فرشته ساري : كاري كه " كلمه " مي كند ، از عهده تصوير ساخته نيست

فرشته ساري ، شاعر و نويسنده معاصر در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر " گفت : تعداد زناني كه پاورقي مي نويسند ، بر تعداد مردان نويسنده اي كه در دهه هاي گذشته به صورت حرفه اي در اين گونه خاص ادبي فعال بودند ، افزوني يافته است.
وي با بيان اين مطلب افزود : اگر قرار باشد كه پاورقي نويس هارا عاميانه نويس ،  سطحي نگر و زودگذر بدانيم ، نبايد انتقاد خود را به طور صريح ، فقط  متوجه زنان نويسنده كنيم ، اگر چه متاسفانه متوليان جريان هاي ادبي به اين نكته توجه نمي كنند.
ساري يادآور شد : البته داستان و رمان عامه پسند نيز مخاطب خاص خود را دارد ، همان طور كه فيلم ها و سريال هاي سطحي ساخته مي شود و مورد توجه نيز قرار مي گيرد ، در همه جاي دنيا اين رويكرد وجود دارد.

براي من بسيار جالب است كه غالبا مترجمان و منتقدان در يك كلام ، آثار ادبي موجود در ايران را در حد و اندازه جهاني شدن نمي دانند ! برخي ديگر نيز خيلي مبالغه آميز موضع مي گيرند و فكر مي كنند كه تا به حال ، سه ، چهار مرتبه دريافت " نوبل " حق آنها بوده است!

نام گوينده : فرشته ساري

اين شاعر و نويسنده با تشريح كلي وضعيت نويسندگان زن در جامعه امروز جهان  گفت : بيش از يك دهه است كه موضوع بسياري از پايان نامه هاي دانشگاهي ، به ويژه دانشگاه هاي اروپا نويسندگان زن است ، در ايران نيز رساله ها و ترجمه هايي وجود دارد كه به اين موضوع پرداخته اند.
ساري با بيان اين كه نبايد به نوآوري ها و خلاقيت نويسندگان زن از موضع ترديد نگاه شود ، تصريح كرد : حمايت هايي كه در حال حاضر در ايران از زنان نويسنده صورت مي گيرد ، با حسن نيت همراه است ، در عين اين كه مي تواند به طور جدي تري انجام بگيرد ، ما بايد از اين تفكركه توقع داريم نويسندگان زن ، صرفا با رويكردهاي خانوادگي و قشري بنويسند ،  فاصله بگيريم و باور كنيم كه آنها نيز مانند ساير نويسندگان مي توانند درموضوعاتي مانند فلسفه ، تاريخ ، جامعه شناسي و... قلم بزنند.
پديد آورنده  مجموعه شعر " روزها و نامه ها " خاطرنشان كرد : حرف هايي كه در خارج از كشور در حمايت از نويسندگان زن ايراني گفته مي شود ، بيشتر معطوف به نگاه سياسي است.
ساري كه اولين اثر ادبي اش را در نشر چشمه منتشر كرده است ، گفت : من نوشتن را كاملا فردي شروع كردم ، يعني با هيچ نويسنده اي برخورد نداشتم و ارتباط من با دنياي ادبيات فقط از طريق خواندن كتاب امكان پذير شد.
وي با تاكيد براين كه تا قبل از انتشار اولين كتاب ، حتي يك شعر و داستان نيز در مطبوعات منتشر نكرده است ، افزود : من ، ادبيات را با نوشتن رمان شروع كردم ، اما اولين كتابي كه از من منتشر شد ، مجموعه شعر بود.
ساري در ادامه صحبت هاي خود اظهار داشت : ازآغاز دهه هفتاد ، سمت و سوي ذهن من و سير مطالعاتي كه شروع كردم ، بيشتر متوجه ادبيات داستاني بود و در اين قالب ، خود را پيدا مي كردم.
اين شاعر و نويسنده با اشاره به اين كه آبكي نويسي و بي توجهي به زبان فارسي و قواعد آن به كرات در آثار نويسندگان ديده مي شود ، يادآور شد : اين موضوع ، مي تواند براي يك تحقيق مفصل در نظر گرفته شود ، به شرطي كه محقق انگيزه اي قوي براي انجام آن در خود سراغ داشته باشد.
نويسنده " قاب هاي بي تمثال " افزود : حتي در نمونه هاي خوب نثر فارسي نيز مي توان به پاره اي از اين مشكلات دست يافت كه ذكرهر گونه مثالي در اين زمينه ، نياز به آماري دقيق دارد.
ساري گفت : انقلاب الكترونيك كه بعد از كشف ماشين بخار و توليد انبوه ، سومين انقلاب صنعتي جهان است ، بر تمام وجوه زندگي بشر امروز تاثير گذاشته است ، طبيعي است كه بر حيات رمان و داستان هم تاثيرگذار خواهد بود ... اما عصر كتاب و ادبيات را نمي توان پايان يافته تلقي كرد ، اگر چه  جذابيت هاي ديداري و شنيداري رسانه هاي غير مكتوب بر كسي پوشيده نيست ، همچنين برقراري ارتباط آسان تر با رسانه هاي تصويري و صرف وقت و انرژي كمتر در قياس با فرصت و تمركزي كه براي خواندن يك كتاب ، مورد نياز است.

