به گزارش خبرنگار مهر، تسهیل گری مفهومی اجتماعی محسوب می شود که طی آن دانش بومی به همراه دانش مدرن یک شیوه تدریجی و توان افزا را فراهم می کنند تا تقویت بنیان خانواده های روستانشین را محقق ساخته و سرآغاز اتصال وحدت و همبستگی روحیه همکاری در جوامع محلی باشد.
تسهیل گری فرآیند اجتماع محور به شمار می رود که در محله های شهری، روستایی و عشایری باهمکاری مردم، گروه های محلی و جلب حمایت از دست اندرکاران دولتی، غیردولتی و خصوصی اقدام به انجام فعالیت هایی می کنند که منجر به توانمند شدن جوامع محلی شده که این امر در کاهش فقر، افزایش دانش و توان فائق آمدن به مشکلات معشیتی بسیار موثر است به طریقی که اقتصاد و فرهنگ را درجامعه کوچک تحت تاثیر خود قرار می دهد.
توجه به تسهیل گری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که لزوم توجه به آن می تواند در کمیت و کیفیت زندگی مناسب و همگام و هم راستا با محیط زیست نقش آفرین باشد در واقع تسهیل گری تربیت و هدایت نیروی انسانی ماهری محسوب می شود که می تواند پس از فراگیری آموزش های لازم با مشارکت همسایگان مسائل و مشکلات محیط زندگی خود را شناسایی و با ایجاد تغییرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شعار توسعه پایدار با ایجاد معیشت پایدار جامعه عمل بپوشاند.
در همین راستا انواع و اقسام پروژه های توانمندسازی جامعه محلی از سوی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، سازمان حفاظت محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد در ایران انجام و در این زمینه موفقیت هایی نیز در مناطق مختلف حاصل شده است. شاهرود به عنوان شهرستانی که در آن پارک ملی خارتوران، پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق، منطقه حفاظت شده ابر، منطقه شکار ممنوع تپال قرار گرفته از معدود شهرهایی است که لزوم توجه به توانمند سازی جوامع محلی در روستاهای حاشیه این مناطق می تواند علاوه بر در ارتقا زندگی معیشتی در ارتقا فرهنگ محیط زیست نیز سهیم باشد.
درباره نحوه و کیفیت اجرای تسهیل گری روستایی با سعید نوری نشاط مشاور بسیج جوامع محلی در پروژه هیرکانی به گفتگو نشستیم.
*درباره تسهیل گری شهر و روستا توضیح دهید.
تسهیل گری در واژه لغوی به معنای ساده کردن امور است، زندگی در غالب گروه های اجتماعی نیاز امروز بشر محسوب می شود که بدون همنوع قادر به ادامه حیات و تامین معیشت زندگی خود نیست افراد درکالبد زندگی گروهی موفق ترعمل کرده و آموخته های خود را بهتر می تواند انتقال دهد و کار تسهیل گر آن است که به جوامع محلی کمک کند تا در کارهای اجرایی عملکرد ساماندهی بهتری داشته باشند.
هنگامی کار به اتمام رسید با ارزیابی دستاوردها و شناخت ضعف و قوت آنها در افزایش روحیه همبستگی و همکاری در مردم ساعی باشد و همچنین کمک می کند تا با تدوین توسعه محلی مطابق با نیازها، توانایی ها و داشته هایشان برنامه ریزی و ارزیابی مناسب را پی ریزی کنند و مردم وارد تصمیمم گیری شده و در این تصمیم گیری به هم کمک می کنند و اتفاقی که در این بین کی افتد آن است که دانش بومی به همراه دانش مدرن یه شیوه تدریجی و توان افزا را استفاده می کند تا زندگی مردم بهتر شود.
