مسجد سلطان احمد شاهكار معماري اسلامي در شهر هزار مسجد

به گزارش خبرگزاري مهر، اين مسجد  كه به زبان تركي به مسجد سلطان احمد شهرت دارد و در زبان انگليسي با نام مسجد آبي از آن ياد مي شود در استانبول، بزرگترين شهر تركيه، واقع شده كه طي سالهاي 1435 تا 1923 پايتخت امپراطوري عثماني بوده است.

اين مسجد بين سالهاي 1609 و 1616 به فرمان سلطان احمد اول ساخته شده كه به احترام وي نيز نامگذاري شد. پس از درگذشت سلطان احمد وي را در محوطه اين مسجد به خاك سپردند.

مسجد سلطان احمد در بخش قديمي استانبول واقع شده است، منطقه اي كه پيش از سال 1453 مركز قسطنطنيه و پايتخت امپراطوري بيزانس بود. اين مسجد درست مقابل مسجد ايا صوفيه (كليساي سابق حكمت مقدس مسيحيان) قرار دارد و مطابق خواسته  سازندگان آن، گنبد و مناره هاي مسجد آبي خط افق بخش قديمي شهر استانبول را تحت تسلط خود درآورده است.

اين مسجد به عمد رو به روي كليساي حكمت مقدس (مسجد ايا صوفيه كنوني) ساخته شد تا نشان دهند كه عثماني و معماري اسلامي مي تواند با هر آنچه كه اسلاف مسيحي ساخته اند رقابت كند.

البته سازندگان مسجد سلطان احمد از نظر اندازه نتوانستند آن را از كليساي حكمت مقدس بزرگتر بسازند كه اين امر موجبات خشم سلطان احمد را فراهم كرد. اين دو بناي ديني چشم انداز منحصر به فرد تاريخي و معماري را در شهر استانبول، تركيه ايجاد كرده اند.

اين مسجد به علت نقاشي هاي داخلي آن كه اكثريت آن را رنگ آبي تشكيل داده در غرب به مسجد آبي شهرت يافته است. اگرچه اين نقاشي ها و تزئينات آبي رنگ آن از تزئيتات اوليه آن محسوب نمي شد، از اين رو از داخل مسجد خارج شد و امروزه محوطه داخلي آن چندان هم تداعي كننده رنگ آبي نيست.

به معمار اين مسجد،  محمد آقا دستور داده شده بود كه به هيچ وجه نگران هزينه هاي ساخت زيباترين و باشكوه ترين مسجد مسلمانان در تمام جهان نبوده و تمام تلاش را براي زيباتر ساختن آن صورت دهد. زير بناي اين مسجد مكعبي شكل 53 در 51 متر محاسبه شده و مانند تمام مساجد جهان به نوعي طراحي شده است كه هنگامي كه مسلمانان براي اقامه نماز مي ايستند رو به سمت مكه قرار گيرد، به نحوي كه محراب مسجد مقابل آنها قرار دارد.

قسمت بالايي ساختمان مكعبي شكل مسجد سلطان احمد گنبدها و نيمه گنبدهايي قرار دارد كه گنبد مركزي آن بالاتر از ديگر گنبدها قرار گرفته و داراي 33 متر قطر و 43 متر ارتفاع است. تصوير كلي اين مسجد، يكي از كامل ترين تصويرهاي بصري محسوب مي شود كه چشم بيننده را تا نقطه اوج گنبد هدايت مي كند.

مسجد سلطان احمد تنها مسجد تركيه است كه داراي 6 مناره است ، هنگامي كه مشخص شد سلطان احمد قصد دارد براي اين مسجد 6 مناره بسازد به شدت مورد انتقاد قرار گرفت، چرا كه اين تعداد مناره به طور دقيق تعداد مناره هاي مسجدي است كه در مكه واقع شده (مسجدالحرام)؛ اما سلطان احمد اين مشكل را به واسطه اهداء مبلغي به منظور ساخت هفتمين مناره براي مسجد الحرام در مكه حل كرد.

ديوارهاي زيرين مسجد سلطان احمد با بيش از 20 هزار كاشي سراميك كه در شهر باستاني نيسا ( در شمال غربي آسياي صغير) مفروش شده و در قسمتهاي فوقاني آن از نقاشي استفاده شده است.

بيش از 200 شيشه منقوش با طراحي هاي پيچيده در بخشهاي بالايي مسجد مورد استفاده قرار گرفته كه ورود نور طبيعي به محوطه داخلي را تسهيل كند و امروزه با كمك چلچراغ ها اين نور دو چندان مي شود.

از ديگر تزئينات داخلي مسجد مي توان به آيات قرآن اشاره كرد كه بسياري از آنها توسط سيد قاسم قباري نوشته شده كه به عنوان بزرگترين خطاط و خوشنويس زمان خود محسوب مي شد.

كفپوش مسجد نيز با قالي پوشانده شده كه توسط مؤمنان به مسجد اهدا مي شود و به طور مرتب پس از فرسوده شدن تعويض مي شوند. مهمترين عامل داخلي اين مسجد محراب آن است كه از سنگ مرمر تراشيده و حكاكي شده شده است . در سمت راست محراب نيز منبر قرار دارد.

طراحي اين مسجد به نوعي بوده كه هنگام حضور جمعيت بسيار مسلمانان همه آنها مي توانند امام جماعت را ديده و صداي وي را بشنوند.

هر كدام از اين مناره ها داراي سه بالكن است و حتي تا همين اواخر مؤذن مسجد پنج بار در روز براي اعلام وقت نماز از پلكان مارپيچي و باريك آن بالا مي رفت، اما امروزه از بلندگوهاي مخصوصي استفاده مي شود كه صداي اذان در سراسر بخش قديمي شهر استانبول به گوش مي رسد.

هنگام غروب آفتاب مسجد سلطان احمد به واسطه نورافكنهاي رنگين منور و درخشان به نظر مي رسد.