوپاژ ضعيفي دارد و "گنج قارون" در مقايسه با آن به لحاظ سينمايي فيلم بهتري است. اين فيلمسازان به مرور فيلمسازي را ياد گرفتند. مهرجويي بهترين آثارش را بعد انقلاب ساخت."

موتمن افزود: "قبل انقلاب اين اتفاق خوب قرار گرفتن نويسنده و كارگردان در كنارهم افتاد. مرحوم ساعدي به نوعي براي خودش وظيفه مي داند كه كنار مهرجويي بايستد تا جرياني تاثيرگذار در حيطه سينماي اقتباسي شكل بگيرد. بهمن فرمان آرا و هوشنگ گلشيري با هم خوب هماهنگ مي شوند تا فيلم خوب "شازده احتجاب" به وجود آيد."

سازنده "شب‌هاي روشن" گفت: "غير از اين جريانات مقطعي ارتباط بين نويسندگان و فيلمسازان مقطعي بوده است. البته بعد از انقلاب اتفاق ديگري مي افتد و به نوعي سينماي ايران حالت جدي به خودش مي گيرد. بعد انقلاب نسلي از فيلمسازان مي آيند كه اصلاً روشنفكر نيستند، بلكه تكنيسين هاي بهتري هستند. فيلمسازي و ژانرها را به خوبي مي شناسند و طبعا ارتباطشان هم با ادبيات كمرنگتر است. به همين دليل همكاري بين كارگردان و نويسنده كمي دور از ذهن به نظر مي رسد."

موتمن در مورد تشكيل سينماي اقتباسي در فارابي گفت: "تجربه نشان داده اتفاقات خوب سينايي خيلي خودانگيخته است و از طريق ايجاد يك بخش جديد و صدور بخشنامه به وجود نمي آيد. بايد كمي اين بخش به استفاده از پيشنهادات فيلمسازان رويكرد داشته باشد. بايد به آثاري كه فيلمسازان براي ساخت ارائه مي كنند رويكرد داشت. چون ساخت آن در مرحله جديتر است تا خريد يك رمان كه از سوي هيچ كارگرداني پيشنهاد نشده است. در غير اين صورت در آينده با انبوهي از رمان هاي خريداري شده مواجه مي شويم كه كارگرداني براي ساخت آن اقدام نكرده است."