زرگر يعقوبي: اجرايي شدن اين پروژه ژئوپلتيك منطقه را به نفع شرق تغيير مي دهد / تضاد با منافع راهبردي قدرتهاي فرامنطقه اي ، نگرش غلط به ديپلماسي و اظهارات نسنجيده مهمترين موانع پروژه هستند

متن كامل گفتگوي "مهر" با زرگر يعقوبي چنين است:

س- در ابتدا ممكن است آخرين وضعيت مذاكرات خط لوله گاز ايران به پاكستان و هند را توضيح بدهيد ؟
- اين پروژه كه حدود يازده سال از طرح ايده اوليه  آن مي گذرد، در دو سال گذشته پيشرفتهاي بسيار خوبي داشت. بين سه كشور تبادل نظرهاي سياسي صورت گرفته و ما مراحل اصلي مباحثه هاي فني را پشت سرگذاشته ايم كه شامل شش دور مذاكرات با هند و دو دور مذاكرات با پاكستاني ها مي باشد. هند و پاكستان نيز بين خود راجع به خط لوله تبادل نظر جداگانه انجام داده اند. گفتگوهاي خوبي نيز در شانگهاي بين آقاي احمدي نژاد با مقامات هند و پاكستان و روسيه انجام شد و حتي رئيس جمهور روسيه براي شركت در اين پروژه ابراز علاقه مندي كرده بود. هم اكنون قرار است در روزهاي 12 و 13 مرداد سومين جلسه سه جانبه در سطح قائم مقامان وزراي نفت در دهلي نو برگزار گردد كه در مرحله بعد از آن هم اجلاس تهران را خواهيم داشت.

س –اين خط لوله بنام "خط لوله صلح" معروف شده است. علاوه بر تاثير آن در اوضاع سياسي بين هند و پاكستان، چه تاثيرات ديگري بر منطقه خواهد داشت؟

اين خط لوله درصورت اجرايي شدن، ژئوپلتيك منطقه را به سمت شرق تغيير خواهد داد،  طي قريب 5 سال، سالانه 12 ميليارد دلار عايدات نصيب كشور ساخته و يك ميليون شغل در سه كشور ايجاد مي كند.

سفير ايران در دهلي نو

 – البته اين نوع نامگذاريها بي موقع و بدون توجه به واقعيتهاي منطقه صورت گرفته. اما آنچه مهم است اين است كه اين خط لوله درصورت اجرايي شدن، ژئوپلتيك منطقه را به سمت شرق تغيير خواهد داد و امكان اتصال منابع گاز ايران نه تنها به هند بلكه به چين را نيز مهيا خواهد كرد. چين و هند كشورهايي هستند كه در آينده نه چندان دور جزو سه قدرت بزرگ جهان خواهند شد. با اجراي اين خط لوله، از يكسو امنيت انرژي اين كشورها ازطريق دسترسي به منابع وسيع گاز ايران تأمين خواهد شد و از جانب ديگر، ايران نيز خواهد توانست بازارهايي غير غربي را براي آينده خود تأمين  كند و همچنين ضريب امنيتي منطقه را نيز افزايش دهد. صرفنظر از ملاحظات امنيتي و سياسي، خط لوله و  LNGما مي تواند درميان مدت، طي قريب 5 سال، سالانه 12 ميليارد دلار عايدات نصيب كشور بكند و همچنين كمك شاياني به توسعه اقتصادي شركاي هندي، پاكستاني و چيني ما نيز بكند. پيش بيني شده است كه اين خط لوله فقط حدود يك ميليون شغل بطور مستقيم يا غير مستقيم در سه كشور ايجاد خواهد كرد.

س- ظاهرًا هنديها نسبت به امنيت اين خط لوله نگراني هايي دارند. 
- اين تنها خط لوله در جهان نيست. خطوط ديگر لوله نيز وجود دارد كه برخي از آنها حتي از مناطق خطرناكتري هم مي گذرند. ولي مكانيزمهايي براي تضمين امنيت تامين گاز وجود دارد كه نگرانيها را برطرف مي كند.

س - مشكلات اصلي موجود بر سر راه پروژه خط لوله چيست؟
 - اين طبيعي است كه پروژه هاي راهبردي و كلان متناسب با اندازه خود، با چالشهاي مختلفي مواجه هستند. اين پروژه نيز با برخي مشكلات سخت افزاري و نرم افزاري مواجه است. در حوزه داخلي در هر سه كشور افراد يا گروههايي هستند كه به دلايل تاريخي، سياسي و يا حتي ملي، با اينگونه طرحها مخالف هستند. حتي برخي از گروههاي تروريستي از اينگونه پروژه ها كه باعث نزديكي سه كشور خواهد شد، به شدت هراس دارند. گرچه در حوزه ملي مسئولين سه كشور خصوصاً رهبر معظم انقلاب و رياست محترم جمهوري در ايران به اين طرح نظر مثبت دارند، ولي شايد در دستگاههاي مختلف اجرايي به تناسب اين ديدگاه مثبت تلاش نمي شود.

مانع دوم ، برخي از كشورهاي فرا منطقه اي هستند كه رقيب ايران در زمينه سياسي يا اقتصادي هستند و درصورت تحقق اين خط لوله، نه تنها اهميت ژئوپلتيك آنها كم مي شود بلكه بازارهايي را كه ساليان دراز در غيبت ايران توانسته اند در انحصار خود داشته باشند ، از دست مي دهند.

