خبرگزاری مهر- گروه استان ها: مجید عبداللهی مدیرکل دفتر هماهنگی امور عمرانی و خدمات روستایی سازمان دهیاریها و شهرداری‌های کشور در حاشیه شرکت در نشست هم‌اندیشی بخشداران استان قزوین در گفتگوی مشروح با خبرنگار مهر در خصوص تقویت دهیاریها و تأمین امکانات موردنیاز آن‌ها و کارآمد شدن دهیاران به سؤالات مهر پاسخ داد.
* در حال حاضر چه تعداد دهیاری در کشور فعال‌شده است؟
در سراسر کشور ۳۲ هزار و ۵۷۰ دهیاری زیر نظر در وزارت کشور فعال‌شده و بعد از ۱۴ سال از تشکیل نهاد دهیاری‌های کشور مدت دو سال است که در این دولت مهندسی مجدد دهیاریها در دستور کار قرارگرفته است و با آسیب‌شناسی در حوزه مدیریت روستایی تلاش کرده‌ایم بتوانیم روابط مجدد دهیاریها با دستگاه حاکمیت و دستگاه‌های اجرایی را تنظیم کنیم تا این ارتباط برقرار شود و تقسیم‌کار جدیدی در این حوزه صورت گیرد لذا لایحه دهیاریها تنظیم شده تا جایگاه دهیاری و تجربه دهه گذشته بررسی شود که چه کاستی و کمبود و قوت‌هایی داشته تا جهت‌گیری مشخص شود.
* برخی روستاهای کم‌جمعیت دهیاری دارند و این موضوع کارآمدی را کاهش داده است برای ساماندهی‌ایم گونه دهیاریها چه خواهید کرد؟
نهاد دهیاری‌های باید در مناطقی که جمعیت کمتری دارندساماندهی و در برخی جاها تجمیع شود و در این راستا دهیاری‌های مشترک در برخی جاها ایجاد خواهد شد که به مجوز مجلس نیاز دارد چون در قانون گذشته به هر روستا اجازه داده‌شده یک دهیاری داشته باشد و در لایحه جدید چند روستا می‌تواند یک دهیاری داشته باشد.
با این رویکرد و ساماندهی جدید تعداد دهیاریها با این لایحه از ۳۲ هزار مورد به ۱۵ هزار کاهش پیدا خواهد کرد و تقریباً تا ۵۰ درصد کمتر می‌شود تا مدیریت دهیاریها منسجم‌تر شود.
* در سال گذشته چند طرح عمرانی و خدماتی در روستاها توسط دهیاریها اجراشده است؟
در سال گذشته از محل منابعی که در اختیار داشتیم ۹ هزار پروژه عمرانی و خدماتی در روستاها با محوریت دهیاری و مسئولیت دهیاران اجرا شد که یک هزار و ۵۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات بند«ح»به‌صورت متمرکز در اختیار وزارت کشور قرار گرفت و حدود ۳۵ میلیارد تومان برای بهسازی معابر هزینه شد که کاری جهادی شده و مابقی از محل قانون ارزش‌افزوده بوده است.
در سال گذشته در امور عمرانی روستاها ۱۲۰ میلیارد تومان برای اجرای ۱۷۷۵ طرح عمرانی هزینه شد و امسال ۱۱۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات متمرکز وزارت کشور پیش‌بینی‌شده که از این منابع حدود ۵۰۰۰ پروژه متمرکز اجرا خواهد شد که این طرح‌ها شامل حوزه ایمنی و آتش‌نشانی، حوزه بهسازی معابر، طرح‌های تفکیک زباله از مبدأ، ساماندهی مراکز دفن زباله، توجه به زیرساخت گردشگری در روستاهاست که حداقل ۱۰۰ روستا هم امسال در دستور کار سامندهی زباله قرار دارد و جهت‌گیری امسال ملموس‌تر و دقیق‌تر در زندگی روستایی دیده خواهد شد تا بستر ارتقاء زندگی روستایی مهیا شود.
.
