ذائقه کودک گرفتار در نگه‌دارنده‌ها/یک بسته پفک جایزه یک قاشق غذا

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: یک سفره پلاستیکی گلدار پهن شده است و دور تا دور آن پنج -شش تا بچه قد و نیم قد جمع شده‌اند. بالای سفره پدر خانواده و بغل‌دست وی مادر خانواده نشسته است.

مادر ابتدای غذا پدر را از بهترین قسمت غذا روی بشقاب می‌کشد و در مقابلش می‌گذارد. در ادامه نوبت بچه‌ها است که البته بچه‌های بزرگ‌تر سهم بیشتر می‌گیرند. کسی حق شوخی و بازی سر سفره را ندارد. چشم‌ها دست مادر را دنبال می‌کند که با کفگیر برنج دم کشیده را در وسط بشقاب می‌گذارد. بچه‌ها با احساس رضایت و ولع غذای خود را می‌خورند و بعد از تشکر کنار می‌کشند.

سفره پلاستیکی ساده روی زمین پهن می‌شود و هر کدام از چهار عضو خانواده یک گوشه آن می‌نشیند. یکی از بچه‌ها که از قبل نوع غذا را دیده نق و نوقی می‌کند و وقتی اعتراض پدر و مادر را می‌بیند، بی‌صدا غذای خود را تا آخرین قاشق می‌خورد.

سفره یکبار مصرف به جای سفره پلاستیکی روی میز پهن شده است. مادر با دادوفریاد و چند بار صدا کردن اعضای خانواده را به میز ناهار می‌کشاند. دختر بزرگ خانواده مشغول صحبت با تلفن است و وقتی همه غذایشان تمام می‌شود تازه از راه می‌رسد. پسر کوچک نق و نوقی می‌کند و دماغش را از بوی غذا می‌گیرد.

پدر صحبتی نمی‌کند و مادر بار دیگر با دادوفریاد به اعتراض بچه‌ها جواب می‌دهد. پسر کوچک قهر می‌کند و به اتاقش می‌رود. به حدی لاغر و بی‌جان است که اگر یک رنگ سیاه روی پوستش بکشند به کودکان آفریقایی که دچار سوءتغذیه هستند شبیه می‌شود.

سه نسل خانواده اردبیلی بی‌آنکه تصور آن را داشته باشند با تغییر سبک زندگی و تغذیه دچار تغییرات قابل‌توجه در سفره غذای خود شده‌اند.

بطوریکه امروز شکل تغذیه کودکان آسیب‌های جدی به دنبال داشته و نگرانی قابل‌توجهی از تأثیرات درازمدت آن در طول زندگی آینده کودکان ایجاد کرده است.

مادران عاجز از سلیقه غذایی کودکان

یکی از شهروندان اردبیلی به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه این روزها بچه‌ها هر غذایی را نمی‌پسندند و بسیاری از مادران مجبور می‌شوند در هر وعده غذایی چند مدل غذا بپزند.

سمیرا دولت‌پناه با تأکید به اینکه دو فرزند کوچک دارد و حتی دو فرزندش غذاهای مشترکی که دوست داشته باشند، محدود است، اضافه کرد: همین موضوع موجب شده برای اینکه بچه چیزی بخورد مادران غذاهای مورد علاقه آن ها را بپزند.

وی تأکید کرد: بسیاری از مادران به ویژه جوان‌ترها خود دوره‌های آموزشی طی می‌کنند تا بتوانند انواع دسر و ژله و فست فود تهیه کنند.

دولت‌پناه افزود: فست فود ها برای کودکان جذابیت بیشتری دارد و به عنوان مثال یک کالباس لذتی چند برابر قورمه‌سبزی برای کودکان به همراه دارد.

این اظهارات در حالی است که مادران به بهانه پخت و سرو غذای سالم به تهیه انواع ژله و فست فود اقدام می‌کنند؛ در حالی که مواد اولیه برای تهیه این غذاها در واقع همان موادی است که در رستوران‌ها وجود دارد.

یکی دیگر از شهروندان اردبیلی گرایش بیش‌ازحد کودکان به انواع چیپس، اسنک، پاستیل و پفک را نگران کننده دانست و تأکید کرد: متأسفانه تمامی این تنقلات انواع نگه‌دارنده‌ها را دارد.

فرحناز خرمی افزود: بارها تلاش کردم دخترم را به خوردن تنقلات سالم از جمله آجیل، خرما و توت، انواع میوه‌های خشک و حتی میوه ترغیب کنم اما هر بار که یک بسته پفک برایش می‌خرم به شدت خوشحال می‌شود.

گم‌گشتگی رژیم غذایی در بین کودکان

نگرانی والدین از تغذیه فرزندان که آن ها را مجبور به اطاعت کرده در وضعیتی است که خود کودکان نیز در بیشتر مواقع ذائقه خود را نمی‌شناسند بطوریکه والدین از این موضوع که کودکشان زمانی غذای خاصی را دوست داشته اما دیگر به آن لب نمی‌زند ابراز ناراحتی می‌کنند.

