به گزارش خبرنگار مهر، در دو دهه اخیر و به طور سنتی شهرداری شاهرود با در اختیار گرفتن زمینی به وسعت چهار هزار متر مربع در منطقه ورودی شهر شاهرود از سمت میامی و حوالی پاسگاه نیروی انتظامی شهید نوری، زباله هایی که توسط پیمانکار بخش خصوصی جمع آوری شده را دفن می کند و برای این منظور کانکس هایی را در راستای نظارت بر نحوه دفن این زباله ها در منطقه احداث کرده است.
نکته حائز اهمیت اما این است که این کانکس ها همیشه خالی از ناظران امر بوده و زباله ها بدون تفکیک از یکدیگر دفن می شوند که این موضوع می تواند ضررهای محیط زیستی فراوانی را بر شهرستان شاهرود تحمیل کند.
یکی از مباحثی که در این میان مطرح می شود، مقوله زباله های پلاستیکی است چرا که این محصول غیرقابل تجزیه به طور متوسط ۵۰۰ سال در محیط باقی می ماند، همچنین این کیسه ها به علت سبکی به راحتی به همراه باد همه جا پخش می شوند و بیشتر آنها سر از دریا و مناطق طبیعی و حفاظت شده در آورده و موجبات آلودگی دریا و خاک و در نهایت محیط زیست را فراهم خواهند کرد و چنانچه این مواد سوزانده شوند باعث تولید اسید کلریدریک، گاز سمی دی اکسین و در نهایت باعث آلودگی هوا خواهند شد.
در شاهرود اما تفکیک از مبدا و یا حتی تفکیک در مقصد صورت نمی گیرد و مشاهدات نشان می دهد تمام زباله های جمع آوری شده به صورت مخلوط دفن می شوند از سویی مسئولان می بایست روش دفع زباله های شهری را تغییر دهند و از سوی دیگر اگر فکری برای فرهنگ سازی عمومی در این زمینه صورت نگیرد و رفتار ناپسند ریختن زباله در طبیعت با سرعتی که آنچنان در حال پیشروی است فزونی یابد می توان گفت اگر فرض کنیم که به طور متوسط سن افراد در زمان بچه دار شدن ۳۰ سال باشد به عبارت دیگر زمان لازم برای تغییر نسل را ۳۰ سال در نظر بگِریم، با رها کردن یک قوطی پلاستیکی در طبیعت میراثی برای هفت نسل به جا گذاشته ایم که غیر قابل جبران است.
برای بررسی بیشتر این مقوله با صمد جلالی رئیس اداره حفاظت از محیط زیست شاهرود به گفتگو نشسته ایم.
*برای شروع بگوئید آیا روش دفن زباله های شهری در شاهرود مورد تائید است؟
به طور کلی خیر؛ اما ابتدا باید گفت محل دفن زباله کیلومتر ۱۰جاده شاهرود-مشهد پشت پاسگاه شهید نوری است که به مدت دو دهه دفن زباله در این محل صورت می گیرد که به صورت تراشه هایی به طول ۱۰۰متر و عرض ۳۰-۴۰ متر دراین محل احداث شده که زباله در آن تخلیه و مراحل دفن انجام می شود شهرداری تعداد هفت کانکس بازیافت برای تفکیک زباله از مبدا در سطح شهر احداث کرد که متاسفانه در حال حاضر تعطیل است.
از شهرداری خواهان این امر هستیم که این کانکس ها مجددا راه اندازی و بیشتر شناسانده شود و اگر این بستر مهیا نباشد محیط زیست شاهرود به لحاظ تفکیک زباله به مخاطره خواهد افتاد و متاسفانه در مرکز دفن زباله ملقمه ای از زباله از قبیل کارتون، شیشه و پلاستیک را داریم که نوعی سرمایه محسوب شده که می تواند درآمد زا باشد ولی متاسفانه شاهد آن هستیم که به راحتی دفن می شود.
*قانون در این باره چه می گوید؟
طبق قانون از سال ۹۲ باید همه شهرهای ایران و شهرستان ها تفکیک زباله را از مبدا شروع کنند که طی آن با مکاتباتی که با شهرداری داشتیم اعلام کردیم تفکیک زباله باید از مبدا آغاز شود لذا روش دفن زباله به طور ۱۰۰درصد علمی و عملی نبوده و مورد تایید محیط زیست نیست چرا که در کنار این پروسه خونابه کشتارگاه هم دفن می شود و شرایط تایید را ندارد ولی به طور کلی این مسئله دفن زباله به علت مسافت زیادی که با حوزه شهری و روستایی در اطراف شاهرود دارد مسئله بغرنجی محسوب نمی شود.
