به گزارش خبرگزاری مهر، ارسطو حدود ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌زیست و سه اثر مهم در زمینه اخلاق دارد که عبارت‌اند از: اخلاق نیکوماخوس یا اتیکا نیکوماخیا (EN)، اخلاق ادوموس یا اتیکا ادوموس (EE) و اخلاق کبیر یا مگنا مورالیا (MM). اولین نسخه‌ای که از اخلاق نیکوماخوس در دسترس است نسخه‌ای است که آندرونیکوس، با حدود ۳۰۰ سال فاصله از ارسطو، گردآوری کرده است. یعنی تا ۳۰۰ سال چیزی به نام اخلاق نیکوماخوسدر میان نبود. یادداشت‌ها و نوشته‌های پراکندهٔ ارسطو بود که یک قرن قبل از میلاد آندرونیکوس آنها را جمع کرد. این نسخه نیز مدت‌ها در کتاب‌خانه‌های بیزانسی نگهداری می‌شد تا اینکه به آن اقبال شد و ترجمه‌ها و ویراست‌های جدیدی از آن صورت گرفت.
از بین آثار ارسطو، در باب اصالت اخلاق نیکوماخوس، اجماع بیشتری وجود دارد. محققانی همچون یگر در تحقیقات خود به این مسئله پرداخته‌اند و نشان داده‌اند که چه بخش‌هایی از متن کم شده یا بر آن افزوده شده است. اما تقریباً همه قبول دارند که مطالب این کتاب و چارچوب آن از ارسطو است. پس معتبرترین اثر از ارسطو در اخلاق همین است؛ چراکه حتی قبل از آندرونیکوس کسانی گزارش‌هایی از این کتاب داده‌اند و یادداشت‌هایی از آن در دسترس بوده است. لذا احتمال دست‌کاری و دخالت در متن آن را نمی‌دهند، حال آنکه در باب دو اثر دیگر ارسطو تردیدهای فراوانی وجود دارد؛ به‌ویژه اخلاق کبیر که اساساً فقط صفحاتی از آن باقی مانده است.
همچنان از کتاب اخلاق نیکوماخوس ترجمه‌های جدیدی صورت می‌گیرد و در هر ترجمه نکاتی را لحاظ می‌کنند که معتقدند در ترجمه قبلی لحاظ نشده است. در این سلسله جلسات ترجمه ترنس اروین (Terence Irwin) را برگزیده‌ایم. از آنجا که در خصوص تک‌تک جمله‌های ارسطو بحث و تفسیرهای مختلفی شده است، خوانش این متن و تأمل درباره آن اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. یکی از بهترین ترجمه‌های این اثر به زبان فارسی از آقای محمدحسن لطفی است.
مفهوم محوری اخلاق ارسطو، «سعادت» است. سیرِ او در اخلاق به سوی غایتی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آنکه برای چیز دیگری خواسته شود. به تعبیر دیگر، ارسطو در پی خیرِ برین بود. وی انسان سعادت‌مند را انسان فضیلت‌مند می‌داند. تحلیل ارسطو از فضیلت، تأثیری چنان درازآهنگ داشته که در عصر حاضر، با بازسازی نظریه او، اخلاقی پدید آمده که به اخلاق مبتنی بر فضیلت (virtue ethics) موسوم است.
برای دریافت فایل این جلسه اینجا کلیک کنید.
نظر شما