صحبت خبرنگار مهر با تعدادی از کودکان نشان می‌دهد گم‌گشتگی قابل‌توجهی در بین کودکان به دلیل رژیم غذایی نامشخص وجود دارد.

آیلین رستمی هشت سال دارد و غذایی که بیشتر از همه دوست دارد، ماکارونی است. رستمی به خبرنگار مهر گفت: بعضی وقت‌ها دوست دارم از خورشت‌هایی که مامان می‌پزد بخورم اما اگر قورمه‌سبزی را ترش نکند و مرغ را هم در روغن سرخ کند.

وی افزود: ماکارونی‌هایی که مامان می‌پزد بی‌مزه است اما وقتی روی آن سس گوجه می‌زنم خوشمزه می‌شود.

مادر آیلین نیز تأکید کرد که آیلین به شدت به جزئیات غذا حساس است و به عنوان مثال حتی اندازه لوبیا در قورمه‌سبزی می‌تواند باعث شود از خوردن آن چشم بپوشد.

علی سیف پور ۹ سال دارد و هیچ غذایی را بیشتر از بقیه دوست ندارد. عاشق مزه چیپس و تخم‌مرغ شانسی است. از اینکه مادرش به زور به وی غذا می‌خوراند بدش می‌آید. هر غذایی که پیاز داشته باشد موجب تهوع او می‌شود.

مادر علی معتقد است اگر تا به امروز دنبال علی نمی‌دوید و غذا در دهانش نمی‌گذاشت از گرسنگی جان خود را دست می‌داد.

اشتباهاتی که والدین مرتکب شدند

مادر علی در حل مشکل تغذیه علی عاجز مانده و نمی‌داند چه باید کرد تا فرزندش به شکل یک انسان عادی سه وعده غذای خود را بخورد.

والدین نمی‌توانند ادعا کنند که تغذیه ناسالم کودکان آن ها به طور معجزه‌آسایی دلایل نامشخص داردکارشناس تغذیه در گفتگو با خبرنگار مهر یکی از مهم‌ترین دلایل سوءتغذیه را تغییر ذائقه از سوی والدین عنوان کرد.

فاطمه علیزاده با بیان اینکه والدین بی‌آنکه بدانند اشتباهاتی برگشت‌ناپذیر مرتکب می‌شوند، اضافه کرد: اشتباه اول در دوران بارداری مادر است که با وجود تأکید متخصصان و کارشناسان، برخی مادران به جای تغذیه سالم، تغذیه فست فودها، مواد غذایی فریز شده و حاوی نگه‌دارنده را ترک نمی‌کنند.

وی افزود: به دلیل ارتباط تنگاتنگ مادر با جنین تغذیه وی روی کودک و سلامت او تأثیر می‌گذارد.

در تأکید به این اظهارات باید گفت بر اساس تحقیقات صورت گرفته از سوی بهزیستی استان بیماری مادر سومین علت بروز معلولیت در بین افراد زیر ۱۴ سال محسوب می‌شود.

کارشناس تغذیه اشتباه دوم را در دوران شیردهی مادر برشمرد و افزود: والدین نمی‌توانند ادعا کنند که تغذیه ناسالم کودکان آن ها به طور معجزه‌آسایی دلایل نامشخص دارد.

وی افزود: متأسفانه آموزش مادران برای تغذیه سالم در دوران بارداری و شیردهی در استان اردبیل انجام نمی‌شود و برخی مادران نگران خود به متخصصان تغذیه مراجعه کرده و برنامه تغذیه دریافت می‌کنند.

علیزاده اشتباه سوم را در زمان شکل‌گیری ذائقه کودک دانست و تأکید کرد: به عنوان مثال کودک تا کوچک‌ترین گریه‌ای می‌کند یک شکلات یا بیسکوییت دستش می‌دهند.

وی افزود: تمامی این مواد غذایی که حاوی نگه‌دارنده‌ها است زمانی در نسل‌های گذشته تا به این حد مصرف نمی‌شد و به تغذیه کودک به ویژه با مواد مغذی توجه زیادی می‌شد.

هر چند آموزش تغذیه سالم  می‌تواند در مدارس نیز به صورت جدی پیاده شود اما به عقیده مدیرکل آموزش و پرورش استان تنها کاری که می‌توان در این خصوص کرد ساماندهی بوفه مدارس است.

احمد ناصری به خبرنگار مهر گفت: شبکه توزیع اقلام خوراکی به همت سازمان دانش‌آموزی در مدارس اردبیل فعال شده است.

وی تأکید کرد: علاوه بر نظارت مدیر و مربیان مدرسه به تغذیه سالم کودکان سازمان دانش‌آموزی نیز نظارت بر عرضه مواد غذایی سالم دارد. اما نمی‌توان بیش‌ازحد در خوراکی‌هایی که بچه‌ها به مدرسه می‌آورند دخالت داشت.

نایلون فریزر ذائقه سالم کودکان را حبس کرده است

در عین حال معاون غذا و داروی علوم پزشکی استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: امروز به جای بیماری‌های واگیر یکی از دلایل عمده مرگ‌ومیر در اردبیل انواع سرطان‌ها است.