اين شاعر و رمان نويس تصريح كرد : به نظر من عنصر واقعي داستان ، آن جا آغاز مي شود كه تصوير پايان مي يابد ، كاري كه كلمه مي كند ، اين است كه عرصه اي را كنكاش كرده و گسترده سازد كه اين كار از عهده  فيلم و تصوير ، ساخته نيست يا به گونه اي متفاوت با شهود حاصل از كلمه ها ، آن عرصه را نشان مي دهد.
وي در تشريح موانع جهاني شدن ادبيات ايران گفت : براي من بسيار جالب است كه غالبا مترجمان و منتقدان در يك كلام ، آثار ادبي موجود در ايران را در حد و اندازه جهاني شدن نمي دانند ! برخي ديگر نيز خيلي مبالغه آميز موضع مي گيرند و فكر مي كنند كه تا به حال ، سه ، چهار مرتبه دريافت " نوبل " حق آنها بوده است!

يكي از وجوه آدم هاي داستان هاي من ، مسئله اعتقادات آنها ست . به هنگام تصوير   آنها طبيعتا جامعه اي مسلمان را مي بينم و ضرورت پرداختن به آنها اصلي است كه در داستان نويسي مورد تاكيد و توجه است ، اگر بخواهم در يك " رمان " شخصيت جامعي را خلق كنم ، اين ضرورت حتما برايم مطرح خواهد بود

ساري افزود :  متاسفانه ناشران خارجي و خوانندگان كتاب هاي آنها فكر مي كنند كه در ايران آثار خوبي در حوزه ادبيات توليد نمي شود ، از سويي ديگر، ما در ترجمه و نشر آثاري از ايران به زبان هاي خارجي هنوز پاسخي از يك مخاطب جهاني دريافت نكرده ايم ، گاه اثر هنري و قوي بوده اما خواندن آن براي مخاطب ، راه به دشواري برده است و خواننده غير ايراني ترجيح داده است كه اگر مي خواهد اثري دشوار بخواند ، از نويسنده اي تضمين شده بخواند .
اين رمان نويس گفت : ترجمه هايي با كيفيت پايين و انتشار آن در موسسه هاي كوچك نشر در خارج و تعداد اندك مترجم از فارسي به زبان هاي ديگر را نيز نبايد در راه نيافتن ادبيات ما به عرصه هاي جهاني بي تاثير دانست.
فرشته ساري با تاكيد بر اين كه داستان و رمان بايد در برگيرنده فضاي جامعه باشد ، يادآور شد : يكي از وجوه آدم هاي داستان هاي من ، مسئله اعتقادات آنها ست . به هنگام تصوير و توصيف آداب و رسوم ، شعائر و ريزه كاري زندگي آنها طبيعتا جامعه اي مسلمان را مي بينم و ضرورت پرداختن به آنها اصلي است كه در داستان نويسي مورد تاكيد و توجه است ، اگر بخواهم در يك " رمان " شخصيت جامعي را خلق كنم ، اين ضرورت حتما برايم مطرح خواهد بود.