به گزارش خبرگزاری مهر، درسگفتار اقتصاد سیاسی چیست؟ با تدریس محمد مالجو در موسسه پرسش برگزار می شود. این درسگفتار روزهای پنجشنبه ساعت ۱۵ تا ۱۷ برگزار می شود. درسگفتار «اقتصاد سیاسی چیست؟» از پنجشنبه ۲۹ مهرماه آغاز شده است.
نوشته محمد مالجو در رابطه با درسگفتار «اقتصاد سیاسی چیست؟» در ادامه آمده است؛
طی چند سال گذشته در ایران نشانه‌های توجه به اقتصاد سیاسی به‌وفور دیده می‌شود. هم معدودی دانشکده‌های علوم اقتصادی و اجتماعی و هم برخی حلقه‌ها و افراد در بیرون دانشگاه‌ها برای ارائۀ مضامینی با عنوان اقتصاد سیاسی کوشیده‌اند. بازار کتاب‌های فارسی و مطالب انتشاریافته در انواع رسانه‌های فارسی‌زبان نیز حامل سطوح گوناگونی از مضامینی‌اند که عنوان اقتصاد سیاسی را بر تارک خود دارند، خواه در سطح مباحث نظری و خواه در سطح مطالب مرتبط با جامعۀ ایران در ادوار مختلف تاریخی. درعین‌حال، دشوار بتوان وجوهِ اشتراک قابل‌توجهی میان انبوهِ مضامین عرضه‌شده ذیل عنوان اقتصاد سیاسی یافت. از اقتصاد سیاسی در خدمت طرح مباحثی چنان ناهمگن و چنان ناهم‌سو استفاده می‌شود که گویی با همهمه‌ای مواجه‌ایم که اصطلاح اقتصاد سیاسی را به‌تدریج از حیز انتفاع ساقط می‌کند. در همین بستر است که ارائۀ پاسخ به پرسشِ «اقتصاد سیاسی چیست؟» موضوعیت می‌یابد.
هدف از این سلسله درس‌گفتارهای چهارجلسه‌ای نه معرفی نظریه‌های اقتصاد سیاسی بلکه تلاش برای شناخت دستورکارِ مطالعاتیِ مهم‌ترین جریان‌های اقتصاد سیاسی است، چندان که تدریجاً بتوان به درکی روشن‌تر از میزان ارتباط مضامین مطرح‌شده ذیل عنوان اقتصاد سیاسی در ایران امروز با سنت‌های تغذیه‌کننده‌شان در تاریخ اندیشۀ اقتصادی دست یافت. در این سلسله درس‌گفتارها مشخصاً بررسی دستورکارِ پنج جریان عمدۀ اقتصاد سیاسی مد نظر است.
در اولین درسگفتار به دستورکارِ نخستین جریان اقتصاد سیاسی پرداخته خواهد شد که در دهه‌های پایانی سدۀ هجدهم و نیمۀ نخست سدۀ نوزدهم عمدتاً در بریتانیا سربرآورد: اقتصاد سیاسی کلاسیک که در خدمت تعبیۀ نوعی سامان اجتماعی و سیاسی و اقتصادی بود که جریان انباشت سرمایه را تسهیل کند. در دومین درسگفتار به دستورکارِ جریانی در اقتصاد سیاسی پرداخته خواهد شد که از نیمه‌های سدۀ نوزدهم پا گرفت و تا امروز نیز در نقش جریانی منتقد استمرار دارد: اقتصاد سیاسی مارکسی که در تلاش برای شناخت گرایش‌های ساختاری نظام سرمایه‌داری در سطح نظری و راه‌اندازی خط مبارزه با این نظام در سطح عملی تا حد بسیار زیادی در فروپاشی شالوده‌های روش‌شناسانۀ اقتصاد سیاسی کلاسیک نقش داشت و در شکل‌های امروزی‌ترش نیز اصلی‌ترین جریان معارض با سرمایه‌داری را شکل می‌دهد.
در سومین درسگفتار به دستورکارِ جریانی در اقتصاد سیاسی پرداخته خواهد شد که در دهه‌های پایانی سدۀ نوزدهم زاده شد و در نخستین نیمۀ سدۀ بیستم تثبیت شد و در دهه‌های پایانی سدۀ بیستم به این سو نیز جریان غالب اندیشۀ اقتصادی را تشکیل داده است: اقتصاد سیاسی نئوکلاسیک که در تلاش برای بلاموضوع‌سازی اقتصاد سیاسی مارکسی اصولاً کلیت اقتصاد سیاسی را از آن‌چه علم اقتصاد پوزیتیو نام‌گذاری‌اش می‌کرد اخراج کرد و به آن‌چه اقتصاد نرماتیو نام‌اش می‌نهاد تبعید ساخت. در چهارمین درسگفتار نیز به دستورکارِ دو جریان دیگر در اقتصاد سیاسی پرداخته خواهد شد: یکم، اقتصاد سیاسی جدید که در دهۀ شصت میلادی سربرآورد و امتداد اقتصاد نئوکلاسیک و از ارکان جریان غالب علم اقتصاد است اما مشخصاً با احیای عنوان اقتصاد سیاسی درصدد مستعمره‌سازی سایر علوم اجتماعی به‌نفع علم اقتصاد غالب درآمد؛
دوم نیز جریان ناهمگنی که همزاد اندیشۀ اقتصادی در همۀ سده‌های گذشته بوده است و صاحبان ایدئولوژی‌های و متدولوژی‌های متخاصم را به‌یکسان دربرمی‌گیرد و همواره درصدد برقراری دیالوگ بین علم اقتصاد و سایر علوم اجتماعی و خصوصاً علم سیاست بوده است. با اتکا بر همین جریان‌شناسی انواع سنت‌های اقتصاد سیاسی است که در پایان تلاش خواهد شد تصویری از آرایش جریان‌های اندیشۀ اقتصادی در صحنۀ ایران امروز ارائه شود.
نظر شما