کتاب اخلاق زنانه نگر منتشر شد

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب اخلاق زنانه نگر یکی از کتاب های مجموعه دانش نامه فلسفه استنفورد است که به همت انتشارات ققنوس چاپ و منتشر شد.  در یادداشت کتاب بر این مسأله تأکید شده است که: «در دوران ما فلسفه اخلاق گسترش قابل توجهی یافته و شاهد گفت‌وگو و منازعه رویکردها و مکاتب گوناگون بوده است. اخلاق زنانه‌نگر (فمینیستی) نیز یکی از جریان‌هایی است که در این میان بالیده است. روشن است که طرح دیدگاه‌های منسوب به این جریان، لزوماً به معنی همدلی با آن‌ها نیست و باب این جریان نیز همانند سایر جریان‌های فلسفه‌ اخلاق به روی نقد و بررسی گشوده است. بی‌تردید بیان موثق و سنجیده آرای متعلق به این نحله اخلاقی، که مقصود این کتاب بوده است، می‌تواند زمینه‌ای شود برای تعمق جدی و نقدها و بررسی‌های روشنگرانه‌ای که در فضایی عالمانه شکل می‌گیرند و فراخوانی است برای آن دسته از اهل فکر و صاحبان قلم که مایل‌اند از منظرهای گوناگون، از جمله منظر دینی، اخلاق زنانه‌نگر را مورد بررسی قرار دهند و از این راه مباحث اخلاقی را در فضای فکری جامعه‌ ما غنا بخشند».

«اخلاق زنانه‌نگر» و «اخلاق زیستی زنانه‌نگر» عنوان دو بخش کلی این کتاب است. بخش اول این کتاب دارای چهار فصل است. «اخلاق زنانه‌نگر: زمینه تاریخی»، «رهیافت‌های زنانه‌نگر مراقبت‌محور به اخلاق» و «رهیافت‌های زنانه‌نگر جایگاه محور به اخلاق» و «نتیجه‌گیری» عناوین چهار فصل از بخش اول کتاب اخلاق زنانه‌نگر است.

بنابراین، به اعتقاد نویسندگان این اثر که در مقدمه بخش اول کتاب آمده است: «اخلاق زنانه‌نگر» تلاشی است برای بازبینی، صورت‌بندی مجدد یا بازاندیشی اخلاق سنتی از آن حیث که چنین اخلاقی، تجربه اخلاقی زنان را ناچیز می‌انگارد یا بی‌ارزش می‌داند.

از جمله «آلیسون جَگر»  فیلسوف زنانه‌گر، اخلاق سنتی را بابت کم‌توجهی به زنان سرزنش می‌کند. نخست، اخلاق سنتی نسبت به موضوعات و علایق زنان در مقابل موضوعات و علایق مردان، دغدغه‌ کمتری نشان می‌دهد. دوم، اخلاق سنتی، موضوعات اخلاقی‌ای را که در به اصطلاح جهان خصوصی مطرح می‌شوند پیش پاافتاده می‌داند، حوزه‌ای که زنان در آن خانه‌داری می‌کنند و از بچه‌ها، بیماران و سالخوردگان مراقبت می‌کنند. سوم، اخلاق سنتی به طور کلی حاکی از آن است که زنان به اندازه‌ مردان اخلاقاً بالغ یا عمیق نیستند. چهارم، اخلاق سنتی به خصوصیاتی که به لحاظ فرهنگی مردانه‌اند مانند «استقلال، خودآیینی، خرد، اراده، احتیاط، سلسله‌مراتب، تسلط، فرهنگ، تعالی، تولید، زهد، جنگ و مرگ» بیش از حد ارزش می‌دهد؛ درحالی‌که به خصوصیاتی که به لحاظ فرهنگی زنانه‌اند مانند «وابستگی متقابل، اشتراک، ارتباط، مشارکت، عاطفه، بدن، اعتماد، نبود سلسله مراتب، طبیعت، درون‌ماندگاری، فرآیند، شادی، صلح و زندگی» کم بها می‌دهد. پنجم و دست آخر، اخلاق سنتی، شیوه‌های «مردانه»‌ تعقل اخلاقی را که بر قواعد حقوق، کلیت و بی‌طرفی تأکید می‌کنند، بر شیوه‌های «زنانه»‌ تعقل اخلاقی که بر روابط، مسئولیت‌ها، جزئیت و جانب‌داری تأکید دارند، ترجیح می‌دهند.

زنانه‌نگرها انواع گسترده‌ای از رهیافت‌های جنسیت‌محور به اخلاق را بسط داده‌اند که هر کدام از آن‌ها به یک یا چند شیوه از میان پنج شیوه‌ای که اخلاق سنتی زنان را فراموش کرده یا نادیده گرفته است، می‌پردازند. برخی از اخلاق‌دانان زنانه‌نگر بر موضوعاتی تأکید می‌کنند که به خصوصیات و رفتارهای زنان، به‌ویژه خصوصیات و رفتارهای مراقبتی‌شان مربوط است. در مقابل، دیگر اخلاق‌دانان زنانه‌نگر بر علت‌ها و معلول‌های سیاسی، حقوقی، اقتصادی و یا ایدئولوژیکی ‌زنان در مقام جنس دوم تأکید می‌کند، اما فارغ از این‌که این تأکیدها چگونه باشند، همه اخلاق‌دانان زنانه‌نگر در یک هدف اشتراک دارند: ایجاد نوعی اخلاق جنسیتی که درصدد حذف با دست‌کم اصلاح سرکوب هر گروهی از افراد، به ویژه زنان، است (صص: ۱۳-۱۴).

«سرچشمه‌های اخلاق زیستی زنانه‌نگر»، «شکوفایی اخلاق زیستی زنانه‌نگر» و «چشم‌انداز رو به گسترش» عناوین سه فصل بخش دوم این کتاب را تشکیل می‌دهد.

نویسندگان در مقدمه بخش دوم چنین بیان داشته‌اند: «اخلاق زیستی زنانه‌نگر با عطف توجه محققان و فعالان زنانه‌نگر به حوزه‌ به سرعت در حال رشد اخلاق زیستی، رفته‌رفته به صورت حوزه‌ جدیدی در مطالعات نظری و دانشگاهی درآمد. زنانه‌نگرها با به‌کارگیری منابع فلسفه زنانه‌نگر، نظریه اجتماعی و حوزه‌های مرتبط، چارچوب اخلاق زیستی را نقد کردند و به آن وسعت بخشیدند. بخش دوم کتاب به بررسی نقد زنانه‌نگر بر جریان اصلی اخلاق زیستی می‌پردازد و سپس تحول و رشد اخلاق زیستی زنانه‌نگر را به ترتیب زمانی بیان می‌کند و این موارد را از نظر می‌گذراند: حوزه‌های تحقیق و فعالیت که به اخلاق زیستی زنانه‌نگر شکل داده‌اند، ظهور آن به عنوان یک زیرشاخه‌ دانشگاهی متمایز، مسائل کنونی مهم و مشارکت‌های ناظر به پیشبرد اخلاق زیستی و زنانه‌نگری هم در دانشگاه و هم بیرون از آن».

کتاب «اخلاق زنانه‌نگر»، به قلم رزماری تانگ، نانسی ویلیامز و آن دانچین و ترجمه مریم خدادادی، توسط انتشارات ققنوس در سال ۱۳۹۵ در ۱۳۲ صفحه، در شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه، با بهای ۸ هزار تومان منتشر شده است.