آيت الله دكتر سيد مصطفي محقق داماد رئيس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم، در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اين پرسش كه تصور مي كنيد هم اكنون كدام گرايش فلسفي بيشتر ترويج مي شود يعني گرايش به سوي صدرا است يا ابن سينا، گفت : در حال حاضر اساتيد در قم حكمت متعاليه تدريس مي كنند و فلسفه شيخ (ابن سينا) كمتر تدريس مي شود. علت اين امر هم گرايش عمومي به عرفان است. حكمت ملاصدرا آميخته به عرفان است يعني حكمت ذوقي است و افراد روحاً بيشتر متمايل به اين امر هستند. لذا تحصيل فلسفه سينوي بسيار رايج شده است.
وي با اشاره به اينكه عشق و علاقه به دانستن فلسفه غرب در حوزه بسيار زيادتر از قديم است، يادآور شد: به موازات اين رشد، توجه به حقوق غرب افزايش يافته است. ولي با كمال تأسف اين نگراني وجود دارد كه گرايشها واشتياقات اخير، كم توجهي به دانش اسلامي را موجب شود .
دكتر محقق داماد تاكيد كرد: من معتقدم آنچه از يك طلبه انتظار اوليه است آگاهي و تخصص كافي در دانش اسلامي است و خداي ناكرده كسي ادعا كند كه من يك دانشمند اسلام شناسم ولي از قرآن آگاهي نداشته باشد و يا از تاريخ اسلام و فقه و اصول و فلسفه و عرفان و بالاخره ادبيات اسلامي چيزي نداند اما هر چه دلت مي خواهد از كريپكي، ويتكنشتايين و غيره براي شما بگويد اين خجالت آور است.
وي افزود: نكته دوم اينكه اين اشتياقي كه در طلاب جوان براي فلسفه جديد ايجاد شده با نبودن استاد مواجه است. در ايران امروز افرادي كه به فلسفه غرب آشنايي كامل داشته باشند چندان زياد نيستند. هر چند عده اي تاريخ فلسفه غرب را خوانده اند ولي فيلسوف غير از كسي است كه تاريخ فلسفه خوانده باشد.
عضو فرهنگستان علوم در پاسخ به اين پرسش كه بحث احياء سنت فلسفه اسلامي در چند سال اخير بسيار گسترش يافته، با توجه به اين نكته تا چه اندازه افرادي كه در بحث فلسفه اسلامي پنهان بودند را مي بايست طرح و بررسي كرد، گفت : جامعه اسلامي اگر پشتوانه فلسفي نداشته باشد موفق نخواهد شد كه به اهدافش برسد. اگر كسي بپرسد كه خدمات حكماي اسلامي به دنيا و اسلام چه بوده است خواهم گفت جوامعي كه به فكر فلسفي و تعقل اهميت مي دهند را با جوامعي كه به اين گوهره اهميتي نمي دهند مقايسه كنيد قطعاً به ثمره پشتوانه فلسفي پي خواهيد برد.
وي افزود: اگر حكماي ما مانند ابن سينا و خواجه نصير و ميرداماد و ملاصدرا نبودند ايران اكنون اسلام طالباني داشت. حركت اين فلاسفه تشيع را به سوي فقه و اصول عقلاني سوق داده است. ما هرقدر درباره حكمايي كه فيلسوف و افتخار جهان تشيع هستند كار كنيم حكمت اسلامي را احياء كرده و خدمت به دين داري همراه با تعقل كرده ايم.
نظر شما