«مستاجر» در پاریس هم به صحنه می‌رود/ سرنوشت خفقان‌آور انسان معاصر

ستاره امینیان نویسنده و کارگردان نمایش «مستاجر» درباره روی صحنه بردن این اثر و اقتباسی که از دو رمان «مستاجر» و «یادداشت های زیرزمینی» کرده است به خبرنگار مهر گفت: نمایش «مستاجر» از ۲۱ تیرماه اجرای عمومی خود را در تالار حافظ آغاز کرده است. زمانی که من در پاریس مشغول تحصیل بودم رمان «مستاجر» رولان توپور را خواندم و چون به آن علاقمند شدم و به دلیل نزدیکی مضمون و فضای این رمان با «یادداشت ها زیرزمینی» داستایوفسکی تصمیم گرفتم ترکیبی از این دو رمان را تبدیل به نمایشنامه کنم.

وی ادامه داد: این نمایشنامه ابتدا به زبان فرانسه و بعد به زبان فارسی نوشته شد. رمان داستایوفسکی کتابی است که از خفقان و عرصه تنگ انسان معاصر صحبت می کند و اینکه چه مسائلی باعث می شود انسان تبدیل به موجودی زیرزمینی شود و تصمیم بگیرد در جایی مثل زیرزمین سنگرش را حفظ کند. در عین حال ترلکوفسکی شخصیت اصلی رمان «مستاجر» هم از زیر سوال رفتن اراده و آزادی سخن می گوید. در این رمان وضعیت موجود، سرنوشت قهرمان داستان را می سازد و اراده او را در دست می گیرد. در واقع تنگناهایی که داستایوفسکی از آن حرف می زند در رمان توپور هم مطرح می شود و نقدهای زیادی هم در فرانسه درباره شباهت های این دو اثر منتشر شده است.

امینیان درباره داستان نمایش توضیح داد: در این نمایش فردی به نام ترلکوفسکی وارد آپارتمانی می‌شود که مستأجر قبلی آن، زنی به نام سیمون شول، خود را از پنجره خانه به بیرون پرت کرده است. ترلوفسکی کم کم تحت تاثیر فشارهایی که از طرف اطرافیان و همسایه ها به او وارد می شود مرز زندگی خودش را با مستاجر قبلی گم می کند تا جایی که برای خودش یک انسان هذیانی در نظر می گیرد که در واقع همزاد خودش است و در نهایت سرنوشتی شبیه به مستاجر قبلی در انتظارش است.

این کارگردان تئاتر درباره فضاسازی نمایش بیان کرد: بخشی از فضاسازی نمایش واقع‌گرایانه است اما دکور خانه ترلکوفسکی از جنس فلز است چون این آهن سخت، سردی فضای اثر را بیشتر نمایان می سازد و سختی را که به دنبالش بودیم به ما می دهد. همچنین به جای پله نیز از دو رمپ و سطح شیبدار استفاده کرده ایم که این دو سطح در جایی به هم می رسند و فضای ابزوردی را از لحاظ بصری شکل می دهند.

وی درباره اجرای این نمایش در کشور فرانسه گفت: در حال حاضر این نمایش به زبان فارسی و بالانویس فرانسه اجرا می شود و از آنجا که این نمایش را با همکاری کمپانی فرانسوی «رفورمانس» اجرا می کنم حتما آن را در فرانسه هم به صحنه خواهم برد اما در آنجا «مستاجر» به زبان فرانسه و با بالانویس فارسی اجرا خواهد شد.

وی در پایان درباره تغییر بازیگران در اجرای فرانسه یادآور شد: در اجرای فرانسه بازیگران تغییری نخواهند کرد و مشکل زبان هم نخواهیم داشت. چون یکی از بازیگران به دعوت یک کمپانی فرانسوی به ایران آمده و بقیه بازیگران هم می توانند تا زمان اجرا در پاریس خودشان را آماده کنند. رحیم نوروزی هم که از قبل مشغول فراگیری زبان فرانسه بوده است بنابراین مشکلی از این بابت نخواهیم داشت.

ستاره امینیان نمایش «مستأجر» را در مقام طراح، نویسنده و کارگردان و با همکاری کمپانی فرانسوی «رفورمانس» از ۲۱ تیرماه در تالار حافظ به صحنه برده است.

مرتضی اسماعیل‌کاشی، افشین غفاریان، سارا علیا، منا شریفی، سمیرا طلوعی، برنا اعتمادی، سعید اویسی و رحیم نوروزی در این نمایش ایفای نقش می‌کنند. نمایش «مستأجر» تا ۱۸ مردادماه هر روز غیر از شنبه‌ها ساعت ۲۱ در تالار حافظ اجرا خواهد داشت.