به گزارش خبرگزاری مهر، در نشست نقد و بررسی «مجموعه داری و هنر ایران» که عصر چهارشنبه ۶ خرداد با حضور رز عیسی گالری‌دار مقیم لندن، رکسان زند مدیر بخش خاورمیانه حراج ساتبیز در لندن و غلامرضا خلیل ارجمندی مشاور اقتصادی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد، رکسان زند با اشاره به اینکه وظیفه وی در ساتبیز این است که جریان بازار هنر ایران را دنبال کند، گفت: بازار هنر ایران در سال ۲۰۱۵ وضعیت خوبی داشت. در این سال فروش بین‌‌المللی در زمینه هنر کاهش داشت و از ۶۸/۲ به ۶۲ میلیارد دلار رسید. پس از آنجا که دنیای هنر در غرب کمی افت داشت در بازارهای محلی مانند ایران نیز می‌توانیم این افت را شاهد باشیم اما در ۲۰۱۶ وضع هنر ایران در بازار داخل و خارج بهتر هم شده است.
وی ادامه داد: بخش بزرگی از بازار هنر ایران به هنر معاصر و هنر پس از دوران جنگ اختصاص داشته است و این نشان می‌دهد ارزش بازار ایران در این قسمت است. رشد فروش آثار با ارزش بالای یک میلیون دلار بیشتر از سایر بخش‌‌ها بوده است. در میان آثار رده بالا، آثار بالای ۱۰ میلیون دلار طی ۱۰ سال رشد داشته است و در سال ۲۰۱۵ تعداد کسانی که بیش از یک میلیون دلار درآمد دارند بیشتر شده است. ایران دارای اقتصادی متنوع است، ۴۵ درصد خانوارهای ایرانی درآمد سالانه بیش از ۲۰ هزار دلار دارند و در حوزه مصرف‌کننده هستند و می‌‌توانند هدف بازار هنر نیز باشند.
مدیر بخش خاورمیانه حراج ساتبیز در لندن سپس به مرور فعالیت حراج‌ها و وضعیت اقتصاد هنر در ۱۵ سال گذشته پرداخت و گفت: در سال ۲۰۰۱ ساتبیز کلکسیون ریاض الریس را در لندن فروخت. در سال ۲۰۰۶ کریستیز نخستین حراج را در دوبی برگزار کرد و ساتبیز هم به فکر برگزاری حراج در این منطقه افتاد. تاریخ نشان داد که حراج دوبی موفق بود هرچند برگزاری حراج کاری بسیار پر هزینه است و به همین دلیل این کار اصلا ساده نبود. در سال ۲۰۰۷ هر سه مرکز ساتبیز، کریستیز و بونامز در حراجهای خود با رکوردداری ایران در فروش آثار هنری مواجه بودند. در سال ۲۰۰۸ رشد هنر ایران سرعت گرفت. با شروع بحران اقتصادی گمانه‌زنی‌ها در مورد هنر ایران به پایان رسید و تعدادی گالری و فروشنده هنر ایران در دوبی کار خود را آغاز کردند. در ۲۰۱۱ تاثیر کامل تحریم‌ها مشخص شد و بازار هنر ایران صدمه دید. در سال ۲۰۱۲ نخستین حراج هنری تهران برگزار شد و بازار داخلی هنر در ایران رو به رشد گذاشت. دوبی به ناچار تحریم‌ها را اجرا کرد و جا به جایی پول برای همه دشوار شد. در ۲۰۱۳ حراج ساتبیز در دوحه ۱۵/۲ میلیون دلار فروش داشت. در ۲۰۱۴ حراج تهران ۱/۵ میلیون دلار فروش داشت. در ۲۰۱۶ قیمت هنر ایران رو به افزایش گذاشت و آثار هنری ایرانی در داخل و خارج خواهان بسیاری پیدا کرد.
زند با اشاره به اینکه هنر ایران در میان کشورهای دیگر بسیار موفق عمل کرده است اظهار کرد: در میان آثاری که فروخته شده است فروش آثار مدرن از اهمیت بسیاری برخوردار است. اصولا در بازار هنر ایران هنر مدرن یعنی هنرمندانی که در سال‌های ۶۰ میلادی کار می‌‌کردند که اگر این هنرمندان از دنیا رفته باشند آثارشان با قیمت بیشتری نیز فروخته می‌شود. چیزی که برای بازار هنر بسیار مهم است پشتیبانی هنری است. دولت‌‌های عرب از هنرمندان خود حمایت میکنند، تولید آرشیو و داشتن درکی از تاریخ بسیار مهم است. موفقیت هنر مدرن به این دلیل است که کسانی که هنر معاصر کار میکنند جوان هستند و جایگاه آنان تثبیت نشده است در حالی که هنرمندان مدرن شناخته شده هستند و خریدار می‌تواند روی آنها سرمایه‌‌گذاری کند.
وی افزود: در دوران تحریم البته این خود هنر نبود که تحریم شد بلکه داد و ستد به مشکلاتی برخورد و تا زمانی که این تحریم‌ها به شکل کامل حذف نشود این مشکلات ادامه خواهد داشت. اما تنها صحبت از لغو تحریم‌ها نیز امیدبخش است و به ما این امید را می‌دهد که هر سال دو حراج درباره هنر ایران برگزار کرده و در سایه حراج‌ها نیز بخش مخصوص هنر ایران را داشته باشیم. لغو تحریم‌ها در قیمت‌گذاری تعادل ایجاد خواهد کرد و این برای سلامت بازار هنر بسیار مهم است.
زند درباره آینده بازار هنر ایران نیز گفت: ایران در آمار بانک تجارت جهانی رده پایینی در تجارت دارد. فقدان زیرساخت‌‌های هنری و وجود تشریفات زاید اداری مشکل‌ساز هستند. عدم لغو تحریم‌ها روی بعضی صنایع مثل فرش تاثیر منفی داشته است هرچند هنر مدرن و معاصر هرگز شامل تحریم نشده است.
نظر شما