دكتر انشاء الله رحمتي استاد فلسفه و مترجم آثار فلسفي، در گفتگو با خبرنگار مهر تصريح كرد: بنابراين سنت گرايان از واژگاني مانند قانون طبيعت، معناي طبيعت، مشاهده طبيعت و بعد معنوي طبيعت استفاده مي كنند و اين در حالي است كه علم جديد هيچكدام از اين مفاهيم را نمي تواند به صورت نظام استدلالي و منطقي صرف بررسي كند.
رحمتي گفت: سنت گرايان مي گويند در عالم جديد بين آن مرتبه واسط نفس و جسم فاصله افتاده است و به همين دليل اين جدايي باعث شده كه بين خدا و عالم نيز جدايي افتد در حالي كه اين واقعيت نيست. واقعيت اين است كه بين خدا و طبيعت يك هماهنگي برقرار است. به همين دليل است كه هنرمندان از هماهنگي بين توحيد و طبيعت، هنر خود را متجلي مي سازند و نظام استدلالي آنها نيز بر پايه رسيدن به مرتبه شهود و معرفت عقلاني است نه بر پايه عقل محض و صرف.
وي افزود: از نظر سنت گرايان و كساني مانند دكتر نصر عالم طبيعت يك ماده بي جان و فاقد آگاهي شعور نيست. همانطور كه عالم مافوق هستي شعور، آگاهي و حيات دارد، عالم طبيعت هم بدين گونه است. به عبارتي ساده تر طبيعت رقيق شده آن وجود است. نمي توان بين طبيعت و ديگر مراتب هستي خط فاصلي را مترتب دانست.
رحمتي در خصوص آثار و انديشه هاي دكتر نصر به عنوان يك سنتگرا اظهار داشت : دكتر نصر براي ما به عنوان مسلمان ايراني شخصيت ممتازي است. اگر ما به عنوان يك ايراني به خاطر وجود ايرانياني كه در عرصه هاي مختلف سرآمد مي شوند به خود مي باليم و به ايراني بودن خويش مباهات مي كنيم، قطعا اگر از منظر محافل علمي جهاني بنگريم، دكتر نصر ميان همه آنان سرآمد است.
دكتر رحمتي در ادامه با اشاره به اين مطلب كه لااقل من كسي را نمي شناسم كه نه فقط از ايران بلكه حتي از جهان اسلام كه در محافل علمي جهان اين پايه و شهرت را داشته باشد، گفت: در انديشه هاي دكتر نصر ويژگي هايي موجود است كه آن انديشه را جذاب و ارجمند جلوه مي دهد.
وي افزود: اينكه كسي است كه در عين آشنايي عميق با علم و فلسفه مدرن مقهور و مرعوب آن نشده باشد و با وجود همه اقتدار و توفيقات دنياي مدرن تسليم آن نشده و نقدهاي عالمانه اش را با شجاعت به بيان آورد خود في نفسه ارزشمند است.
دكتر رحمتي تأكيد كرد: وقتي نقدها بر دنياي مدرن بر مبناي مستقلي كه نه علم و فلسفه مدرن، بلكه از سنتهاي معنوي بشر مأخوذ است مبتني سازد ارزش آن نقدها دو چندان مي شود. اما دكتر نصر به همين نقدها بسنده نمي كند و نعم البدلي براي دنياي مدرن جستجو مي كند.
وي افزود: بدلي كه او پيشنهاد مي كند در واقع كوششي براي احياي سنتهاي معنوي بشر است ولي البته دفاع او از سنت نه دفاعي كوركورانه و متعبدانه بلكه دفاعي عالمانه و مبتني بر معيارهاي عقلي و فكري است. اين ويژگي ها به نظرم مطالعه آثار دكتر نصر و تحقيق و تأمل در آنها براي جامعه ما ضروري مي سازد و خوشبختانه جامعه ما طي سالهاي اخير اين ضرورت را دريافته است.
مترجم "دين و نظام طبيعت" و "معرفت و معنويت"، اثر دكتر نصر، افزود: البته بديهي است كه از جمله مهمترين دلايل اهميت انديشه دكتر نصر شجاعت و قدرت وي در نقد كژي و ناراستي هاي دروان متجدد و مدارا نكردن با خطاهاست.
دكتر رحمتي تاكيد كرد : قطعاً ارزش انديشه خود ايشان نيز بيشتر از همه در پرتو رويكردي نمايان مي شود كه در عين همدلي با وي براي درك و دريافت آثارش هرگز نگاهي متعبدانه به آنها نداشته باشد و آنها مصون از نقد نباشد.
وي در ادامه گفتگو درباره كتاب "دين و نظم طبيعت" اثر دكتر سيد حسين نصر كه به تازگي ترجمه و منتشر شده است اظهار داشت: در اين كتاب دكتر نصر مي كوشد جهان بيني و نگاه سنت گرايانه در حل بحران طبيعت را به صورتي كاربردي و عملي نشان دهد و تنها به مباحث نظري اكتفا نكند.
دكتر رحمتي مفهوم طبيعت را مفهومي محوري در انديشه هاي نصر و سنت گرايان دانست و گفت: مبناي جهان شناسي سنت گرايان وحدت وجود است. آنها با چنين ديدگاهي طبيعت را در مباحث نوافلاطوني، حكمت متعاليه، و عرفان جاي مي دهند. در اين برداشت طبيعت در مقابل ماوراي طبيعت نيست.
نظر شما