پیشنهاد راهکاری این امر آن است که نهاد شهرداری مدیریت پسماند شامل همه مراحل جمع آوری، پردازش و بازیافت را از مبدا آغاز کند و اگر این امر صورت گیرد در محل دفن کار جدا سازی این زباله ها به مراتب راحت تر و ارزان تر خواهد بود و ضمن اینکه در این راستا باید به سمت انرژی های نو گامی به جلو برداریم که این زباله ها به صورت انرژی و سرمایه نهفته ای است که می تواند به راحتی تبدیل به برق و مشتقاتی از این قبیل شود.
*امروزه به طور کلی نگرانی شما در این باره چیست؟
آنچه که ما در بخش مدیریت زباله به عنوان چالش مطرح می کنیم مرکز دفن آن است که بعضا دیده شده زباله های خانگی و بیمارستانی به صورت مخلوط دفن می شود که در این رابطه با شهرداری مذاکره و صحبت کردیم و کارگروه پسماند را تشکیل داده ایم تا این بخش از زباله به صورت کاملا مجزا دفن شود.
همچنین یکی از دغدغه های محیط زیست در ورودی و خروجی شهر است که چهره استقبال و بدرقه از مردم و هموطنان شایسته نیست لذا برای حل و فصل موضوع از اداره راه، شهرداری، منابع طبیعی و نماینده سمن ها در این امر یاری گرفته ایم و پیشنهاد ما برای برون رفت از مشکل آن است که شهرداری پیمانکارانی را با شناسنامه مشخص معرفی کند و همه عملیات اجرایی از دفن و تخلیه از طریق این پیمانکاران صورت گیرد اما متاسفانه عملکرد شهرداری به لحاظ جمع آوری نخاله مورد تایید اداره محیط زیست نیست.
*راه حل رفع این معضل چیست؟
ابتدا باید گفت شهرداری موظف است با اکیپ های فعال به خصوص در اطراف منازل مسکونی در حاشیه شهرک های تازه تاسیس اقدام به پاکسازی این مناطق کند به طور مثال در شهرک کوثر تا شعاع ۲۰۰ متری در منطقه شکار ممنوع تپال این نخاله ها به عنوان عامل تهدید کننده حیات وحش و زمین همچنان خود داری می کند و به صورت موردی نیز مشاهده شده که مردم نخاله های خود هر جایی که می توانند انباشته می کنند که باید همه دستگاه های دولتی در این امر همت کرده و برای برطرف کردن این موضوع اقدام کنند.
از سوی دیگر درباره زباله های شهری باید گفت، همه دستگاه های اجرایی از جمله محیط زیست، شهرداری، دهیاری، منابع طبیعی، اداره آب و نهادهای مختلف با آن مواجه هستند به طور کلی زباله ها صورت مایع، جامد و یا به صورت گاز هستند و پسماند آنها نیز به دسته های مختلفی از جمله عادی یا کشاورزی، صنعتی و پزشکی تقسیم می شود.
مدیریت پسماند عادی در داخل شهرها و حریم شهرها و نخاله های ساختمانی برعهده شهرداری قرار دارد مدیریت زباله در حریم خارج از شهر و روستاها به عهده دهیاری ها و بخشداران است اما مدیریت پسماند پزشکی برعهده دانشگاه علوم پزشکی قرار دارد که باید برای آن کارگروه مجزایی به دبیری دانشگاه علوم پزشکی تشکیل شود.
متولی همه پسماندها بر استناد ماده ۲۳ قانون به عهده سازمان محیط زیست است، در سطح شهر اغلب با صحنه های زباله های رها شده مواجه هستیم ولی به طور کل مشکل در حوزه شهری بحرانی نیست و می توان گفت که در جمع آوری با نظر اداره محیط زیست به نسبت مناسب بوده است.
*آیا این امر تنها مختص به شهر شاهرود است؟
در محیط های طبیعت ما متاسفانه این روزها شاهد دیدن حجم عظیمی از زباله در منطقه گردشگری چشمه هفت رنگ به میزان ۳۰-۴۰مترمربع هستیم و این حجم زباله مربوط به منطقه مجن نیست چراکه مرکز دپوی زباله در کارگاه شن و ماسه شهرداری مجن و با روش مناسب صورت می گیرد شاید برخی از پیمانکاران معدن و یا گردشگران به این امر مبادرت می ورزند که در وعده ای نزدیک یگان حفاظت محیط زیست از محل بازدید و نسبت به رفع آن اقدام خواهد کرد.
