حافظ شاعری چند صدایی است/ صدای شیعه در شعر لسان الغیب

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر علیرضا فولادی ظهر یکشنبه در نشست های علمی یادروز حافظ با موضوع «حافظ، چند صدایی و گفتمان های شیعی و حکمی» در شیراز بیان کرد: مسئله اول این است که اهمیت برای او در وجودش میان تعصب و آزادی تعارض وجود دارد فرضیه او برای حل آن چند صدایی است و مسئله دوم این است که حافظ تعارض میان ریاکاری اجتماعی و ایمان و خلوص ضروری است.

وی با بیان اینکه حافظ در خصوص این دو مسئله فرضیه هایی که ارائه می دهد با زبان طنز و انتقاد است، تصریح کرد: چند صدایی شیوه عمل حافظ است و با آن  تک صدایی جاری در زمان خود را از نفس می اندازد ضمن اینکه صدای حقیقت واضح و آشکار شود و به گوش مخاطب برساند.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم ادامه داد: این چند صدایی در اشعار حافظ به اشکال مستعد نمود پیدا کرده است به طوری که گاه صدای بیم از بر باد رفتن ایمان و گاهی نیز امید به بخشش رحمان را از چند صدایی حافظ می توان شنید.

حافظ شاعر اهل سنت است اما صدای شیعه نیز در شعر او بلندتر است

فولادی عنوان کرد: حافظ شاعر چند صدایی است؛ حافظ شاعر اهل سنت است اما صدای شیعه نیز در شعر او بلندتر است و این مهم در اشعار و ابیات پیدا و پنهان حافظ می توان صدای شیعی را در شعر حافظ دید.

وی یادآور شد: هنر حافظ این است که صداهای گوناگون را در شعرش جلوه می کند و این درحالی است که حافظ اشعاری دارد که ما را به یاد ظهور امام عصر(عج) می اندازد که شمار این اشعار کم نیست.

این حافظ پژوه تصریح کرد: درباره شیعه و سنی بودن حافظ صحبت هایی شده است و عده ای به اهل سنت بودن حافظ از جمله بهاالدین خرمشاهی و عده ای به شیعه بودن از جمله دکتر معین، تاکید دارند. در مهمترین شعری که بر اهل سنت بودن حافظ تاکید دارد نیز صدا و امکان تحلیل شیعی وجود دارد اما در زمان زندگی حافظ تفکر اهل سنت غالب بر جامعه بود است.

فولادی اضافه کرد: حافظ از نظر کلام در میزان اشعاری و از نظر فقه در میزان شافعی که از مکاتب اهل سنت است، قرار دارد اما با همه این تفاسیر اهل سنت آن زمان گرایش به سمت شیعی داشتند؛ عشق بن مایه دیوان حافظ است و حافظ به عشق با دیدگاه حکیمانه نگاه می کند و این درحالی است که گفتمان بنیادی شعر حافظ حکمی است.

وی تاکید کرد: در کتاب امثال و حکم دهخدا  500 بیت از حافظ به عنوان امثال حکم آمده که این اشعار بیانگر نگاه حکیمانه حافظ است.

بیستمین آیین بزرگداشت یادروز حافظ توسط مرکز حافظ شناسی با همکاری فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار می شود.