خبرگزاری مهر، گروه استانها – مونا محمدقاسمی: آقا، خانم؛ فقیرم، بچه مریض در خانه‌دارم، پول خرید نسخه بیماری‌ام را ندارم، نیازمندم، به خاطر خدا کمک کنید. این جمله های ترحم‌انگیز و مشابه آن را بدون شک در طول روز درگذر از خیابان‌ها و پیاده‌روهای گرگان بارها و بارها از سوی متکدیان می‌شنویم، افرادی که لباس‌های مندرس به تن کرده و با چهره‌هایی ژولیده طلب کمک می‌کنند و دست روی عواطف و احساسات مردم می‌گذارند.
۸۰ درصد متکدیان گرگان شهروند گرگانی نیستند
بررسی میدانی نشان می‌دهد عمده متکدیان در مناطق پر رفت و آمد و مناطق با میزان درآمد بالا یا به عبارتی بالای شهر مشغول به فعالیت هستند. عده ای در سر چهار راه ها تکدی گری یا دست فروشی می کنند و عده دیگر نیز به مغازه سرک می کشند یا از صاحب مغازه درخواست کمک نقدی می کنند یا از مشتریان می خواهند جنسی را برای آن ها بخرد. خیابان های خمینی، ولیعصر، سرخواجه، ناهار خوران و ۵آذر را می توان بورس فعالیت این افراد دانست. تحقیقات انجام‌شده از سوی مراکز و دستگاه‌های مربوطه نشان می‌دهد که حدود ۸۰ درصد این متکدیان ساکن گرگان نیستند. بلکه از شهرها و روستاهای دور و نزدیک به دلیل کمک خوب شهروندان گرگانی به متکدیان به این شهر می‌آیند و از این طریق امرارمعاش می‌کنند.
در جوامع بشری و در طول تاریخ در تمامی کشورهای جهان پدیده تکدی وجود دارد. معنای موردنظر از واژه تکدی عبارت است از کسی که می‌خواهد نیازهای طبیعی خود به غذا پوشاک و احیاناً مسکن را با جلب ترحم دیگران و مطالبه مستقیم اعانه تأمین کند.
از این منظر متکدی فردی است که به دلایلی چون ناتوانی، تنبلی یا فراهم نبودن شرایط هیچ‌گونه نقش تولیدی و سازنده‌ای در جامعه نداشته و به‌نوعی سربار جامعه محسوب می‌شود. به‌علاوه به دلیل قرار گرفتن در معابر برای جلب ترحم و اصرار و لجاجت در مطالبه اعانه و داشتن ظاهری نامتناسب یک فرد مزاحم قلمداد می‌شود.
از کودک هفت‌ماهه تا جوان ۲۰ ساله در لیست متکدیان معتاد
تعداد زیادی از همشهریان گرگانی با این نیت به متکدیان کمک می‌کنند که فکر می‌کنند این افراد نیازمند واقعی و فقیر هستند؛ اما با بررسی آمار و ارقام موجود در ستاد جمع‌آوری متکدیان با این حقیقت هولناک روبه‌رو می‌شویم که اکثر این متکدیان معتاد هستند و متأسفانه کودکان متکدی هم از این امر جدا نیستند. از کودک هفت‌ماهه گرفته تا نوجوان ۲۰ ساله در این لیست جا خوش کرده‌اند.
معمولاً متکدیان روش‌ها و شگردهای مختلفی برای دریافت مساعدت از مردم بکار می‌برند که مصادیق آن بر اساس روش‌های تکدی گری ۲۶ مورد تعریف می‌شود. گدایانی که در خیابان‌ها به شکل ثابت و یا سیار فعالیت می‌کنند، گدایانی که با مراجعه به مغازه‌ها و فروشگاه‌ها اقدام به تکدی می‌کنند، متکدیانی که با نوشتن عرض حال و مقابل خود نهادن نسبت به جمع‌آوری اعانات مردم اقدام می‌کنند، افرادی که تحت پوشش آدامس، دستمال‌کاغذی، سیگار و ... در معابر عمومی و پارک‌ها اقدام به گدایی می‌کنند، افرادی که در زیارتگاه‌ها و قبرستان‌ها تحت پوشش شعرخوانی، مدیحه‌سرایی و دعا کردن در حق اشخاص اقدام به جمع‌آوری اعانات می‌کنند تنها پنج مورد از ۲۶ مورد تعریف‌شده است.
برای مطلع شدن از روند برخورد با متکدیان به سراغ معاون خدمات شهری گرگان رفتیم و از نحوه جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان جویا شدیم. محمدرضا اسفندیاری در رابطه با فرآیند جمع‌آوری متکدیان به خبرنگار مهر گفت: نحوه جمع‌آوری به این شکل است که هفت نفر نیرو با خودروی ون اقدام به جمع‌آوری این متکدیان از سطح شهر می‌کنند اگر این متکدیان لجاجت کنند با همکاری نیروی انتظامی جمع‌آوری می‌شوند.
