خبرنگاری محیط زیست از دشوارترین عرصه‌هاست

به گزارش خبرنگار مهر، معصومه ابتکار در نشست خبری، خبرنگاری در حوزه محیط زیست را از دشوارترین عرصه‌های خبرنگاری دانست و از خبرنگارانی که برای حفظ محیط زیست و بالا بردن آگاهی مردم فعالیت می‌کنند تشکر کرد.

معاون رئیس جمهوری در آغاز با تبیین وضعیت جهانی محیط زیست گفت: امروز سطح آگاهی نسبت به مسائل محیط زیست در میان رهبران کشورها در دنیا متحول شده و بسیاری از حکام نسبت به این موضوع اهمیت ویژه ای قائل هستند چرا که آثار آن را دیده‌اند.

وی این تحول در آگاهی رهبران جهان نسبت به محیط زیست را نتیجه تلاش خبرنگاران دانست و گفت: به علت سرعت بالای تغییر اقلیم و عوارض زیانبار آن اعم از تخریب ها و آلودگی ها نیاز به آگاهی و اطلاع رسانی بیشتر است زیرا هر روز موضوعات جدید محیط زیستی با ابعاد مختلف مطرح می شود.

معصومه ابتکار ضمن اشاره به تشکیل انجمن خبرنگاران محیط زیست اعلام کرد امکان برگزاری دوره‌های آموزشی بین المللی برای خبرنگاران این حوزه وجود دارد و دوره‌های آموزشی مختلف برای محیط‌بانان در کشورهای کره،‌ ژاپن، نروژ،‌ اتریش و ... برگزار شده و همچنان در حال انجام است.

تعداد زباله‌های پلاستیکی دریا از ماهیان بیشتر می‌شود

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: تا کنون فکر می کردیم زباله‌های موجود در خشکی مهمترین مشکل بخش پسماند است اما حدود یکسال است که معضل زباله های دریایی مطرح شده است و پیش بینی می شود ۳۰ تا ۵۰ سال آینده میزان پلاستیک در دریاها از ماهیان بیشتر شود.

ابتکار ادامه داد: باید به مسئله حاد پلاستیک‌ها و زباله‌های دریایی توجه شود و مانع از رشد و گسترش آنها در دریاها شویم چرا که نقش مهمی در از بین بردن آبزیان دارند. آثار جنگ و خشونت محیط زیست را تهدید می‌کند.

وی هشدارداد: اکنون قاچاق حیات وحش در حال کسب کردن رتبه چهارم در دنیا است؛ براین اساس کشورهای زیادی در صدد مقابله با آن برآمده اند، به عنوان مثال کنیا ۱۸۰ تن عاج را در آتش سوزاند و اعلام کرد عاج تنهای تا وقتی روی فیل باشد ارزش دارد.

ابتکار افزود: سال گذشته در اجلاس پاریس توافق مهمی صورت گرفت و هم اکنون کشورها یکی پس از دیگری آن را امضا می‌کنند تا مراحل تصویب را می‌گذرانند که به نظر می‌رسد تا چند ماه آینده شاهد اجرایی شدن توافق‌نامه پاریس باشیم.

وی گفت: نگرانی‌ها از تغییر اقلیم در این ایام هر روز بیشتر می‌شود چرا که با گرم شدن زمین و آب شدن یخ‌های قطبی برخی از مواد زاید مربوط به جنگ جهانی اول و دوم به روی آب آمده است که تهدیدی برای جهان و اروپا محسوب می‌شود.

رئیس سازمان محیط زیست افزود: توسعه پایدار یکی از دستور کارهای مهم در سال گذشته بود و رویکرد بسیار خوبی را در جهان ایجاد کرد و کشور ما نیز همگام با جامعه جهانی بر روی این موضوع کار می‌کند. نفوذ توسعه پایدار در دولت‌ها تحول بزرگی ایجاد خواهد کرد که این اتفاق مهمی بود که سال گذشته محقق شد.

معاون رئیس جمهوری با تاکید بر آثار متقابل جنگ و تروریسم با محیط زیست گفت: آثار جنگ محیط زیست را مورد تهدید قرار می‌دهد و بر طبیعت تاثیر می‌گذارد.