* چشم‌انداز توسعه روستایی و کاهش مهاجرت معکوس چگونه است؟
به نظر می‌رسد زندگی در روستاها نسبت به قبل انقلاب سهل‌تر شده و فاصله دسترسی به خدمات و امکانات در نقاط شهری و روستایی کمتر شده و آمارها نشان‌دهنده کاهش مهاجرت به شهرهاست و الگوی مهاجرت هم‌تغییر کرده چون توزیع آمایشی در کشور رخ‌داده و اگر مهاجرت هم داریم به سمت شهرهای متوسط است و به مراکز استان و پایتخت کمتر شده و الگوی مهاجرت برای کسانی است که تمکن مالی بیشتری و سواد بالاتری دارند.
با نوسازی در مسکن روستایی و خدماتی که نهاد دهیاری در روستاها ارائه داده شرایط برای زندگی مساعد شده به‌طوری‌که درگذشته حدود ۲۰۰ روستا داشتیم که پارک روستایی داشت اما امروز بیش از ۵۵۰۰ روستای کشور از بوستان روستایی و فضای چندمنظوره برخوردار هستند که کانون سلامت برای مردم رقم خورده و در حوزه بهداشتی و زیرساختی تغییرات زیادی رخ‌داده که امکان بقا در روستا را بیشتر کرده و حتی شهرنشین‌ها به ایجاد منزل دوم روستایی راغب شده‌اند که البته باید مراقبت کنیم که فرهنگ روستا و سکونت روستایی دچار آسیب و تغییر نشود و امسال هم ۵۰۰ بوستان روستایی قرار است افتتاح شود.
*برای تأمین تجهیزات موردنیاز دهیاریها چه برنامه‌ای دارید؟
برای تأمین امکانات دهیاریها اقدامات لازم صورت گرفته و در حال حاضر ۱۵ هزار دستگاه و تجهیزات داریم که ۲۴ هزار و ۵۰۰ روستا جمع‌آوری زباله آن‌ها به‌صورت سامانمند و مکانیزه صورت می‌گیرد که امسال هم ساماندهی زباله ۱۵۰۰ روستا در دستور کار است که با برنامه‌ریزی انجام‌شده این تعداد به ۲۶ هزار روستا خواهد رسید.
ازنظر ماشین‌آلات در فعالیت‌های خدماتی و عمرانی ۱۵ هزار دستگاه کمک خواهند کرد و امسال ۴۰۰ دستگاه ماشین‌آلات مکانیزه جمع‌آوری زباله و ایمنی و آتش‌نشانی در اختیار دهیارها قرار می‌گیرد.
*در برخی مواقع شاهد تداخل امور دهیاریها با بنیاد مسکن هستیم برای تعامل بیشتر و رفع این مشکل برنامه‌ای دارید؟
با تأسیس نهاد دهیاری باید برخی دستگاه‌ها کمک‌کار باشند و از بنیاد مسکن انتظار داریم کمک فنی و مهندسی به دهیارها ارائه کند لذا در توافقاتی، تقسیم‌کار جدیدی به بنیاد مسکن در لایحه ارائه‌شده که تفکیک اراضی، مدیریت ساخت‌وساز و مدیریت زمین دیده‌شده تا تعامل بیشتر شود البته این هماهنگی موجب خواهد شد بهره‌مندی جامعه روستایی بیشتر شود به‌شرط آنکه جایگاه دهیاریها و منافع آن‌ها حفظ شود.
* در حال حاضر جمعیت روستایی چند درصد است و اولویت‌های امسال در چه بخش‌هایی است؟
۷۱.۵ درصد جمعیت کشور در ۱۲۴۳ شهر ساکن هستند و ۲۸.۵ درصد در روستاها و مناطق عشایری و در حال حاضر ۳۸ هزار روستا و با ۶۲ هزار آبادی داریم که ۲۲ میلیون نفر جمیعت روستایی و ۵۵ میلیون جمعیت شهری است.
اولویت‌های امسال در حوزه محیط زیست و ارتقاء زندگی در محیط های روستایی، ساماندهی زباله، توسعه گردشگری در روستاهای دارای قابلیت مانند استان قزوین در روستاهای الموت، گازخان و محورهایی که طبیعت‌گردی دارند خواهد بود که توسعه فضای سبز و ساماندهی ساخت‌وساز و ارتقا کیفیت زندگی محور کار است.
البته یک کار مشترک با صندوق کارآفرین امید کلید خواهد خورد تا در حوزه حمل‌ونقل روستایی ۱۰۰۰ سامانه حمل‌ونقل روستایی راه‌اندازی شود که محور آن اشتغال و کارآفرینی است.
نظر شما