بازار تئاتر ايران آشفته است

به گزارش خبرنگار مهر، ايرج راد در نشست آسيب شناسي تئاتر كه روز گذشته (شنبه 28 مرداد) به همت مركز پژوهش و انتشارات اداره كل هنرهاي نمايشي در تالار چهارسو برگزار شد، در اين باره گفت: "در سال هاي پاياني دهه 30 با شكل گرفتن گروههاي مختلف تئاتري از جمله عباس جوانمرد، علي نصيريان، داود رشيدي، ديلمقاني و ... جرياني در تئاتر كشور شكل گرفت. تئاترهايي كه روي صحنه مي رفتند ارزش هاي ويژه اي داشتند و به خوبي با تماشاگران ارتباط برقرار مي كردند."

وي ادامه داد: "هر كدام از سالن هاي تئاتر مدير داشتند و با گروه قرارداد مي بستند و نمايشنامه هايي را انتخاب مي كردند كه حرفي براي گفتن داشته باشند. اگر اين نمايشنامه ها بي ارزش بودند، تماشاگران به ديدن آن نمي رفتند. تمام سالن هاي تئاتر از جمله سنگلج و سالن هاي لاله زار پر از تماشاگر بودند و حتي به يادم نمي آيد يك شب يكي از صندلي هاي تالار سنگلج خالي بماند. بليت هاي اين سالن از يك هفته قبل رزرو مي شد."

راد با يادآوري اينكه تداوم اجراي نمايش هاي حرفه اي باعث شد هنرمندان ارزنده اي به وجود آيند، گفت: "در آن زمان بر اثر تداومي كه در كار گروههاي تئاتري وجود داشت، اجراهاي حرفه اي شكل گرفت. در همان دوران بود كه كارگاه نمايش نيز شكل گرفت و بعضي گروهها مانند گروه اسماعيل خلج كارهاي باارزشي ارائه دادند. حتي نمايش هايي در ارتباط با مدرنيته نيز در آن زمان روي صحنه رفت."

مدير عامل خانه تئاتر با اشاره به چگونگي شكل گيري تئاتر شهر افزود: "كلنگ احداث تئاتر شهر را مرحوم دكتر نامدار براي اجراي اركستر موسيقي مجلسي تلويزيون به زمين زد و به تدريج با اجراي نمايش هاي آربي آوانسيان و بيژن مفيد به عنوان مركزي براي اجراي نمايش شكل گرفت. حتي سالن چهارسو را آربي اوانسيان ساخت. در همان دوران بود كه كانون پرورش فكري كودك و نوجوان و واحد نمايش تلويزيون شكل گرفت."

وي ادامه داد: "از آن زمان به بعد بود كه به تدريج تئاترهاي لاله زار به سمت آتراكسيون، رقص و آواز و نمايش هاي تخت حوضي رفتند. با اين حال همان سالن ها هم بعضي وقت ها پنج سانس اجرا داشتند و تماشاگر مخصوص به خود را جذب مي كردند."

راد با يادآوري تئاترهاي پس از انقلاب و مديدريت علي منتظري خاطرنشان كرد: "مدتي پس از انقلاب تمامي گروههاي تئاتري به راحتي نمايش هاي خود را روي صحنه مي بردند و فعاليت زيادي داشتند. در زمان مديريت دكتر علي منتظري بر مركز هنرهاي نمايشي چند عامل بود كه باعث شد ايشان مديريت موفقي در تئاتر داشته باشد و به عنوان يكي از بهترين مديران تئاتر در ياد هنرمندان باقي بماند."

وي اعتمادسازي در خانواده تئاتر، انجام به موقع تعهدات مالي، ايجاد ارتباط دائمي ميان مديران و دست اندركاران، جلوگيري از اعمال سليقه هاي شخصي و سانسورهاي عجيب و غريب، برخورداري از جايگاه دولتي و اعتماد مسئولان به منتظري را از عوامل موفقيت او در مركز هنرهاي نمايشي دانست و افزود: "ايشان با هوشمندي و زيركي به صحبت هاي هنرمندان گوش مي داد و از طريق مجلس شوراي اسلامي و جهاد دانشگاهي براي فراهم كردن بودجه تئاتر تلاش مي كرد. اعتماد مسئولان به او باعث قدرت تئاتر در آن دوره شد."

راد با بيان اينكه در حال حاضر بازار تئاتر ايران آشفته است، تاكيد كرد: "تئاتر ما اثرگذار نيست و حرفي براي گفتن ندارد. در حال حاضر هيچ تفكيكي ميان تئاتر حرفه اي، آماتور، تجربي و دانشگاهي وجود ندارد. حتي براي سالن ها هم تعريفي صورت نگرفته و چون استمراري در كار گروههاي تئاتري وجود ندارد، حركت هاي مستمر و اساسي در تئاتر صورت نمي گيرد. بايد براي هر يك از سالن ها مديري انتخاب شود و بين سالن هاي حرفه اي و آماتور تفكيكي صورت بگيرد. مدير هر سالن مي تواند گروه حرفه اي را انتخاب كند."

وي افزود: "سازمان فرهنگي هنري شهرداري بايد متولي گروههاي آماتوري باشد و سالن هاي فرهنگسراها را در اختيار اين گروهها بگذارد. تنها در اين صورت است كه بين گروههاي حرفه اي و ديگران رقابت به وجود مي آيد. در بلندمدت نيز بايد سازمان تئاتر كشور به وجود آيد كه مديريت آن تعريف شده باشد و از بسياري از موازي كاري ها در تئاتر جلوگيري شود. براي آموزش درست تئاتر در تهران و شهرستان ها برنامه ريزي شود. اگر سرمايه گذاري صحيح و اصولي انجام شود نمايش هايي روي صحنه مي روند كه هم ارزش هاي محتوايي و هم هنري داشته باشند."

وي با انتقاد از برگزاري جشنواره هاي بي هدف گفت: "در حال حاضر بيشتر در حال برگزاري جشنواره هستيم. در حالي كه بايد در جشنواره ها نمايش هاي برتر روي صحنه بروند. جشنواره تئائر براي مردم نيست بلكه مكاني براي گفتگو و داد و ستد يافته هاي جديد هنري ميان حرفه اي هاي آن رشته است."