انتقال آب از نظر ما آخرین گزینه است

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه انتقال آب از نظر ما آخرین گزینه است گفت: طرحهای انتقال آب در کشور منوط به ارزیابی زیست‌محیطی است. در مورد انتقال آب تاکید کرده‌ایم که باید اصلاح مدیریت مصرف انجام پذیرد و ابتدا باید منابع منطقه همچون فاضلاب، اصلاح الگوی مصرف، بهبود کشاورزی و تعادل سفره‌ها انجام پذیرد. اگر همه این برنامه‌ها در مقصدی که قصد انتقال آب به آنجا دارد انجام شد و باز هم مشکلاتی وجود داشت باید این نوع انتقال مورد ارزیابی زیست‌محیطی قرار بگیرد چرا که تمامی طرحهای اینچنینی مشمول ارزیابی هستند.

ابتکار تصریح کرد: موضع سازمان محیط زیست نسبت به طرحهای انتقال آب نه طرفداری و نه مخالفت است. ما طرفدار ارزیابی زیست‌محیطی، اجرای قانون و رعایت ملاحظات هستیم.

بررسی لایحه حمایت از محیط‌بانان در کمیسیون اجتماعی دولت

ابتکار با اشاره به لایحه حمایت از محیط‌بانان گفت: این لایحه در حال حاضر در کمیسیون اجتماعی دولت در حال بحث و بررسی بوده و هنوز به مجلس تقدیم نشده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برخی کارشناسان اعتقاد دارند که در رابطه با حمایت از محیط‌بانان قانون به اندازه کافی وجود دارد و نیازمند قانون جدیدی نیستیم اما برخی حقوقدانان نیز اعتقاد دارند که قوانین حمایتی از محیط‌بانان باید تقویت شود و یا اینکه شرایط ویژه‌ای برای آنان در نظر بگیریم. ما نیز بر حمایت از محیط‌بانان تاکید داشته و داریم و این لایحه نیز به منظور حمایت از این اقشار زحمت‌کش تدارک دیده شده است.

ابتکار درباره آموزش محیط‌بانان نیز با اعلام اینکه دوره آموزشی با کشور کره، چین، ژاپن، نروژ و اتریش انجام می‌گیرد و این آموزشها آغاز شده است افزود: در داخل کشور نیز آموزش محیط‌بانان را مدنظر داریم و امسال حدود ۶۰۰ نفر از محیط‌بانان دوره‌های تخصصی را فرا می‌گیرند.

معاون رئیس جمهوری با اشاره به اینکه اگر این دوره‌های آموزشی تکمیل شود محیط بان آموزش ندیده در کشور نداریم گفت: امسال اختصاص ۳۰۰۰ امتیاز سختی کار به محیط بانان پرداخت و با جلب رضایت خانواده برخی شکات محیط بانان تعدادی از آنها آزاد شدند البته یکی دو مورد از محیط بانان هنوز باقی مانده‌اند که امیدواریم که بتوانیم مشکلات آنها را نیز حل و فصل کنیم.

وی ادامه داد: امسال به دنبال حل مشکلات محیط‌بانان خواهیم بود و حتی در خصوص آزادی برخی از محیط‌بانان دربند نیز فعالیتهایی انجام گرفته است و فقط دو مورد از محیط‌بانان در بند هستند و پیگیریهای لازم برای آزادی آنها نیز در حال انجام است که امیدوارم حل و فصل شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین افزود: بحث هر محیط‌بان یک مدرسه را مورد توجه داریم تا محیط‌بان‌های مناطق حفاظت شده در مدارس حضور پیدا کنند و نقش و جایگاه خود را معرفی کنند.

اختلاف نظر با سازمان جنگل‌ها

ابتکار بر حمایت از واردات چوب در کشور تاکید کرد و افزود: سازمان حفاظت محیط زیست برای محفوظ ماندن جنگلهای کشور برنامه‌هایی را مورد توجه قرار داده و یکی از آنها حمایت از واردات چوب است تا بتوانیم منابع خویش را در جنگلها حفظ کنیم. نگاه سازمان محیط زیست نگاه حفاظتی و حاکمیتی است که با نگاه سازمان جنگل‌ها به عنوان متولی اصلی این امر متفاوت است. اعتقاد داریم باید فشار از جنگلها کاسته شود و بهره‌برداری تجاری از این محل‌ها متوقف شود و بر این موضوع نیز تاکید ویژه‌ای داشته‌ایم و حتی با رئیس جمهوری در این رابطه رایزنی کرده‌ایم.

وی با اشاره به تاکیدات رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه در زمینه لزوم اجرای استراحت جنگل‌ها و با بیان این که لایحه استراحت جنگلها را نیز مدنظر داشته و آماده کرده‌ایم و این مهم در دستور کار دولت است گفت: قوه مجریه به همراه سایر مسئولان بر حفاظت از این منابع طبیعی تاکید دارد.