حجت سید خلیل‌اللهی تأکید کرد: در استان به ویژه سرطان معده، ریه، روده و پستان شایع است که همگی آن ها از طریق تغذیه نامناسب شکل می‌گیرد.

وی افزود: متأسفانه نه در نگه‌داری و نه در مصرف و پخت‌وپز مواد غذایی رعایت اصول نداریم بطوریکه اردبیلی‌ها گرایش قابل‌توجهی به غذاهای فریز شده پیدا کرده‌اند و غذاهای فریزری که در دمای پایین در نایلون نگه‌داری می‌شود، از طریق نایلون فریزر تبادلات یونی انجام داده و مواد سمی تولید می‌شود.

وی همچنین به کمبود انواع ویتامین‌ها در بسیاری از شهروندان اشاره کرد و گفت: متأسفانه برخی بیماری‌ها از جمله MS و روماتیسم نیز به دلیل تغذیه ناسالم روند صعودی دارد.

هشدار کارشناسان البته مورد غفلت است. یکی از کهن‌سالان اردبیلی به خبرنگار مهر گفت: در گذشته به شدت از دادن غذای مانده به کودک خودداری می‌شد. تغذیه اصلی کودک شیر مادر بود اما متأسفانه شنیده می‌شود که برخی مادران برای حفظ تناسب اندام نه زایمان طبیعی را می‌پذیرند و نه حاضر می‌شوند به کودک خود شیر دهند.

پوراندخت سپاسی افزود: مراقبت از تغذیه کودک از همان روز اول تولد باید آغاز شود اما غفلت مادران این روزها به جد مشاهده می‌شود. بطوریکه مادران کودکان ناراضی را با شکلات و بستنی و پفک آرام می‌کنند.

برخی مادران برای حفظ تناسب اندام نه زایمان طبیعی را می‌پذیرند و نه حاضر می‌شوند به کودک خود شیر دهندوی تأکید کرد: در گذشته تغذیه سالم باعث می‌شد کودک با وجود اینکه توجه به مسائل بهداشتی تا به این حد نبود سالم‌تر باشد.

کهن‌سال اردبیلی متذکر شد: یکی از غذاهایی که باب شده اما خود صنعتی است انواع سرلاک ها است؛ در حالی که در گذشته به نوزادان آب برنج، فرنی، سیب‌زمینی آب پز له شده و آب بدون چرب گوشت به عنوان کمک غذا می‌دادند.

سپاسی معتقد است امروز یکی از دلایل گرایش به خشونت کودکان به تغذیه ناسالم برمی‌گردد و خلق‌وخوی کودکان با غذای بد، برگشته است.

بلوغ‌های جنسی زودرس و درد کمر از کودکی

دستاورد تغذیه ناسالم در بین کودکان از هم‌اکنون عوارض خود را نشان می‌دهد. یکی از معلمان ابتدایی به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه در بین کودکان انواع سردرد، کمردرد، بیماری‌های پوستی و حتی بلوغ جنسی زود هنگام مشاهده می‌شود.

الهام محمدی تأکید کرد: کودکان در سنین ابتدایی در بیشتر مواقع زودرنج و حساس به جزئیات هستند؛ تاب‌آوری کمتری دارند و کمتر می‌توانند مشکلات هر چند کوچک را بپذیرند.

کارشناس تغذیه نیز معتقد است تغذیه ناسالم می‌تواند در خلق‌وخوی کودکان تأثیرات منفی بر جای بگذارد.

علیزاده متذکر شد: در بین کودکان یک دو قطبی به وجود آمده و دسته‌ای دچار اضافه‌وزن و دسته‌ای دچار کمبود وزن هستند.

وی تأکید کرد: در واقع اثرات تغذیه ناسالم موجب شده است به جای شکوفایی استعدادها و بهره‌گیری از توانمندی‌ها، کودک از دهه اول زندگی با انواع بیماری‌ها مواجه شود.

تأکیدات کارشناسان در وضعیتی طی سال‌های اخیر شدت یافته که رسانه ملی نیز به هشدار در تغذیه ناسالم کم‌توجه است. برخی والدین دانسته و برخی نادانسته دست به تغییر ذائقه کودک خود در مسیر نادرست می‌زنند.

در ادامه بعد از مشاهده ایراد و اشکال در تغذیه کودک هزینه‌های قابل‌توجه جهت جبران بیماری‌ها صرف می‌شود. هزینه کردی که می‌تواند به سادگی برای تغذیه سالم و پرورش استعدادهای کودک مصرف شود. این در حالی است که مادربزرگ‌ها با امکانات به مراتب کمتر، کودکان به مراتب سالم‌تری را پرورش می‌دادند.

اما چند نسل بی‌توجهی به آداب صحیح تغذیه و تظاهر خالی از فایده به مدرنیزه شدن موجب شده است امروز مادران برای یک قاشق غذا به کودکان خود التماس و اصرار کنند. یک قاشق غذایی که جایزه آن یک بسته پفک است.