وی بابیان اینکه بعد از جمع‌آوری متکدیان اقدام به ساماندهی آن‌ها می‌کنیم، افزود: با هماهنگی که با مرکز بهداشت انجام‌شده متکدی جمع‌آوری‌شده برای بررسی سلامت به خانه بهداشت می‌روند و آنجا ازنظر بیماری‌هایی مانند وبا، سل، ایدز و ... مورد معاینه قرار می‌گیرند.
معاون خدمات شهری گرگان گفت: اگر مشخص شود این متکدیان بیمار هستند به بیمارستان اعزام می‌شوند و در غیر این صورت به مدد سرای امید منتقل می‌شوند. در مدد سرا بعد از استحمام و تعویض لباس نوبت به معرفی متکدیان به بخش‌های مختلف می‌شود.
متکدیان نیازمند به کمیته امداد معرفی می‌شوند
اسفندیاری در رابطه با معرفی متکدیان به بخش‌های مختلف گفت: اگر مشخص شود متکدیان مستمند هستند به کمیته امداد برای تحت پوشش قرار گرفتن معرفی می‌شوند که معمولاً از رفتن به کمیته امداد و تحت پوشش قرار گرفتن امتناع می‌کنند، اگر معلول یا سالمند باشند به بهزیستی معرفی می‌شوند و اگر در حین کلاه‌برداری و یا ارتکاب جرم جمع‌آوری‌شده باشند به قوه قضائیه منتقل می‌شوند و چنانچه جرمشان سنگین باشد به زندان منتقل می‌شوند.
وی در رابطه با متکدیان اتباع بیگانه گفت: اگر متکدیان جزو اتباع خارجی باشند به اردوگاه اتباع خارجی منتقل می‌شوند و چنانچه مشخص شود معتاد هستند برای ترک اعتیاد به کمپ معرفی می‌شوند و چون کمپ‌های دولتی از قبول آن‌ها خودداری می‌کنند مجبوریم آن‌ها را به کمپ‌های خصوصی منتقل می‌کنیم و مدت سه ماه در این کمپ‌ها نگه‌داری می‌شوند.
هزینه۲۰ میلیون تومانی برای جمع‌آوری متکدیان از سطح شهر
معاون خدمات شهری گرگان در رابطه با هزینه‌های جمع‌آوری و نگه‌داری متکدیان گفت: ماهیانه حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه جمع‌آوری متکدیان از سطح شهر می‌شود که این هزینه به‌غیراز هزینه پوشاک و غذای مصرفی آن‌هاست.
اسفندیاری افزود: اگر از سوی متکدیان برای مردم یا صاحبان مشاغل مزاحمتی ایجاد شد می‌توانند با سامانه تلفنی ۱۳۷ به شکل ۲۴ ساعته و آنلاین ارتباط برقرار کنند و نیروهای گشت شبانه‌روزی ما اقدام به جمع‌آوری آن‌ها می‌کنند.
وی در رابطه با آمار متکدیان جمع‌آوری‌شده در سطح شهر گرگان در سال ۹۴ گفت: از فروردین تا اسفندماه سال ۹۴ ، بیش از۴۰۰ متکدی از سطح شهر گرگان جمع‌آوری‌شده‌اند. از این تعداد ۱۸۲ نفر زن و ۲۱۸ نفر مرد هستند که ۱۶ نفر از این متکدیان به دلیل کهولت سن و معلولیت به خانه سالمندان و بهزیستی معرفی‌شده‌اند.
معاون خدمات شهری گرگان افزود: ۸۴ نفر از این افراد به خانواده خود که ساکن در شهرستان بوده‌اند تحویل داده شدند. ۲۶۶ نفر با اخذ تعهد آزادشده‌اند و متعهد شدند دیگر اقدام به متکدی گری نکنند و به کارهایی از قبیل دست‌فروشی مشغول شوند.
وی تصریح کرد: ۱۲ نفر به دلیل سابقه کیفری با تعهد محضری آزادشده‌اند. پنج نفر از این تعداد به شهرستان محل سکونت خود منتقل‌شده‌اند و از بین متکدیان جمع‌آوری‌شده یک نفر متواری شده است.
اسفندیاری بابیان اینکه بیشتر متکدیان از شهرها و روستاهای اطراف به گرگان مراجعه می‌کنند، گفت: زمان استخراج اطلاعات متکدیان متوجه می‌شویم اکثر آن‌ها از روستاهای استان گلستان و حتی بعضی از استان‌های اطراف برای تکدی گری به گرگان مراجعه می‌کنند.