ابتکار اظهار کرد: سازمان محیط زیست لایحه استراحت جنگل‌ها را آماده کرده و بررسی آن در دستور کار دولت قرار دارد.

معاون رئیس جمهور در خاتمه با تاکید بر اینکه امیدواریم تعامل خوبی با مجلس داشته باشیم گفت: اخیرا در فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار و کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی جلساتی داشتم. بنای ما تعامل با مجلس دهم است که امیدواریم در نتیجه آن لوایح متعدد و کارهای معطل مانده از مجلس نهم به نتیجه و ثمر برسد.

یک خبرگزاری ۴۰۰ خبرسازی علیه ما داشته است

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: دولت و سازمان حفاظت محیط زیست در برنامه‌های خویش اعلام کردند که به دنبال تعامل سازنده، مثبت و به دور از برخوردهای امنیتی با رسانه‌ها هستند و ما نیز در ابتدای کار خود بر همین اساس شکایتهای موجود را پس گرفتیم و قول دادند از هیچ رسانه‌ای تا پایان دوره شکایت نخواهند کرد. حتی از دیگر دستگاه‌هایی که مشکلاتی با خبرنگاران داشتند خواستیم شکایت‌هایشان را پس بگیرند.

ابتکار تأکید کرد: عهد بستیم از هیچ رسانه‌ای تا پایان این دوره شکایتی نخواهیم کرد که تاکنون نیز به این عهد پایبند بودیم، هر چند رسانه نیز باید به یک چارچوب‌ اخلاقی متعهد باشد و مراقبت و تقوای الهی داشته باشد با وجود تمام این مسائل گفتیم از هیچ رسانه‌ای شکایت نمی‌کنیم اما در کمال ناجوانمردی برخی رسانه‌ها همت خود را برای تخریب گذاشته‌اند به عنوان مثال تنها یک خبرگزاری ۴۰۰ خبرسازی، تهمت، دروغ، قصه‌سازی و حاشیه‌سازی را از سازمان محیط زیست منتشر کرد.

وی ادامه داد: سیاست ما پاسخگویی است و دنبال حاشیه نیستیم اما اگر سؤال و ابهامی باشد پاسخ می‌ دهیم و از نقد هم استقبال می‌کنیم و رسانه‌ها به عنوان دیده‌بان بسیار می‌توانند کمک کنند.

می‌گویند عرضه نداری جلوی توفان را بگیری

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به مسئله گرد و غبار در کشور اشاره کرد و افزود: برخی خیرخواهانه و برخی غیرخیرخواهانه سعی می‌کنند موضوع را ساده تلقی کنند. عده‌ای حتی خطاب به سازمان می‌گویند خانم ابتکار عُرضه نداری جلوی طوفان را بگیری و من می‌گویم شما چند وقت دیگر انتظار خواهید داشت کاری کنیم خورشید به جای شرق از غرب طلوع کند.

ابتکار تصریح کرد: موضوع گرد و غبار بخشی داخلی و بخشی مرتبط با کشور عراق است و در حال حاضر ۸ میلیون هکتار کانون بحرانی در عراق وجود دارد و ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نیز کانون بحرانی گرد و غبار در ایران موجود است و اگر بادی از سمت عراق بوزد شاهد ایجاد گرد و غبار می‌شود.

وی یادآور شد: شرایط بحرانی که چند وقت گذشته در غرب کشور ایجاد شد به سبب همین کانونهای بحرانی کشور عراق بود و شاهد بودیم که ارتفاع طوفان صورت گرفته ۸ کیلومتر بود و این گرد و غبار ابعاد وسیعی را دربرگرفت.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست راه حل کاهش گرد و غبار را بلندمدت عنوان کرد و افزود: نیازمند همکاری و مساعدت بین‌المللی در این رابطه هستیم و کارهای خوبی در این دوره انجام گرفته و سازمان ملل نیز به موضوع بحران گرد و غبار در جهان پرداخته و آن را در دستور کار قرار داده است.

آبگیری ۶۳ درصد تالاب هورالعظیم

ابتکار یکی از راهکارهای کاهش گرد و غبار را توجه به تالابها دانست و خاطرنشان کرد: برای تالابها کارهای ویژه‌ای انجام گرفته و در حال حاضر ۶۳ درصد هورالعظیم که یکی از کانونهای گرد و غبار در خوزستان بود آبگیری شده است که نقش بسزایی در کاهش گرد و غبار دارد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بااشاره به اینکه یکی از مهمترین اقدامات در این دوره فعالیت سازمان محیط زیست، احیای تالاب‌ها و دریاچه‌ها از جمله دریاچه ارومیه بوده است ابراز امیدواری کرد با اقدامات ستاد دریاچه ارومیه روند احیای این دریاچه تداوم یابد و شاهد تداوم بهبود وضعیت آن باشیم.

