به گزارش خبرنگار مهر، بهرام شکوری در نشست کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، بخش‌های مختلف اقتصادی را به پازلی تشبیه کرد که با قرار گرفتن تکه‌های آن در کنار هم می‌توان تجلی تصویر اقتصاد توسعه‌یافته را مشاهده کرد. در این میان نقش کلیدی معدن، میزان ارزآوری آن در اقتصاد و توانایی در جایگزینی صنعت نفت را نباید نادیده انگاشت.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: رشد معدن به زیرساختهای ویژه‌ای نیاز دارد که در مرحله نخست می‌توان به زیرساختهای حمل و نقلی اشاره کرد. نباید فراموش کنیم که ارتباط بین تولید ناخالص داخلی و بخش حمل و نقل یک رابطه مستقیم است. در حال حاضر رتبه ایران از منظر استفاده از خطوط ریلی ۴۵، از نظر استفاده از مسیر جاده‌ای رتبه ۶۳ و بندرگاهی نیز رتبه ۷۸ در بین کشورهای جهان است.
وی تصریح کرد: حمل و نقل از آنجایی که به تغییر مکانی محصولات مربوط می‌شود، بخشی از تولید ارزش افزوده را برعهده دارد که همین موضوع بیانگر میزان اهمیت آن بوده و باعث می‌شود که در دنیا از این بخش به عنوان صنعت یاد شود، چراکه حمل و نقل را جزئی از زنجیره تولید می‌شناسند. یعنی در کشورهای پیشرفته، از بخش ریلی برای حمل مواد معدنی استفاده می‌شود در حالی که در ایران هزینه‌های حمل ریلی بیش از حمل جاده‌ای و دریایی است که این مسئله به آماده نبودن تجهیزات و زیرساختهای ریلی کشور مربوط می‌شود.
به گفته شکوری، آلایندگی این نوع حمل و نقل درمقایسه با دو نوع دیگر آن بسیار کمتر بوده و از نظر اقتصادی توجیه بیشتری دارد اما متاسفانه در ایران شرایط متفاوت بوده و نمی توان از این ویژگی ها در حمل مواد معدنی بهره برد. البته می توان بی‌بهره بودن کشور از مزایای راه‌آهن را عامل بالا رفتن هزینه تمام شده محصولات برآورد کرد که غیررقابتی شدن آنها در بازار بین المللی را درپی دارد.
وی اظهار داشت: در مطالعات به عمل آمده، مشخص شد که در کشورهای توسعه یافته اقبال به استفاده از راه آهن برای حمل مواد معدنی بیشتر است. در این کشورها اطمینان از حمل و نقل، سطح قیمت‌ها، ظرفیت، مدیریت اطلاعات و مدت زمان جز شاخص‌هایی هستند که در انتخاب خطوط ریلی در حمل مواد معدنی موثر است.
شکوری در ادامه گزارش خود به وضعیت ایران از نظر قرار گرفتن در مسیر ترانزیرتی اشاره و تشریح کرد: خوشبختانه ایران از این نظر از موقعیت خوبی برخوردار است که متاسفانه نسبت به آن بی توجهی می کند. گسستگی خطوط راه آهن ایران از خطوط راه آهن جهانی موجب شده نتوانیم از این مسیر برای صادرات محصولات خود و یا حتی در بخش ترانزیتی بهره ببریم؛ سال گذشته سهم خطوط ریلی ایران از ۱۱ میلیون ترازیتی که صورت گرفته تنها ۷ درصد بوده است.
وی در ادامه با اشاره به صراحت دولت در ناکافی بودن بودجه در ساخت راه آهن جدید و توسعه زیرساختهای ریلی کشور، تاکید کرد: در کنار راه اهن بنادر نیز نقش مهمی در صادرات مواد معدنی دارند. متاسفانه کشور در این بخش نیز با چالش های جدی مواجه بوده و در عین حال تحرک خاصی را از سوی سازمان بنادر در راستای برطرف کردن این معضلات احساس نمی کنیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران از دولت خواست که در تکمیل گسستگی بین خطوط ریلی ایران با خطوط ریلی بی المللی اقدامات لازم انجام شود و از طرف دیگر دستگاه ای مربوطه همکاری لازم را برای احداث پایگاه هایی در مراکز معدنی کشور برای نگهداری بهتر مواد معدنی داشته باشند. همچنین توسعه بندر چابهار به عنوان هاب صادرات مواد معدنی در دستورکار قرار گیرد. البته بخش معدنی کشور برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز در حوزه حمل و نقل ریلی باید سهم خود را از ۷ درصد امروز به ۳۰ درصد ارتقا دهد که با امکانات و تجهیزات موجود غیرممکن است.
همچنین امید ملک، رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق ایران نیز با تایید آنچه در این نشست در خصوص چالش‌های بخش حمل و نقل و زیرساختهای موجود مطرح شد، گفت: در دنیا شاید صنعت نفت، سیمان یا معدن در برخی کشورها نباشد ولی همگی دارای صنعت حمل و نقل هستند چراکه این حوزه در زنجیره تولید بخش مهمی را به خود اختصاص می دهد.
وی، اداره امور حمل و نقل و لجستیک توسط دولت را عامل عقت ماندگی این بخش در کشور عنوان کرد و افزود: هنوز در کشور ترمینال حمل مواد معدنی وجود ندارد. بندر شهید رجایی الوده ترین نقطه کشور است ولی صادرات برخی مواد خوراکی هم از طریق همین نقطه صورت می‌گیرد. در این میان باید خردمندانه تر حرکت کنیم و به همین دلیل، مقرر شده است که حجم قابل توجهی از مواد معدنی افغانستان از طریق خاک ایران به سایر کشورها منتقل شود.
احمدی، نماینده وزارت راه و شهرسازی نیز با حضور در این جلسه تاکید کرد: امروز نمی توانیم برای ۱۰ سال اینده برنامه ای را پیش بینی کنیم چون همه این موارد به منابع پولی بستگی دارد و متاسفانه وضعیت منابعی دولت هم شرایط خوبی ندارد. البته باید طرح‌های توسعه ای را به صورت یکپارچه انجام دهیم و بی توجهی نسبت به آن از نقایص طرح هایی که در کشور تدوین می شود. در این میان، زیرساخت های شبکه راه آهن کشور با مشکلات عدیده ای روبروست و دولت هم به این موضوع اذعان دارد.
به گفته وی، احداث حدود ۱۰۰۰ کیلومتر خط جدید ریلی و ۱۸۰۰ کیلومتر خط دوم ریلی در دستور کار دولت قرار گرفته است که این طرح به ۱۶ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد.
نظر شما