به گزارش خبرنگار مهر، كاشان شهری قدیمی در استان اصفهان است كه با توجه به حفظ بافت سنتی خود در گذر زمان، امروزه در هر عرصه تاریخی، ملی و مذهبی حرفی برای گفتن و آیین و رسومی برای شنیدن دارد.
برخلاف بسیاری از شهرهای استان اصفهان كه در ماه مبارك رمضان شاید آداب و سنن كهن خود را حفظ نكرده باشند كاشی‌ها همچنان به رسوم قدیمی خود برای این ماه پایبند هستند به گونه‌ای كه هومبابئی به عنوان یكی از رسوم قدیمی این شهر هفته پیش در فهرست میراث ناملموس كشور ثبت شد.
برگزاری آیین «كلوخ‌اندازان» در شب نخست ماه رمضان
در این ارتباط عباس تراب‌زاده كارشناس مردم‌شناسی میراث‌فرهنگی كاشان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینكه با توجه به بافت سنتی كاشان، مردم این شهرستان بسیاری از آداب و رسوم سنتی خود را در بخش‌های مختلف حفظ كرده‌اند، اظهار داشت: یك روز مانده به ماه مبارك رمضان آیین «كلوخ‌اندازان» كه شامل مهمانی، شب نشینی و دید و بازدید از اقوام است انجام می‌شود.
وی با بیان اینكه آیین هومبابائی كه به تازگی در فهرست آثار میراث ناملموس كشور به ثبت رسیده است از دیگر آداب كاشی‌ها در این ماه است، افزود: این رسم از شب نخست ماه مبارك رمضان تا نیمه ماه برگزار می‌شود بدین شكل كه نوجوانان در هر محله در گروه‌های ۵ تا ۱۵ نفری تقسیم‌بندی شده و یك نفر به عنوان خواننده و دیگری به نام صندوق‌دار انتخاب وپس از افطار به شكل دسته‌جمعی با خواندن سوره شمس و اشعاری ویژه به درب خانه‌ها می‌روند.
کارشناس مردم شناسی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کاشان با اشاره به اینكه این رسم به ویژه در شب ۱۵ رمضان و با اشعاری متفاوت‌تر انجام می‌شود، تاكید كرد: صاحب‌خانه با این اعتقاد كه مبارك رمضان ماه انفاق است موارد نقدی و یا غیرنقدی به این گروه‌ها اهداء می‌كند كه نوجوانان پس از جمع‌آوری این پول‌ها آن را میان خود تقسیم می‌كنند.
وی با اشاره به مبدا شكل گرفتن این رسم بیان داشت: برخی اعتقاد دارند كه در شب نیمه ماه مبارك رمضان امام حسن (ع) و امام حسین (ع) به درب خانه حضرت محمد (ص) رفته وسوره شمس را قرائت و هدیه‌ای دریافت كردند كه ریشه این رسم به این اعتقاد برمی‌گردد.
نخل‌گردانی در شب ۲۱ رمضان
تراب‌زاده با اشاره به برگزاری سه شب احیاء و عزاداری برای امام علی (ع) در شهر كاشان همانند دیگر نقاط كشور تاكید كرد: همچنین آیین نخل‌گردانی در شب ۲۱ رمضان از دیگر آداب این ماه است كه به نشانه عزاداری در برخی روستاهای اطراف كاشان برگزار می‌شود.
وی با بیان اینكه برگزاری دوره قرآن به شكل خانه خانه یكی دیگر از آداب ماه مبارك رمضان است كه همچنان در برخی روستاهای این شهر برگزار می‌شود، تصریح كرد: هر فرد چند آیه از قرآن را در این محافل تلاوت می‌كند تا اینكه یك جزء تمام شود و نكته قابل توجه اینكه در پایان ختم قرآن كریم هر كس سوره توحید را قرائت می‌كند باید به جمع شام یا شیرینی دهد چراكه این سوره را مورد بركت و روزی می‌دانند.
مسئول ثبت پرونده‌های میراث معنوی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان گفت: مشهور است شب ۲۷ ماه مبارك رمضان ابن ملجم به قتل رسیده است و بر این اساس كاشی‌ها در این شب جشن مفصل و حنابندان داشته‌اند و غذاهای خاص مانند كله‌پاچه تناول می‌كردند.
وی با بیان اینكه دوخت لباس بیست و در مابین دو نماز ظهر و عصر ۲۷ ماه رمضان و بردن آن به درب خانه هفت سید به منظور تبرك و دوخت كیسه مراد برای تبرك اموال از دیگر آداب كاشی‌ها در ماه رمضان بوده است، اضافه كرد: همچنین به نیت سفیدبخت شدن عروس در شب ۲۷ ماه رمضان زنان تازه عروس را به مسجد مىبردند و خانواده عروس پس از خواندن نماز مغرب و عشا، مقدارى شیرینى و تنقلات بین نمازگزاران تقسیم مى كردند.
رسم مردم كاشان در افطار با غذاهای سبك
تراب‌زاده با بیان اینكه به طور كلی در روزهای ماه مبارك رمضان به عنوان ماه بركت و انفاق، آش نذری و غذای نذری و حلوا در كاشان خیرات می‌شود، اظهار داشت: اغلب مردم روزه خود را با نان و پنیر و غذاهای سبك باز می‌كنند و غذاهای پختنی را بیشتر به سحر موكول می‌كنند كه این نوع افطار برای حفظ سلامتی بدن از نظر علمی نیز به اثبات رسیده است.
وی اضافه كرد: همچنین نذر نان در شب میلاد امام حسن (ع) از دیگر رسوم كاشی‌ها است كه مانند دیگر نقاط استان با دادن هزینه به نانوا، نان رایگان در این روز میان مردم توزیع می‌شود.
نظر شما