ابتکار با اشاره به اینکه درمورد تالاب‌های کشور کارهای ویژه‌ای از جمله تکمیل طرح‌های مطالعاتی و تصویب برنامه مدیریت زیست گونی تالاب‌ها در شورای استان‌ها و همچنین تامین حقابه تالاب‌ها توسط وزارت نیرو صورت گرفت، گفت: تالاب هورالعظیم برجسته‌ترین و شاخص‌ترین تالاب‌هاست که احیا شد. اما بارها مورد بی‌مهری برخی رسانه‌ها قرار گرفت و با وجود آنکه قایق ما در این تالاب واژگون شد آنها باز هم قصد داشتند احیای این تالاب را انکار کنند و ابهام سازی برای این تالاب هم ادامه داشت.

معاون رئیس جمهور با تاکید بر اینکه با وجود تبلیغات منفی علیه دولت در مورد خوزستان ، این منطقه مورد توجه بسیار سازمان محیط زیست و دولت قرار گرفت، گفت: دو جلسه شورای آب به بحث رودخانه کارون اختصاص یافت به دنبال آن ورود فاضلاب‌های بیمارستانی به رودخانه کارون متوقف شد به نحوی که در حال حاضر بعد از تصفیه وارد رودخانه می‌شود، علاوه بر کارون بر آلودگی اهواز و سایر شهرها تاکیداتی شد که توزیع بنزین یورو ۴ و گاز یورو ۵ از دیگر اقدامات در این منطقه است.

وی با اشاره به اینکه نیروگاه رامین در حال حاضر از گاز طبیعی استفاده می‌کند، افزود: طرح آماج در حال پیگیری است و طی ماه آینده افتتاح خواهد شد. در سفر اخیر به خوزستان اولین قراردادهای ایران برای جمع آوری گازهای فلر در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای امضا شد. جمع آوری مشعل‌ها قرار است ادامه یابد که در نتیجه آن ۴۲ میلیون فوت مکعب گاز جمع آوری می‌شود. بنابراین این طرح باید برای همه مشعل‌ها در تمامی نقاط اجرایی شود.

وی با اشاره به اینکه فعالیت تصفیه خانه‌های فاضلاب در ماهشهر امیدوار کننده است، گفت: واحد کلرآلکالی که سال‌ها در آن از جیوه به عنوان یک ماده بسیار خطرناک استفاده می‌شد، حذف و واحد جدیدی احداث شد به عبارت دیگر جیوه از رده خارج شد که این کار ۳۰ درصد کاهش مصرف انرژی را به دنبال داشت. همچنین موضوع بهداشت محیط کارکنان نیز حل و فصل شد. طرح‌های جمع آوری جیوه از محل همچنان ادامه دار است. اما به طور کلی مصرف جیوه در این فرآیند از رده خارج شده است.

گام‌های مثبت در زمینه پتروشیمی

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه گام‌های خوبی در زمینه پتروشیمی برداشته شده است گفت: بعد از ماه‌ها کار و فعالیت دستور العمل HFD پارس جنوبی در وزارت نفت ابلاغ شد. بحث HFD بعد از آتش سوزی‌های اخیر در این منطقه اهمیت بسیار می‌یابد.

ابتکار با اشاره به اینکه برای انطباق برنامه‌های توسعه با محیط زیست ابزار ارزیای زیست محیطی مطرح است گفت: ارزیابی زیست محیطی از برنامه سوم توسعه وجود دارد و قانون آن نیز مطرح است که ظرفیت سازی آن در دوره‌ای انجام شد ولی در سال‌های گذشته به آن به صورت موضوعی ویترینی و تجملی نگاه شد و در نتیجه آن ۹۹ درصد طرح‌های ارزیابی تایید شد.

وی با بیان اینکه ۵۲ مورد از طرحها شامل راه‌ها، شهرک‌های صنعتی، واحدهای پتروشیمی و ... مشمول ارزیابی زیست میحطی در شورای عالی محیط زیست هستند، گفت: در مرحله امکان سنجی باید ارزیابی زیست محیطی انجام شود. طرح‌ها باید ابتدا در کمیته استانی تایید شوند که در این زمینه در سال گذشته تفویض اختیار به برخی استان‌ها صورت گرفت و بعد در کمیته ماده ۲ بررسی شد. این کمیته مسئول تعیین تکلیف طرح‌های ارزیابی زیست محیطی است که طی چند جلسه موضوع مطرح می‌شود و مسائل مورد بررسی قرار می‌گیرد که ممکن است طرح به طور کلی رد شود و یا ممکن است با برخی اصلاحات مورد تصویب قرار گیرد و یا اینکه ممکن است طرح اشکالی نداشته باشد و انجام شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه در دولت یازدهم کمیته ۲۱۵ سازمان مدیریت ، انجام طرح‌ها را به ارزیابی زیست محیطی منوط کرده است گفت: این فرایند با جدیت در سازمان محیط زیست دنبال می‌شود.