در خصوص آلودگی های زیست محیطی در زیستگاه ها می توان به این امر اشاره کرد که زباله ها همیشه عامل تهدید کننده حیات وحش و به طبع آن به مخاطره افتادن حیات نوع بشر همیشه جز دغدغه های اداره محیط زیست است چرا که واحدهای صنعتی با وارد کردن پسماندهای کارخانه ها به آبهای سطحی و سفره های زیرزمینی سبب خشک شدن درختان و آلوده کردن منابع خاک می شود و از سوی دیگر گهگاه با صحنه های دلخراشی نظیر تلف شدن گونه های جانوری توسط موادی مانند پلاستیک مواجه می شویم و می توان گفت زباله ها آلودگی زیستگاه شهر و حتی در سطح کلان تر زیستگاه های این کره خاکی را دچار مخاطره می کند.
متاسفانه در منطقه پشت بسطام و روستاهای اطراف آن مشکل دفن زباله را به طور چشمگیر داریم که وظیفه رفع رجوع آن به عهده دهیاری ها است که باید با شیوه های نوین این پسماندها را در روستاها مدیریت کنند.
*و در جنگل ابر؟
درباره مشکلات زباله های جنگل ابر در خارج از شهرها به عهده دهیاری ها و بخشداری ها و بخش بسطام است و جنگل ابر نیز از این امر مستنثنی نیست و فرهنگ سازی در این بخش در حوزه منطقه گردشکری ابر به درستی انجام نگرفته است.
بیش از هر زمان دیگه ای نیازمند پای کار آمدن همه دستگاه های اجرایی برای رفع و رجوع مشکل هستیم و جنگل ابر متاسفانه هنوز جز منطقه حفاظت شده برای نگهداری و حفاظت ازاین طبیعت دست نیافتنی محسوب نمی شود و به دلیل اینکه این بهشت رویایی هنوز جز مناطق چهارگانه به شمار نمیاد.
اداره محیط زیست در زمینه فرهنگ سازی و نصب تابلو هشدار دهنده نمی تواند اقدامی عاجل به عمل اورد و تحویل اداره محیط زیست هنوز نشده است و به محض اینکه این امر محقق شود این دستگاه اجرایی نسبت به حفاظت کامل و دقیق آن اقدام مناسبی به عمل خواهد آورد.
*درباره بازیافت نیز توضیح دهید.
به طور کلی در شاهرود مرکز بازیافت نداریم و تنها در قالب واحدهای صنعتی کوچک نظیر کارتن سازی و پلاستیک سازی که این اقلام را توسط ظایعاتی ها جمع آوری، میکس و خرد می کنند و دوباره در چرخه تولید در اختیار مصرف کنندکان قرار می گیرد انجام می شود.
در حال حاضر شکل قالب بازیافت به صورت جمع آوری موادی نظیر پلاستیک، کاغذ، کارتن و فلز است و شهرداری به دنبال این امر هست تا شرکتی را با همکاری مرکز بازیافت کشور در شاهرود احداث کند که متاسفانه مجوز زمین هنوز به متولی آن داده نشده و مراحل اجرایی آن را طی می کند.
امیدواریم با راه اندازی این کارخانه ظرفیت ارزشمندی در راستای حفاظت از محیط زیست به چرخه طبیعت افزوده شود چرا که با افتتاح آن بخش عظیمی از مشکلات دفن رفع شده و به صنعت انرژی پاک که دوستدار طبیعت است یک گام نزدیک تر می شویم.
*درباره پلاستیک های ورودی شهر از سوی مشهد مقدس و در حد فاصل فرودگاه شاهرود سخنان زیادی گفته می شود نظر شما چیست؟
درباره پلاستیک هایی که در حاشیه ورودی شهر در اطراف فرودگاه و مجتمع ثامن تا کیلومترها چشم را آزار می دهد می توان گفت بیش از چندین سال است که با همکاری سمن ها، هلال احمر و اداره محیط زیست اقدام به پاکسازی در این منطقه کردیم و آخرین پاکسازی منطقه که با کمک هیئت های ورزشی و اداره محیط زیست انجام شد مربوط به تیرماه سال جاری است.
امروزه در دنیایی به سر می بریم که اقدامات این چنینی دیگر پاسخگو نیست و متولیانی که در حاشیه جاده شاهرود-مشهد قرار دارند بنا به مصوبه ای خود آنها موظف به پاکسازی و رفع رجوع آنها هستند و در این بین اداره راه نیز باید با نصب تابلوهای مناسب در این مسیر به رانندگان عبوری خطر پلاستیک های رها شده را اطلاع رسانی کنند و اداره راهنمایی رانندگی با اخذ جرایم رانندگی به رانندگان براین امر نریختن زباله بیش از بیش برای حفاظت از طبیعت ساعی باشند.
نظر شما