زمان استخراج اطلاعات متکدیان متوجه می‌شویم اکثر آن‌ها از روستاهای استان گلستان و حتی بعضی از استان‌های اطراف برای تکدی گری به گرگان مراجعه می‌کنند
میزان تکدی گری به عنوان یکی از شاخص های توسعه و حتی آسیب های اجتماعی است. مسئله تکدی گری هم به لحاظ ایجاد چهره نامناسب در سطح شهر و هم به لحاظ بروز ناهنجاری های دیگر اجتماعی، باعث افزایش هزینه ها و در دراز مدت موجب هدر رفت سرمایه های جامعه خواهد شد. فرهنگ سازی و تغییر اذهان عمومی در کنار همکاری های بین دستگاهی برای برخورد و رسیدگی قانونی به متکدیان از مهمترین راهکارهای حل این معضل است. یکی از دستگاه هایی که در بخش ساماندهی تکدی گری دخیل است، اداره کل اجتماعی استانداری است. به سراغ مدیرکل فرهنگی و امور اجتماعی استان گلستان رفتیم تا از برنامه‌های این سازمان برای ساماندهی و کاهش متکدیان جویا شویم.
علی نذیری در رابطه با این موضوع به خبرنگار مهر گفت: اداره کل اجتماعی و فرهنگی استانداری در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی خاصه موضوع تکدی گری در استان و احصاء سیاست‌های دستگاه‌های اجرائی استان نسبت به برگزاری جلسات و کارگروه‌های اجتماعی و فرهنگی با موضوع فوق کرده تا با تعامل و همفکری بین اُرگان‌های ذیربط و تدوین برنامه‌ای جامع و ایجاد وحدت رویه، گام مؤثری در این زمینه بردارد.
وی بیان کرد: پیگیری و اختصاص ردیف بودجه‌ای مستقل برای ساماندهی متکدیان، فرهنگ‌سازی برای تغییر نگرش جامعه با ساخت برنامه‌های آموزشی با همکاری صداوسیما، جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز به استان، ایجاد زمینه حرفه‌آموزی برای افراد متکدی با به‌کارگیری آن‌ها در امور خدماتی و عمرانی شهری و ... ازجمله اقداماتی است که برخی از آن‌ها انجام‌شده و برخی دیگر در دست اجراست.
مدیرکل فرهنگی اجتماعی استان گلستان افزود: به‌موجب آیین‌نامه ساماندهی متکدیان ارگان‌ها و ادارات استان ازجمله صداوسیما، کمیته امداد، بهزیستی، شهرداری گرگان، دستگاه قضایی، اداره کل فنی حرفه‌ای، دفتر اتباع امور خارجه و ... از نهادهای متولی امر در این زمینه هستند. هرکدام از دستگاه‌ها بر اساس وظایف تخصصی خود عمل می‌کنند؛ در بحث فرهنگ‌سازی تولید برنامه‌های با این مضمون، نصب بنر، توزیع کتابچه، تهیه بروشور و ... در راستای آشنایی مردم با قوانین مجرمانه بودن امر تکدی گری، انواع تکدی گری، شناخت نیازمندان واقعی و ... انجام‌شده است.
از مدیرکل فرهنگی و امور اجتماعی استان در رابطه با مهاجرت متکدیان از شهرهای اطراف به گرگان برای تکدی گری پرسیدیم و راه‌حل این مشکل را جویا شدیم و نذیری در پاسخ به این سؤال گفت: با تشکیل ستاد مبارزه با تکدی گری در بهمن‌ماه سال گذشته در استان و تشکیل جلسات متعدد در این زمینه نیز مصوباتی در استان داشتیم ازجمله اینکه نقاط پرتردد شهر موردبررسی قرار گیرد. همچنین تیمی از نمایندگان دستگاه‌های مربوطه تشکیل شد تا راهکار مناسبی برای رفع این معضل اندیشیده شود تا نسبت به جمع‌آوری آن‌ها اقدام و اقدامات قانونی در مورد آن‌ها انجام شود.
بر اساس ماده هفت آئین‌نامه ساماندهی متکدیان کمیته امداد امام خمینی (ره) موظف است با هماهنگی مسئولان مجتمع اردوگاهی که قبلاً نسبت به جمع‌آوری متکدیان اقدام و سوابق آن‌ها را بررسی می‌کنند، پوشش حمایتی و هدایتی لازم را برای افراد نیازمند، گمشده، متواری و درمانده برقرار کند و شرایط و زمینه بازگشت آنان را به زندگی عادی فراهم نمایند. بالطبع این مهم شامل افرادی که مشمول قانون کمیته امداد قرار گیرند خواهند شد.
در ورودی برخی از شهرهای کشورمان با بنرهایی مواجه می‌شویم با جمله‌هایی از قبیل «... ، شهر بدون گدا» و یا جملاتی مشابه؛ با همین یک جمله به ما می‌فهمانند در این شهر و دیار هیچ متکدی وجود ندارد. برای اینکه روزی ما هم بر سردر ورودی شهرمان مشابه این تابلوها و بنرها نصب کنیم نیاز به یک برنامه غنی و جامع داریم تا فرهنگ‌سازی مناسب آن در بین شهروندان دلسوز گرگانی به‌خوبی انجام شود.
نظر شما