به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی دو مجموعه داستان «از نیستان و... دیگرستان» و «امروز بشریت» نوشته سیدمهدی شجاعی در فرهنگسرای گلستان برگزار شد.
در این نشست محمد مهدی رسولی نویسنده و منتقد در سخنانی عنوان کرد: برای یک اثر هنری همیشه عامل زمان یک امر تهدید کننده به شمار می‌رود. هنرمند به عنوان کسی که دوست دارد حرف‌هایی تازه را به زبان بیاورد همیشه با این تهدید مواجه است. اگر توانست از مرز زمان عبور کند و اثری خلق کند که درگیر زمان نباشد و پس از گذشت سه دهه کماکان مخاطب داشته باشد، بدون شک چیزی خلق کرده که با روح مخاطبش گفتگو می‌کند و اگر موفق به این کار نشد فرجامش جز فراموشی و سکوت نیست.
وی افزود: اگر اثری بعد از ۳۰ سال هنوز می‌تواند در جامعه بماند و صحبت کند باید علت این مانایی را کنکاش کرد و به دنبال عناصری گشت که توانسته در آن؛ اثر زمان را کم کرده است. باید دید چطور یک داستان می‌تواند بعد از سه دهه هنوز تا ارتفاع آرزوی ما قد بکشد و ماندگار شود آن هم در روزگاری که کمتر اثری می‌تواند با سرسلامتی از گذر زمان عبور کند.
رسولی در ادامه با اشاره به مجموعه داستان‌های سید مهدی شجاعی گفت: او در این اثر به نقد ساختارهای اجتماعی پیرامونش در فضایی گروتسک‌وار پرداخته و سعی دارد نقدی اصلاح گرایانه و منکرستیز ارائه دهد از سوی دیگر در این آثار محاکات نویسنده نیز به خوبی مشهود است تا جایی که او در روایت، بدترین آدم‌ها را نیز از سر نوعی ترحم و دلسوزی با چنان فرجامی همراه می‌کند که در پی‌رنگ داستان مخاطب راهی جز همذات‌پنداری با آنها برای خود متصور نمی‌شود.
این نویسنده در ادامه با انتقاد از وضعیت نقدهای موجود بر آثار داستانی گفت: من با قوطی‌های از پیش تعیین شده‌ای که در جریان نقد سعی دارند سریع هر داستانی را درون خود جای داده و طبقه‌بندی کنند مخالفم. به داستان‌ها نباید فوری برچسب زد و گفت همین هستند و نه چیز دیگری. استفاده از عنوان‌های مشخص و از پیش تعیین شده در نقد انکار خلاقیت نویسنده است. درباره دو مجموعه آقای شجاعی نیز به نظر من نیازی نیست که با چنین پیش‌فرض‌هایی به سراغ نقد برویم و می‌شود بدون این حرف‌ها هم تفسیرشان کرد.
وی در همین زمینه گفت: کارهایی نظیر این داستان‌ها، کارهایی تجربی و آزمایشی است. می‌توان در آنها نوعی درهم‌آمیختگی زاویه دید و نگاه جستجوگرانه را دید و به همین اعتبار در قالب تازه‌ای تفسیر کرد.
در این نشست محمدرضا گودرزی نیز در سخنانی گفت: داستان موفق و مانا داستانی است که روانشناسی اجتماعی دارد و به اعتبار همین مساله می‌تواند از پس زمان نیز برآید.
گودرزی با بیان اینکه به طور معمول رمان نویسان مجرب، داستان کوتاه نویسان خوبی نیستند و بالعکس، اظهار کرد: سید مهدی شجاعی نویسنده‌ای است که در هر دو تجربه موفق بوده است. اما باید دقت کنیم که داستان کوتاه نویسی امری به شدت خاص است. نوشتن این داستان‌ها مثل دیدن از گوشه چشم می‌ماند. نویسنده باید بتواند در آنها مفاهیم کلی را با زوایه دیدی خاص و انحصاری بیان کند.
گودرزی با بیان اینکه قالب رخدادهای داستان‌های شجاعی حول یک موضوع ثابت شکل می‌گیرند، افزود: می‌دانیم که در مقوله داستان کوتاه آغاز و پایان و به ویژه شروع داستان است که در جلب مخاطب اهمیت دارد. یادمان باشد مساله شخصیت پردازی امری است که متعلق به رمان است. داستان نویس در رمان مانند سرباز در میدان جنگ است اما وقتی وارد مقوله داستان کوتاه می‌شود او مانند یک چریک مبارز می‌شود. در رمان باید خواننده را با خود همراه کرد اما در داستان کوتاه باید در همان لحظات ابتدایی داستان، مخاطب را ناک‌اوت کند.
نظر شما