ضيا ء الدين ترابي : ترجمه در ادبيات ، پلي به دنياي بيرون است

ضياء الدين ترابي ، شاعر و مترجم ادبيات در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر " با بيان اين مطلب گفت : ترجمه در ادبيات ما نقشي بسيار كليدي را بازي مي كند و نمي توان از كاركرد آن غافل شد.
وي كه علاوه بر سرودن ، نوشتن و نقد شعر ، دستي نيز در كار ترجمه دارد و تا به حال ، چند كتاب از جمله " باغ گيلاس " در بر گيرنده 136 شعر از 132 شاعر چيني را به زبان فارسي ترجمه كرده است ، افزود : هيچ عاملي مانند ترجمه قادر نيست كه ما را با زبان ، فرهنگ و ديدگاه هاي ادبي جهانيان پيوند دهد .
ترابي كه پيشتر " نيمايي ديگر " و " اميدي ديگر " را با آثار و گفتاري از نيما يوشيج و مهدي اخوان ثالث منتشر كرده است و به برخي آثار اين دو شاعر ، نگاهي تحليلي نيز داشته است ، تصريح كرد : دليل اين كه شعر و داستان ما در آن سوي مرزها خيلي شناخته شده نيست و به اصطلاح برخي ، ما هنوز جهاني نشده ايم ، عدم دركي صحيح از دنياي ترجمه است .

ترجمه كلامي آهنگين ، شاعرانه و يا داستاني خارجي به طور صرف ، هنر نيست

نام گوينده : ضياء الدين ترابي

وي گفت : من هم زبان شيرين فارسي را بهترين ابزار براي بيان مي دانم اما آيا مخاطبي نيز كه در كشوري ديگر به سر مي برد و عاشق ادبيات است اما زبان ما را نمي فهمد ، نبايد شعرها و داستان هاي ما را بخواند؟
ترابي اظهار داشت : احاطه همزمان يك هنرمند به چند زبان خودباختگي نيست ، يك موفقيت بزرگ است ، زيرا وي قادر خواهد بود كه فرهنگ و ادبيات ايران را با استفاده از چند زبان مختلف به مخاطبان خود منتقل كند و به معناي واقعي جمله ، به فرهنگ سازي بپردازد.
اين شاعر و مترجم يادآور شد : بايد آثاري از آن سوي جهان به كشور ما بيايد اما در عين حال ، مترجمان ما هم بايد حركتي مهم را در اين زمينه شروع كنند و اجازه بدهند كه اين ارتباط فرهنگي كاملا دوسويه باشد ، يعني ما نبايد فقط شاهد واردات فرهنگي و مكتوب باشيم ، فكري هم بايد براي صدور فكر كنيم.
وي با اشاره اي گذرا بر سابقه ترجمه ادبيات در ايران گفت : اواخر دوره قاجاريه براي اولين بار ادبيات اروپا در ايران ترجمه شد . آغاز اين حركت بديع ، با ترجمه رمان بود كه مي توان به رمان " سه تفنگدار " نوشته " الكساندر دوما " اشاره كرد.
ترابي افزود : نقطه آشنايي مردم ايران با ادبيات اروپا از طريق ترجمه بود ، اين روند به آرامي ادامه پيدا كرد تا اين كه بعدا ترجمه شعر هم جدي گرفته شد ، البته اولين آثاري كه به عنوان شعر جهان در ايران ترجمه شد ، به صورت نثر به تحرير در آمد ، زيرا مترجمان قالب خاصي براي ترجمه شعر در اختيار نداشتند ، اين موضوع باعث پديد آمدن قطعه ادبي شد.
مترجم كتاب شعر " باغ گيلاس " خاطرنشان ساخت : وقتي شاعر به كار ترجمه هم مي پردازد ، در واقع وارد دو فضاي متفاوت شده است ، او قبل از اين خودش در مقام يك مبدع و آفريننده بوده و حالا سروده هاي ديگران را به زبان فارسي برگردان مي كند ، شاعر بايد مراقب باشد كه به صورت ناخود آگاه ، اندوخته ها و زبان خود را  به فراموشي نسپارد و از ادبيات مربوط به خودش غفلت نكند.
ضيا ء الين ترابي گفت : بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ، ترجمه ادبيات با چند سالي تاخير مواجه بود اما طولي نكشيد كه رونق واقعي خود را پيدا كرد و همت بيشتري در اين ميان ، از سوي دوستان مترجم مشاهده شد.
اين شاعر افزود : اين نظريه را قبول دارم كه كار ترجمه بر آثار شاعر و نويسنده تاثير مي گذارد و ممكن است در مواقع و مقاطعي ، به هنرمند اين امكان را بدهد كه پنجره اي به دنياي بيرون خود باز كند.
ضياء الين ترابي اظهار داشت : اصولا ترجمه ادبيات خارجي ، به توانمند سازي ذهن و تخيل شاعر و نويسنده كمك مي كند و چشم او را به آن چه كه در دنياي بيرون اتفاق مي افتد ، باز كند اما ترجمه كلامي آهنگين ، شاعرانه و يا داستاني خارجي به طور صرف ، هنر نيست ، بلكه تخصص است و يك مترجم ادبيات بايد قادر باشد كه هوشمندانه و هنرمندانه در اثر وارد شود و به بهترين نحو ممكن ، ترجمه شعر يا داستاني خارجي را به مخاطب برساند.