*چه مدت است که این کار را انجام می دهید و در شاهرود در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
حدود ۱۰ سال است که در این حوزه مشغول کارهستیم که خوشبختانه بازخورد بسیار مطلوبی را از مردم گرفتیم با گروه های زیادی کار را انجام و آنها را آموزش دادیم و همراه و در کنار آنها در تعامل هستیم به طور جامع نمی توان گفت که همه پروژه های ما موفق عمل کردند یا ناموفق بودند ولی آنچا که مهم است آن است که اجزای هر پروژه به مثابه مدرسه تعلیم و تربیت ای است که از پس هرپروژه همواره درس فراگرفتیم و تجربیات خود را در پروژه های بعدی لحاظ کردیم در واقع در یک فرایند بهبود مستمر دائم محسوب می شود که از آنچه که انجام دادیم درس گرفتیم.
در استان سمنان انجمن بوم پژوهان در روستای احمد آباد و رضا آباد با همکاری موسسه طنین طبیعت تیرگان توانمند سازی جوامع محلی با استفاده از مدل توسعه داشته محور محلی در حال انجام است و همین استفاده از تسهیل گری به عنوان یکی از ابزارهای تقویت گروه ها در سطح محلی و برنامه ریزی برای توسعه جوامع محلی به شمار می رود که در شاهرود حدود دو سال است این کار به صورت مستمر صورت می گیرد.
*این تسهیل گری تا چه حد در توانمند سازی روستاها موفق بوده است؟
تسهیل گری مانند صدا و سیما یک ابزار است که کمک می کند تا آگاهی مردم بیشتر شود تسهیل گری خود آگاهی رسان نیست بلکه مجموعه ای از روش هاست تا مردم را یاری کند، گروهی بیاندیشند تا متوجه شوند کجای زندگی هستند و دارند چه کار می کنند چه چیزهایی لطمه دیده و چه چیزهایی را می توانند بهبود بخشند در واقع تسهیل گری یک تفکر گروهی و فرآیند تثبیت شده و کار گروهی است.
از خرداد ۹۳ با تفاهم نامه ای که با انجمن بوم پژوهان داشتیم فعالیت خود را ابتدا در احمدآباد و سپس در رضا آباد شروع کردیم و با ورود به این روستاها براساس داشته ها و توانایی های خود جوامع محلی در طی یک سال و نیم توانستیم به نتایجی که پیش بینی شده بود برسیم.
به طور مثال در این روستاها چون در زمینه صنایع دستی فعال بودند خانم ها با تشکیل یک گروه در راستای گلیم بافی و ایده هایی که به صورت گروهی به آنها رسید فعالیت خود را آغاز کردند مثل بافت دستبند و آویز محصولاتی که اخیرا به کارهای آنها اضافه شد توانستیم فعالیت هایی را داشته باشیم.
* نحوه ایجاد اعتماد سازی جوامع محلی چگونه است؟
اعتماد سازی پایه درست اجرای پروژه ها در جوامع محلی است لذا با توجه به اینکه روستای احمد آباد و رضا آباد در نزدیکی هم واقع شده اند برای وارد شدن به روستای بعد نیز از اهالی روستاهایی که پروژه در آنها با موفقیت اجرا شده بود استفاده کردیم و از آنها کمک خواستیم تا ما را به دیگر مجموعه های روستاهای هدف معرفی کنند یا در محله های شهری قبل از آنکه در حوزه توانمند سازی بخواهیم ورود پیدا کنیم با خانواده بانوانی که هم اکنون در این امر با ما همکاری می کنند ارتباط گرفته و در معرفی ظرفیت ها از آنها کمک گرفته می شود.
برنامه داریم که غیر از احمدآباد و رضا آباد بیارجمند این کار را در سایر روستاها نیز به انجام برسانیم ولی در شاهرود دو روستا و یک محله شهری کار را انجام داده ایم.
با کمک اهالی روستاهای احمدآباد و رضا آباد در حوزه گردشگری ورود پیدا کردیم با معرفی جاذبه های روستا فعالیت های حوزه گردشگری و جذب توریسم با در نظر گرفتن اقامتگاه های محلی به نحو مطلوب انجام گرفت.
نظر شما