حوزه دوم چالشها، برخي از كشورهاي فرا منطقه اي هستند كه رقيب ايران چه در زمينه سياسي يا اقتصادي هستند و درصورت تحقق اين خط لوله، نه تنها اهميت ژئوپلتيك آنها كم مي شود بلكه بازارهايي را كه ساليان دراز در غيبت ايران توانسته اند در انحصار خود داشته باشند (درحاليكه بازارهاي طبيعي ايران بوده اند)، بخشي از آنها به دامن ايران باز خواهد گشت. بنابراين در خفا با اعمال فشار و يا دادن مشوقها باعث مي شوند برخي گروههايي كه اشاره شد در مخالفت با اين پروژه ها مستحكمتر شوند. اين واقعيت از برخي از مقالات نشريات وابسته به آنها بخوبي نمايان است.
حوزه بعدي چالش، موضوع هسته اي ايران است. حتي اگر اين موضوع هم بصورت مسالمت آميز حل شود، مخالفتهاي برخي كشورهاي غربي با توسعه ايران و محوريت همگرايي در منطقه به قوت خود باقي خواهد ماند. اين كشورها به دنبال راه اندازي مسابقه تسليحاتي در منطقه هستند و تاحدود زيادي نيز موفق شده اند. پروژه هايي مثل خط لوله نه تنها تنش بين كشورهايي كه همه متعلق به يك حوزه تمدني هستند را تقليل مي دهد بلكه بزرگترين قدم در راه اعتمادسازي نيز خواهند بود.

دسته بعدي مشكلات اين است كه عليرغم آنكه آقاي دكتر احمدي نژاد سياست دولت درقبال خط لوله را قاطعانه و روشن اعلام  و حتي با سران دو كشور ديگر صحبت كردند، ولي متاسفانه هنوز سيستم اجرايي ما و دو كشور ديگر نتوانسته اند به تناسب اين خواست سه كشور حركت بكنند. در داخل كشور آنهم از زبان مقامات اجرايي اظهاراتي بيان مي شود كه بيشتر نگاه داخلي دارد و نه تنها كمكي به تسهيل اين نوع پروژه هاي راهبردي نمي كند بلكه باعث افزودن ابهامات بيشتر مي گردد.

سياوش زرگر يعقوبي سفير ايران در هند

نكاتي در اظهارات برخي مقامات مطرح مي شود كه جاي آن در پشت ميز مذاكره است نه در رسانه ها و افكار عمومي و اين بدان مفهوم است كه با هزينه خودمان به كساني كمك مي كنيم كه بصورت راهبردي با اين نوع همكاريها مخالفند.

سياوش زرگر يعقوبي:

نكاتي در برخي از اين مصاحبه ها مطرح مي شود كه جاي آن در پشت ميز مذاكره است نه در رسانه ها و افكار عمومي . علني كردن اختلافات به نفع رقباي خارجي، دشمنان و برخي از كشورهاي غربي خواهد بود. و اين بدان مفهوم است كه با هزينه خودمان به كساني كمك مي كنيم كه بصورت راهبردي با اين نوع همكاريها مخالفند. درحالي كه حساسيتي كه ما درخصوص كشورهاي درحال توسعه و همسايه خودمان نشان مي دهيم، متناسب با اهداف راهبردي نظام نيست. بنابراين برآيند اين گفته ها به نفع كساني خواهد بود كه دهها سال است طرفهاي تجاري نفت و گاز ما هستند. اعتقاد من اين است كه با توجه به تصميم نظام بايد به كار با اين كشورها نيز اولويت داده شود و به مسائلي كه معمولا در هر پروژه كلاني با آن مواجه هستيم، بصورت مثبت و سازنده نگاه كرد.
اگر به پروژه هايي كه در اين حوزه انجام شده نگاهي بيندازيم، به عنوان مثال خط لوله باكو-جيحان يا مثل صادرات قطر از منابع مشترك پارس جنوبي، مي بينيم كه با پيگيري ديپلماسي آرام و بدون سر و صدا، درحال بازاريابي و صدور بخش زيادي از انرژي كه به ما هم تعلق دارد، هستند. آنها بجاي طرح نكات منفي كه وجود آنها در اينگونه پروژه ها طبيعي است، تمركز خودشان را روي اجرايي كردن آن قرار دادند و پيروز شدند.

س- قضيه تحريف اظهارات آقاي متكي در مصاحبه با خبرنگار هندي چه بود؟
 – اين شبكه از شبكه هاي بسيار معتبر و حرفه اي در هند است و مصاحبه خوبي با جناب آقاي متكي انجام داده بود كه بدون هيچ تحريف يا تصرفي و حتي با زيرنويسهاي بسيار مثبت در ساعتي كه بيشترين بيننده را دارد، پخش شد. اين شبكه از 2 شب قبل تكه هاي كوتاهي از اين مصاحبه را بصورت يك آنونس برنامه پخش كرد كه نشان از اهميت آن براي جامعه رسانه اي هند بود. يكي از مواردي كه آقاي متكي به آن اشاره كردند، اين بود كه دوطرف نسبت به برخي مشكلات در اجراي معامله فروش LNG چنانكه قبلا توافق شده بوده، مطلع هستند. مطبوعات هندي هم بلافاصله اين مطالب را عيناً و بدون هيچ كم و زيادي چاپ كردند. اما ظاهرا برخي از رسانه هاي ايراني و خارجي اين اظهارات را حمل بر لغو كامل فروش LNG كرده بودند كه بلافاصله در اين رابطه توضيحاتي هم در ايران و هم در هند ارائه شد و اين سوء برداشت رفع گرديد.