وی درباره احیای دریاچه ارومیه نیز اظهار کرد: آخرین ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که دوره تثبیت را در حال گذراندن هستیم و امیدواریم این ثبات در روند احیای دریاچه ارومیه ادامه یاید و سال به سال شاهد بهبود وضعیت آن باشیم.

افزایش حساسیت مردم نسبت به محیط زیست

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه فرهنگ سازی و آموزش یکی از برنامه‌های مهم سازمان محیط زیست در این مقطع بود ، اظهار کرد: این موضوع میزان حساسیت مردم را نسبت به محیط زیست افزایش می‌دهد، به عنوان مثال برگزاری جشنواره بین المللی فیلم فجر از دستاوردهای مهم هنرمندان است که به صورت گسترده در ۶۰ شهر ایران با حضور ۴۰۰ فیلم برگزار شد که انعکاس آن در سایر کشورها نیز کم نظیر بود.

وی با اشاره به برگزاری اجلاس بین المللی دین، فرهنگ و محیط زیست در سال گذشته، اظهار کرد: در نتیجه این اقدام یک جریان سازی فرهنگی در سطح بین المللی در این زمینه صورت گرفت.

دستورالعمل مدیریت سبز برای دانشگاه‌ها ابلاغ می‌شود

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه بهترین تعامل را با وزارت آموزش و پرورش در این مدت داشتیم، اظهار کرد: ورود جدی بحث‌های محیط زیست در کتب درسی در ۶۰ مورد اتفاق افتاد، همچنین کتاب درسی «انسان و محیط زیست» تدوین شد که امسال در برنامه درسی دانش آموزان قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به آموزش گسترده معلمان در استان‌ها اظهار کرد: دستورالعمل محیط زیست برای مدارس کشور ابلاغ خواهد شد که با مشارکت آموزش و پرورش برای همه مدارس ارسال می‌شود تا مدیریت سبز مدارس و مشارکت دانش آموزان در حوزه محیط زیست و ارتقای سطح آگاهی معلمان صورت گیرد. ۱۶ مدرسه طبیعت که کودکان امکان شناخت تجربی طبیعت را می‌یابند نیز در کشور فعالیت می‌کنند و بخش خصوصی و مردم این بخش را با رقبت تمام دنبال می‌کنند.

ابتکار با اشاره به کار مشترک سازمان محیط زیست با وزارت علوم گفت:‌ دستورالعمل مدیریت سبز برای دانشگاه‌ها نیز ابلاغ خواهد شد. در حال حاضر تعدادی از این دانشگاه‌ها برنامه مدیریت محیط زیست خود را شروع کردند در همین راستا همایش تشکل‌های دانشجویی طرفدار محیط زیست با همکاری جهاد دانشگاهی در استان لرستان برگزار شد.

تهیه دستورالعمل مشارکت جویی بخش خصوصی در عرصه طبیعی

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه جشنواره موسیقی سبز را در پیش داریم ، اظهار کرد: دستورالعمل مشارکت جویی و سرمایه گذاری بخش خصوصی در عرصه طبیعی را تهیه و تنظیم کردیم. که طی این طرح واگذاری به بخش‌های خصوصی اتفاق نمی‌افتد بلکه بخش‌های خصوصی در اجرای طرح‌های مدیریت مناطق حفاظت شده با سازمان حفاظت محیط زیست مشارکت می‌کنند. علاوه بر این مدیریت مناطق حفاظت شده وارد ساختار اجرایی استان‌ها شده است و درخواست شد که ردیف بودجه‌ای برای آنها در نظر گرفته شود.

ابتکار با تاکید بر اینکه در جلب مشارکت جوامع محلی در مدیریت مناطق حفاظت شده دستاوردهای خوبی داریم گفت: استان‌های مختلف روستاهایی را معرفی کردند تا برای ارتقا توان روستاها به منظور جلب گردشگر و حفاظت از مناطق کارهای خوبی صورت گیرد که در نتیجه این اقدامات الگوهای موفقی معرفی خواهد شد.